Organic geochemical characteristics and hydrocarbon generation potential of the Artova and Zile Tertiary coals (Tokat)

Year 2010, Volume: 31 Issue: 3, 141 - 168, 01.04.2010

Nazan YALÇIN Erik Faruk Ay

Abstract

Keywords

-

Tersiyer yaşlı Artova ve Zile kömürlerinin (Tokat) organik jeokimyasal özellikleri ve hidrokarbon türetim potansiyelleri

Abstract

Bu çalışma kapsamında, Tokat ilinin batısındaki Zile ve güneybatısındaki Artova ilçeleri sınırlarında belirlenen limnotelmatik depolanma ortamında gelişmiş kömürlerin organik petrografik, organik jeokimyasal özellikleri ve hidrokarbon türetim potansiyeli değerlendirilmiştir. Zile civarında toplam kalınlığı yaklaşık 17 m olan iki kömür damarı açık işletme yöntemiyle işletilmekte ve yakınındaki yerleşim alanlarında kullanılmaktadır. Organik jeokimyasal değerlendirmeler; Rock-Eval Piroliz analizi, GC, GC-MS ve C13 izotop analizlerinden yararlanılarak yapılmış, kömürleri oluşturan organik maddenin miktarı, tipi ve kömürleşme dereceleri belirlenmiştir. Organik petrografi, kömür kalitesi ve olgunlaşma özellikleri nedeniyle çok farklı özellikler sunan Artova ve Zile kömürleri alt-bitümlü kömür olarak sınıflandırılmıştır. Rock-Eval analiz sonuçları, tip II/III karışımı ve tip III kerojeni göstermektedir. Kömürlerin organik bileşimleri daha çok hüminit grubu maserallerinden, daha az oranlarda ise inertinit ve liptinit gruplarından oluşmaktadır. Kömürler yüksek kül ve kükürt bileşimine sahiptir. Maseral bileşimine göre bu kömürlerinin çökelim ortamı orman bataklığı, ya da bir göldür. Kömürlerin organik madde miktarı ve tipi açısından petrolden ziyade gaz türetim potansiyeli bulunmaktadır

Keywords

Alt bitümlü kömür, organik-jeokimya, organik-petrografi, Rock - Eval piroliz analizi, Tersiyer kömürleri