Keşfu'z-Zünûn Adlı Eserin Mukaddimesinde Hacı Halife'nin İlimleri Gruplara ve Sınıflara Ayırmasındaki Üstün Dehası

Yıl 2015, Cilt: 1 Sayı: 2, 173 - 188, 15.01.2015

Mehmet Aydın

Öz

Bu çalışma, Keşfu’z-Zünûn adlı kitabın mukaddimesini ele almaktadır. Bu kitabın müellifi Hacı Halife (1067/1656)’nin ilimlerin konularını tarif etmekteki ilmi dehasını gözler önüne sergilemektedir. Bu çalışmada Hacı Halife’nin, dini ve dini olmayan, teorik ve teorik olmayan ilimler gibi farklı yönleri nazari dikkate alarak, ilimleri tasnifteki ve kısımlara ayırmadaki metodunu ortaya koymaya çalıştım.

Anahtar Kelimeler

"Tasnif, Sınıflandırma, Konular, Prensipler, " "İlimler.

Kaynakça

• "Kur’ân-ı Kerîm."
• "Amidî, Ali b. Muhammed, el-İhkâm Fî Usûli’l-Ahkâm, el-mektebu’l-İslâmî, Beyrût, Tarihsiz."
• "Buharî, Muhammed b. İsmail, el-Edebu’l-Müfred, Mektebetü’l-Mearif Li’n- Neşri ve’t-Tevzi, Riyad 1998."
• "İbn Faris, Ebu’l-Hüseyn, Ahmed b. Faris, Mu’cemu Mekâyisi’l-Lügati, Tahk."
• "Abdusselam Harun, Daru’l-Fikr, Beyrut 1979."
• "Feyyûmî, Ebu’l-Abbas, Ahmed b. Muhammed, el-Misbâhu’l-Munîr Fî Garîbi’ş- Şerhi’l-Kebir, el-Mektebetü’l-İlmiyye, Tarihsiz."
• "Gazâlî, Ebû Hamid, Muhammed b. Muhammed, el-Mustasfa, Daru’l-Kütubi’l- İlmiyye, Beyrût, 1993."
• "Hacı Halife, Mustafa b. Abdullah (Katip Çelebi), Keşfu’z-Zünûn An Esamî’l- Kütüb Ve’l-Fünûn, Mektebetü’l-Müsenna, Bağdad 1942."
• "Hakim, Muhammed b. Abdullah, el-Müstedrek Ala’s-Sahîheyn, Tahk. Mus- tafa Abdulkadir Ata, Daru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut 1990."
• "Kinnevcî, Ebu’t-Tayyib, Muhammed Sıddık Han, Ebcedu’l-Ulûm, Daru İbn Hazm, Beyrut 2002."
• "İbn Manzûr, Ebu’l-Fadl, Muhammed b. Mukerrem, Lisanu’l-Arab, Daru Sadır, Beyrût, 1414H."
• "Mecmeu’l-Lügati’l-Arabiyye, Ahmed ez-Zeyyat, Hamid Abdulkadir, Mu- hammed Neccar, el-Mucemu’l-Vasîd, Daru’d-Dave, Kahire, Tarihsiz."
• "Râzî, Fahruddin, Muhammed b. Ömer, Mefâtîhu’l Gayb (et-Tefsîru’l-Kebîr), Dâru İhyai’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrût, 1420H."
• "Süyûtî, Celâluddîn, el-İtkan fî Ulûmi’l-Kur’ân, (thk. Ebû’l Fadl, Muhammed İbrahim), Dâru’t Türâs, Kahire, 1974."
• "Taşköprü-Zâde, Ahmed b. Mustafa, Miftâh-üs-Seâde ve Misbâh-üs-Siyâde fî Mevduât-ul-Ulûm, Dâru’l-Kütubi’l-İlmiyye, 1985."