REASONS FOR THE TRANSITION FROM SOCIALIST ECONOMIC SYSTEM TO MARKET ECONOMY

Year 2013, Volume: 11 Issue: 20, 105 - 118, 01.05.2013

Abdurrahman Işık

Abstract

One of the most important factors for the healthy functioning of a country's development level is the system or model preferred. In this context, the market economy and its implementers as they increase manufacturing and welfare won the race against the planned economy during the cold warand entered into the process globalization, which is inevitable in the world. The race to transform centrally planned economies into market economies has led, twenty years later, to one group of countries approaching the finish line, others languishing at various points along the track, and a few barely off the starting blocks. Some Central and Eastern European economies (CEE) and the Baltics are knocking on the doors of the European Union. But in many economies in the Commonwealth of Independent States (CIS), including Russia, there has been uneven progress and prospects remain murky. The main objective of this study is to analyze the reasons of abandonment of socialism and comparison with the free market economy.

Keywords

Market Economy, Planned Economy, Transition economies, Socialism, Capitalism.

SOSYALİST EKONOMİK SİSTEMDEN PİYASA EKONOMİSİNE GEÇİŞİN NEDENLERİ

Abstract

Bir ülkenin seçmiş olduğu iktisadi sistem veya modelin sağlıklı işlemesi gelişmişliğine etki eden en önemli faktörlerden birisidir. Bu bağlamda piyasa ekonomisi ve uygulayıcıları üretimi ve refahı arttırdıkları gibi, soğuk savaş döneminde yaşanan yarışta alternatifi olan merkezi planlı ekonomiyi geçerek dünyada kaçınılmaz bir durumu yansıtan küreselleşme sürecine girmişlerdir. 90’lı yılların başında dağılan Sovyetler Birliğinin ardından sosyalist sistemin önemini yitirmesi yerine alternatif olarak piyasa ekonomisinin ikame edilmesi süreci son 20 yıllık süreçte geçiş ekonomileri kavramına yeni bir boyut kazandırmıştır. Piyasa ekonomisine geçiş sürecinde bazı ülkeler ciddi direnişler sonucu istenilen başarıyı elde edemezken, Orta ve Doğu Avrupa ülkelerine Avrupa Birliği kapılarını açarak bu süreci diğerlerine göre daha hızlı tamamlamalarını sağlamıştır. Çoğunluğunu BDT üyelerinin oluşturduğu liderliğini Rusya’nın yaptığı ülkelerde ise süreç yavaş ve belirsiz yürüyüşünü devam ettirmektedir. Bu çalışmada sistem olarak sosyalizmin terk edilme nedenleri üzerinde durularak, geçiş ülkelerindeki tecrübeler ışığında serbest piyasa ekonomisi ile karşılaştırılması hedeflenmiştir.

Keywords

Piyasa Ekonomisi, Planlı Ekonomi, Sosyalizm, Kapitalizm, Geçiş Ekonomileri