COVİD-19’LA BAĞLANTILI CEZA HUKUKU SORUNLARI

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 2, 87 - 93, 27.10.2020

Mustafa Ruhan Erdem

Öz

Dünyada ve Türkiye’de giderek yayılan yeni tip Coronavirüs covid-19, başka birçok alanda olduğu gibi hukuk alanında da birçok sorunu beraberinde getirmektedir. Ceza hukukunun bu gelişmeler dışında kalması elbette mümkün değildir. Ceza hukuku ile bağlantılı sorunlar, daha çok daha çok bir başkasına covid bulaştırmanın bir ceza sorumluluğu gerektirip gerektirmediği noktasında ortaya çıkmaktadır. Biz de çalışmamızı, bu sorunla sınırlandırarak değişik olasılıklara göre, başkasına virüs bulaştıran “failin” ceza sorumluluğunu belirlemeye çalışacağız.

TCK m. 195’e göre “Bulaşıcı hastalıklardan birine yakalanmış veya bu hastalıklardan ölmüş kimsenin bulunduğu yerin karantina altına alınmasına dair yetkili makamlarca alınan tedbirlere uymayan kişi” cezalandırılır. Covid-19’un bu madde kapsamında “bulaşıcı hastalık” sayılacağında bir kuşku bulunmamaktadır. Bununla birlikte suçun oluşması için, Covid-19 enfekte olan kişinin bulunduğu yerin “karantina altına alınmış olması” zorunluluğu aranmaktadır. “Karantina” deyiminden anlaşılması gereken ise, “Covid-19 enfekte olan kişiyi, bu virüsün kuluçka süresi olan 15 günlük süre içerisinde başkalarıyla temas ettirmemek için alınan tedbirler”dir. Öte yandan alınan tedbirlere uymayan kişinin “bu hastalığa yakalanmış” olması da gerekir. Böyle olunca da bu hastalığa yakalanmamış olmakla birlikte, yakalanan kişi ile “temaslı” olması nedeniyle karantina tedbirlerine aykırı hareket eden kişi bu maddeden dolayı cezalandırılamayacaktır. Bu madde kapsamında “yetkili makamlarca alınan tedbirler” deyiminden ne anlaşılması gerektiği belirli olmadığı için uygulama alanı da belirsizdir. Her halde burada bir “soyut tehlike suçu” söz konusu olduğu için tedbirlere aykırı davranış sonucu virüs başkasına bulaşmış olmasına gerek yoktur. Zaten virüs bulaşmış ise “tüketen-tüketilen norm” ilişkisi gereği TCK m. 195, kasten/taksirle öldürme ve yaralama suçlarının gerisine çekilir.

Anahtar Kelimeler

Covid-19, Ceza Hukuku, Sorunlar

Kaynakça

• Öztürk, Bahri/Erdem, Mustafa Ruhan: Ceza Hukuku ve Güvenlik Tedbirleri Hukuku, 20. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2020
• Koca, Mahmut/Üzülmez, İlhan: Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, 10. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara 2017
• Baumann, Jürgen/Weber, Ulrich/Mitsch, Wolfgang/Eisele, Jörg: Strafrecht Allgemeiner Teil, 12. Aufl. 2016
• Tezcan, Durmuş/Erdem, Mustafa Ruhan/Önok, Murat: Ceza Özel Hukuku, 18. Baskı, Seçkin Yayınları, Ankara, 2020
• Tezcan Keleş, Gönül/ Kumcu, Onur: Covid-19 Hastalarında Temel ve İleri Yaşam Desteği Algoritmaları, Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi C. 7, S. 2, 2020, Ss. 235-242