ÇOCUK SAHİBİ OLMA İSTEĞİ ÖLÇEĞİ’NİN TÜRKÇE GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 1 - 13, 21.03.2022

Nurgül Kamiloğlu , Pınar Irmak Vural

Öz

Amaç: Doğurganlık oranlarının azalmasına neden olan etmenleri belirlemek için, literatürde objektif bir değerlendirme ölçeğinin bulunmadığı belirlenmiştir. Türkiye’de kadınların çocuk sahibi olma isteğini ölçebilecek bir araca ihtiyaç duyulduğu görülmektedir. Bu nedenle bu çalışmada Çocuk Sahibi Olma İsteği Ölçeği’nin Türkçe geçerlik ve güvenirlik çalışmasının yapılarak Türk toplumuna kazandırılması amaçlanmıştır.
Gereçler ve Yöntem: Araştırmaya 18-45 yaş arasında 150 kadın katılmıştır. Araştırmada Tanıtıcı Bilgi Formu, Çocuk Sahibi Olma İsteği Ölçeği ve Çocuk Sahibi Olma Motivasyonları Ölçeği kullanılmıştır.
Bulgular: Türkçe uyarlaması yapılan ölçeğin 4 faktörlü yapısı, örneklemin %53.16’sını açıklamaktadır. Ölçeğin Cronbach’s Alfa değerinin 0.821 ve alt boyutlarının ise 0.63-0.83 arasında değiştiği saptanmıştır. Ölçeğin Kapsam Geçerlik İndeksi 0.96, Kaiser-Meyer-Olkin değerinin 0.726 ve zamana karşı değişmezliği (t=0.900, p=0.373) olduğu görülmüştür. Elde edilen uyum iyiliği değerlerinin iyi düzeyde ve kabul edilebilir uyumda olduğu belirlenmiştir. Doğrulayıcı Faktör Analizine göre faktörlerin maddelerle olan ilişkisini gösteren standartlaştırılmış katsayıların 0.38 ile 0.88 arasında olduğu görülmektedir. Ölçekte madde yükü 0,30’un altında bir ifade olmadığı için ölçekten herhangi bir madde çıkarılmamıştır. Zamana göre değişmezliğinin değerlendirilmesi için t testi uygulanmış ve iki uygulama arasında anlamlı bir fark bulunmamıştır (t=0.900, p=0.373). Bu test ile ölçeğin zamana karşı değişmezliği sağlanmıştır.
Sonuç: Ölçeğin Türk kadınlarında geçerli ve güvenilir olduğu, çocuk sahibi olmak isteyen kadınların, çocuk sahibi olmalarını ve etkileyen faktörleri belirlemeye yönelik çalışmalarda kullanılabileceği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Çocuk Sahibi Olma İsteği Ölçeği, Doğurganlık, Geçerlik, Güvenirlik, Hemşirelik

Kaynakça

• 1. Erol PÖ. Toplumsal değerler sistemleri olarak ailecilik ve bireyciliğin doğurganlık üzerine yansımaları. Social Sciences Review of The Faculty of Sciences & Letters University of Uludag/Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi 2018; 19(35):71-93.
• 2. Casterline JB, Han S. Unrealized fertility: Fertility desires at the end of the reproductive career. Demographic Research 2017; 36:27-54.
• 3. Alfaraj S, Aleraij S, Morad S, Alomar N, Al Rajih H, Alhussain H et al. Fertility awareness, intentions concerning childbearing, and attitudes toward parenthood among female health professions students in Saudi Arabia. International Journal of Health Sciences 2019; 13(3):4-9.
• 4. Wang H, Abbas KM, Abbasifard M, Abbasi-Kangevari M, Abbastabar H, Abd-Allah F et al. Global age-sex-specific fertility, mortality, healthy life expectancy (HALE), and population estimates in 204 countries and territories, 1950–2019: A comprehensive demographic analysis for the Global Burden of Disease Study 2019. The Lancet 2020; 396(10258):160-203.
• 5. WHO, Recommendations Intrapartum care for a positive childbirth experience. [Updated: 2020 May 18; Cited: 2020 May 19]. Available from: http://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/260178/9789241550215-eng.pdf;jsessionid=0064240BC6AA3139B9D392DAEAB68D49?sequence=1 6. TUİK, Doğum İstatistikleri, 2020. [Updated: 2020 May 18; Cited: 2020 May 19]. Available from: https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Dogum-Istatistikleri-2020-37229
• 7. Spolaore E, Wacziarg R. Fertility and modernity (No. w25957). National Bureau of Economic Research 2019; 1-47.
• 8. Türkmen H, Bakıman Y. Anne ve baba tutumunun gençlerde doğurganlik ve çocuk doğurma tutumuna etkisi. Sağlık ve Toplum 2021; 31(2):101-109.
• 9. Vander Borght M, Wyns C. Fertility and infertility: Definition and epidemiology. Clinical Biochemistry 2018; 62:2-10.
• 10. Silvestris E, de Pergola G, Rosania R, Loverro G. Obesity as disruptor of the female fertility. Reproductive Biology and Endocrinology 2018; 16:22.
• 11. Inhorn MC, Patrizio P. Infertility around the globe: new thinking on gender, reproductive technologies and global movements in the 21st century. Human Reproduction Update 2015; 21(4):11-26.
• 12. Pedro J, Brandão T, Schmidt L, Costa ME, Martins MV. What do people know about fertility? A systematic review on fertility awareness and its associated factors. Upsala Journal of Medical Sciences 2018; 123(2):71-81.
• 13. Tuğrul YG. Toplumsal cinsiyet bağlamında kadınların annelik deneyimleri üzerine bir saha çalışması. Toplum ve Kültür Araştırmaları Dergisi 2019; (3):71-90.
• 14. Capotosto MP, Jurgens CY. Exploring fertility awareness practices among women seeking pregnancy. Nursing for Women's Health 2020; 24(6):13-20.
• 15. Ilacqua A, Izzo G, Emerenziani GP, Baldari C, Aversa A. Lifestyle and fertility: the influence of stress and quality of life on male fertility. Reproductive Biology and Endocrinology 2018; 16(1):1-11. 16. Gemicioğlu S, Şahin H, Emrah ER. Türkiye’de doğurganlık analizi: Gelecekteki doğurganlık tercihlerinin önemi. Sosyoekonomi 2019: 27(41):23-34. 17. Selim S, Bilgin D. Dini inanışlara göre doğurganlığı etkileyen faktörlerin etkileşim hipotezi açısından araştırılması. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 2020; 22(4):5-19.
• 18. Ashimi AO, Amole TG, Abubakar MY, Ugwa EA. Fertility desire and utilization of family planning methods among HIV positive women attending a tertiary hospital in a suburban setting in Northern Nigeria. Tropical Journal of Obstetrics and Gynaecology 2017; 34(1):54-60.
• 19. Karaçam Z. Ölçme araçlarının Türkçeye uyarlanması. Ebelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi 2019; 2(1):28-37.
• 20. Naghibi SA, Khazaee-Pool M, Moosazadeh M. Psychometric properties of fertility desire scale (FDS) developed for Iranian parents. BMC Public Health 2019; 19(1):1-11.
• 21. Guedes M, Pereira M, Pires R, Carvalho P, Canavarro MC. Childbearing motivations scale: construction of a new measure and its preliminary psychometric properties. Journal of Child and Family Studies 2015; 24(1):80-94.
• 22. Huseyinzade Simsek A. Çocuk sahibi olma motivasyonları ölçeği Türkçeye uyarlama, geçerlik ve güvenirlik çalışması. Sosyal Bilimler Dergisi 2017; 4(13):395-408.
• 23. Çapık C, Gözüm S, Aksayan S. Kültürlerarası ölçek uyarlama aşamaları, dil ve kültür uyarlaması: Güncellenmiş rehber. Florance Nightingale Journal of Nursing 2018; 26(3):199-210.
• 24. Terwee CB, Prinsen CA, Chiarotto A, Westerman MJ, Patrick DL, Alonso J et al. COSMIN methodology for evaluating the content validity of patient-reported outcome measures: a Delphi study. Quality of Life Research 2018; 27(5):59-70.
• 25. Yaşlıoğlu MM. Sosyal bilimlerde faktör analizi ve geçerlilik: Keşfedici ve doğrulayıcı faktör analizlerinin kullanılması. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi 2017; 46:74-85.
• 26. Leung JT, Shek DT. Validation of the perceived Chinese overparenting scale in emerging adults in Hong Kong. Journal of Child and Family Studies 2018; 27(1):3-17.
• 27. Şimşek ÖF. Yapısal eşitlik modellemesine giriş, temel ilkeler ve LISREL uygulamaları. Ankara: Ekinoks Eğitim ve Danışmanlık Hizmetleri, Siyasal Basın ve Dağıtım; 2007.
• 28. Munro BH. Statistical methods for health care research. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2005.
• 29. Matheson GJ. We need to talk about reliability: Making better use of test-retest studies for study design and interpretation. PeerJ 2019; 1-25.
• 30. Onghena P. One by one: The design and analysis of replicated randomized single-case experiments. In Small Sample Size Solutions 2020;