Özet Hemşirelik mesleğinde uygulamaların bilimsel bir temelle aktarılması hemşireliğin profesyonel bir meslek olmasının sonucudur. Bireyin ihtiyaçlarına uygun bakımın verilebilmesi adına, hemşirelik kuramlarının mesleki bilgi birikiminin oluşmasında kullanılması ve hemşirelik sürecinin hemşirelik kavram ve kuramları doğrultusunda planlanması gereklidir. Merley Mishel’in Hastalıkta Belirsizlik Kuramı bireyin hastalığa anlam yükleyememesi, hastalık sonucunun tahmin edilememesi, hastalık tedavi ve bakım sistemindeki belirsizlik, var olan bilgilerin karmaşık oluşu veya bilgi eksikliği ile hastalıktaki belirsizlik kavramını açıklamaya önemli ölçüde katkıda bulunması esasına dayanır. Verilen olguda COVID-19 tanısı nedeniyle yoğun bakım ünitesinde tedavi alan bireyin yaşadığı sorunların belirlenmesi, giderilmesi ve bireyin yaşam kalitesinin etkisi “Hastalıkta Belirsizlik” kuramı çerçevesinde bireyin gereksinimleri belirlenmiş, hemşirelik girişimleri planlanmış ve uygulanmıştır. Bu olguda birey, baş etme sürecini etkin kullanmış belirsizliği bir tehlike olarak değil bir fırsat olarak değerlendirip etkin uyum sürecini tamamlamıştır. Belirsizliğin azalması ve belirsizliği etkileyen faktörleri minimize etmek ayrıca hastane dışı sosyal destek sağlamak için bireyin ailesi ile olan ilişkisi koparılmadan desteklenmiştir. Sonuç olarak hemşirelik sürecinin uygulanmasında Merley Mishel’in Hastalıkta Belirsizlik Kuramının kullanımının bireyin yaşam kalitesi üzerinde etkili olduğu, COVID-19 tanısı nedeniyle yoğun bakım ünitesinde tedavi alan bireyin günlük yaşam gereksinimlerinin karşılanmasında bu modelin kullanılmasının uygun olduğu söylenebilir. Anahtar kelimeler: Merley Mishel, Hastalıkta Belirsizlik Kuramı, COVID 19, Hemşirelik Bakımı.
Referans1. Jiang X, Deng L, Zhu Y, Ji H, Tao L, Liu L, et. al. Psychological crisis intervention during the outbreak period of new coronavirus pneumonia from experience in Shanghai. Psychiatry Research 2020; 28;286:112903. DOI: 10.1016/j.psychres.2020.112903.
Referans2. Fardin A.M. COVID-19 and Anxiety: A Review of psychological ımpacts of ınfectious disease outbreaks. Arch Clin Infect Dis. 2020 April; 15(COVID-19): e102779 DOI: 10.5812/archcid.102779.
Referans3. Huremović D. Psychiatry of Pandemics A Mental Health Response to Infection Outbreak. Croat Med J. 2020; 61(3): 306. DOI: 10.3325/cmj.2020.61.306.
Referans4. Brooks S, Webster R, Smith L, Woodland L, Wessely S, Greenberg N, et. al. The psychological impact of quarantine and how to reduce it: rapid review of the evidence. Lancet Psychiatry.2020; 395(14). DOI: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)30460-8.
Referans5. Rahman J, Muralidharan A, Quazi S.J, Saleem H, Khan S. Neurological and psychological effects of coronavirus (COVID-19): An overview of the current era pandemic. Cureus 2020;12(6): e8460. DOI: 10.7759/cureus.8460.
Referans6. Rettie H, Daniels J. Coping and tolerance of uncertainty: Predictors and mediators of mental health during the COVID-19 pandemic. American Psychologist.2020 76(3), 427–437. https://doi.org/10.1037/amp0000710.
Referans7. Koffman J, Gross J, Etkind SN, Selman L. Uncertainty and COVID-19: how are we to respond?. Journal of the Royal Society of Medicine; 2020; Vol. 113(6) 211–216. https://doi.org/10.1177/0141076820930665.
Referans8. Mishel MH. Reconceptualization of the uncertainty in ıllness theory. Image J Nurs Sch .1990;22(4):256-62. DOI: 10.1111/j.1547-5069.1990.tb00225.x.
Referans9. Bailey DE, Stewart JL. Uncertainty in illness theory. In: Alligood MR, Tomey AM, editors. Nursing Theorist and Their Work. New York: Mosby-Elsevier; 2010.pp.599-617.
Referans10. Mishel MH. Perceived Uncertainty and Stress in Illness. Research in Nursing and Health, 1984, 7, 163-1 71. https://doi.org/10.1002/nur.4770070304.
Referans11. Simpkin AL and Schwartzstein RM. Tolerating Uncertainty — The Next Medical Revolution? N Engl J Med. 2016; 375: 1713–1715. DOI: 10.1056/NEJMp1606402.
Referans12. Bora ST., Buldukoğlu K. Hastalıkta Belirsizlik Kuramı'na göre bakım verene bakım verme: Olgu sunumu. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi. 2020; 11(1):70-77. DOI: 10.14744/phd.2019.44365.
Referans13. Taylor-Piliae, R., & Molassiotis, A. An exploration of the relationship between uncertainty, psychological distress, and type of coping strategy among Chinese men after cardiac catheterization. Journal of Advanced Nursing. 2001; 33, 79–88. DOI: 10.1046/j.1365-2648.2001.01640.x.
Referans14. Neville K. Uncertainty in Illness: An Integrative Review. Orthopaedic Nursing. 2003;(22)3. DOI: 10.1097/00006416-200305000-00009.
Referans15. Araque AF., Castro JG, Aranda AG, Verde Z, Ortega CT. Mishel’s Model of Uncertainty Describing Categories and Subcategories in Fibromyalgia Patients, a Scoping Review. Int. J. Environ. Res. Public Health. 2020; 17(11):3756. DOI: 10.3390/ijerph17113756.
Referans16. Cypress BS. Understanding Uncertainty Among Critically Ill Patients in the Intensive Care Unit Using Mishel's Theory of Uncertainty of Illness. Dimens Crit Care Nurs. 2016;35(1):42-9. DOI: 10.1097/DCC.0000000000000152.
Referans17. Padilla GV, Mishel MH., Grant MM. Uncertainty, appraisal and quality of life. Quality ofLife Research. 1992; 1(3):155-165. https://www.jstor.org/stable/4034464.
Özdemir, Ö., Yaman, Z., & Yılmaz, M. (2022). Merley Mishel’in Hastalıkta Belirsizlik Kuramına Göre COVID 19 Tanılı Bireye Uygulanan Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(2), 250-257.
AMA
Özdemir Ö, Yaman Z, Yılmaz M. Merley Mishel’in Hastalıkta Belirsizlik Kuramına Göre COVID 19 Tanılı Bireye Uygulanan Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. Ağustos 2022;3(2):250-257.
Chicago
Özdemir, Özcan, Zeliha Yaman, ve Mualla Yılmaz. “Merley Mishel’in Hastalıkta Belirsizlik Kuramına Göre COVID 19 Tanılı Bireye Uygulanan Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu”. YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 3, sy. 2 (Ağustos 2022): 250-57.
EndNote
Özdemir Ö, Yaman Z, Yılmaz M (01 Ağustos 2022) Merley Mishel’in Hastalıkta Belirsizlik Kuramına Göre COVID 19 Tanılı Bireye Uygulanan Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 3 2 250–257.
IEEE
Ö. Özdemir, Z. Yaman, ve M. Yılmaz, “Merley Mishel’in Hastalıkta Belirsizlik Kuramına Göre COVID 19 Tanılı Bireye Uygulanan Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu”, YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, c. 3, sy. 2, ss. 250–257, 2022.
ISNAD
Özdemir, Özcan vd. “Merley Mishel’in Hastalıkta Belirsizlik Kuramına Göre COVID 19 Tanılı Bireye Uygulanan Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu”. YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 3/2 (Ağustos 2022), 250-257.
JAMA
Özdemir Ö, Yaman Z, Yılmaz M. Merley Mishel’in Hastalıkta Belirsizlik Kuramına Göre COVID 19 Tanılı Bireye Uygulanan Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2022;3:250–257.
MLA
Özdemir, Özcan vd. “Merley Mishel’in Hastalıkta Belirsizlik Kuramına Göre COVID 19 Tanılı Bireye Uygulanan Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu”. YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, c. 3, sy. 2, 2022, ss. 250-7.
Vancouver
Özdemir Ö, Yaman Z, Yılmaz M. Merley Mishel’in Hastalıkta Belirsizlik Kuramına Göre COVID 19 Tanılı Bireye Uygulanan Hemşirelik Bakımı: Olgu Sunumu. YOBÜ Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2022;3(2):250-7.