The perception of homelessness through movies: An evaluation on Tabutta Röveşata, Nomadland and Shelter

Year 2025, Volume: 9 Issue: 1, 41 - 50, 23.07.2025

Mevlüt Esendemir , Muhammed Fazıl Baş

Abstract

This article aims to analyze different states of homelessness through selected films. First of all, the relationship between homelessness and “home” is taken into consideration. In literature, homelessness is generally defined as the state of being deprived of a home. The relationship between the home and the individual provides individuals with economic, social and spiritual status that shape their lives. Homeless individuals try to sustain their lives in various ways while coping with homelessness. While homelessness may occur as a result of deprivation, it can turn into a culture after a certain period of time. This article approaches the phenomenon of homelessness through the three films it focuses on, Nomadland (2020), Tabutta Röveşata (1996) and Shelter (2014). An analysis will be made on how these films basically deal with homelessness, the relationship of the individual with the house and how they became homeless. Although it is seen that the phenomenon of homelessness is handled with different characteristics in the films, it is also seen that there are continuities among the togetherness that enable us to define homelessness in general.

Keywords

Homelessness Phenomenon , Individual , film , home , homeless

Evsizliğin filmler yoluyla algılanması: Tabutta Röveşata, Nomadland ve Shelter filmleri üzerine bir değerlendirme

Abstract

Bu makale seçilen belirli filmler üzerinden farklı evsizlik hallerinin analizini gerçekleştirmeyi hedeflemiştir. Öncelikle evsizliğin “ev’’ ile ilişkisi üzerinden hareket edilmiştir. Birleşmiş Milletler raporlarına göre dünyada yaklaşık 100 milyon evsiz yaşadığı tahmin edilmektedir. Literatürde evsizlik genel olarak bir evden yoksun olma hali olarak tanımlanmaktadır. Evin birey ile olan ilişkisi, bireylere yaşamlarını şekillendirmeyi sağlayan ekonomik, sosyal, manevi statüler kazandırır. Evsiz bireyler evsizlik ile başa çıkarken çeşitli yollar ile hayatlarını idame ettirmeye çalışır. Evsizlik bir yoksunluk sonucu oluşabilirken belirli bir zamandan sonra bir kültüre dönüşebilmektedir. Bu makale odağına aldığı üç film olan, Nomadland (2020), Tabutta Röveşata (1996) ve Shelter (2014) üzerinden evsizlik olgusuna yaklaşmaktadır. Bu filmler de temel olarak evsizliğin nasıl işlendiği, bireyin ev ile ilişkisi ve nasıl evsiz oldukları ile ilgili bir analiz yapılacaktır. Evsizlik olgusunun filmlerde farklı özellikleri ile işlendiği görülmekle beraber aralarında evsizliği genel olarak tanımlamamızı mümkün kılan sürekliliklerin de olduğu görülmektedir.

Keywords

evsizlik olgusu , ev , film , birey , evsiz

References

• +90. (2019, October 25). Evsiz olmak: Sokakta yaşamak | "Bana bakma, bana gel" [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=UUe35ZTBBGA&t=3s
• Acar, K., & Erbay, E. (2013). Sokak çalışması: Temel kavramları ve kapsamı. In H. Acar, N. Negiz, & E. Akman (Eds.), Sosyal politika ve kamu yönetimi bileşenleriyle sosyal hizmet: Temelleri ve uygulama alanları. Maya Akademi. [Turkish]
• Acar, B., Bozkafa, H., Vural, B., Önal, S., Genç, M., & Yaman, Ö. M. (2022). Evsizliğin nedenleri ve deneyimleri üzerine nitel bir araştırma: Beyoğlu örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 33(2), 339–358. [Turkish] [CrossRef]
• Anderson, N. (2017). Hobo: Evsiz adamın sosyolojisi (E. Pınar, Trans.). Heretik Yayınları. [Turkish]
• Altun, G. (1997). 1991–1995 yılları arasında İstanbul'da görülen evsiz insan ölümleri [Medical specialization thesis]. Trakya Üniversitesi. [Turkish]
• Augé, M. (2019). Evsiz bir adamın güncesi (Z. B. Bölükbaşı, Trans.). Yapı Kredi Yayınları. [Turkish] Balun, B., & Şişman, Y. (2022). Evsizlik sorununu sosyal politika ve sosyal devlet üzerinden düşünmek: Ankara
• Büyükşehir Belediyesi Dışkapı Barınma Evi örneği. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (42), 278–313. [Turkish] [CrossRef]
• Baltacı, A. (2019). Nitel araştırma süreci: Nitel bir araştırma nasıl yapılır? Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 368–388. [Turkish] [CrossRef]
• Ersin, İ., & Baş, H. (2021). İstanbul’da yaşayan evsizlerin sosyoekonomik durumları, sorunları ve çözüm önerileri: Fatih ilçesi üzerine bir inceleme. Maruf İktisat İslâm İktisadı Araştırmaları Dergisi, 1(2), 41–67. [Turkish]
• Bekaroğlu Doğan, Y. (2021). Evsizler: Evsizliğin inşası ve evsizlerin hayatta kalma stratejileri. Bir Yayıncılık. [Turkish]
• Bektaş, A. (2014). Evsizlik olgusu ve evsizlere yönelik sosyal politikalar: Hükümlü evsizlere ilişkin bir araştırma [Unpublished master’s thesis]. İstanbul Üniversitesi. [Turkish]
• Cumhuriyet. (2021, December 15). Bilinmeyene Tanıklık: #Evsiz [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=CC85icuHJLU [Turkish]
• Blunt, A. (2005). Cultural geography: Cultural geographies of home. Progress in Human Geography, 29(4), 505–515. [Turkish] [CrossRef]
• Beta Video. (2020, November 16). Evsiz Olmak "Sokakta Yaşam" (Belgesel) [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=PlNMpP0Pgl0 [Turkish]
• Çabuk, G., Atamtürk, E., & Öncel, S. (2023). Evsizlerin genel özellikleri, sokaktaki yaşam deneyimleri ve ihtiyaçları.
• Mevzu: Sosyal Bilimler Dergisi, 9, 539–568. [Turkish] [CrossRef]
• Çelebi, E. (2014). Sokakta yaşayanlara yönelik sosyal sorumluluk çalışmaları için toplumsal algının belirlenmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 7(33), 808–815. [Turkish]
• Bekaroğlu Doğan, Y. (2018). Küreselleşen İstanbul'da evsizliğin sosyal hizmet perspektifinden analizi [Unpublished doctoral dissertation].Yalova Üniversitesi. [Turkish]
• Bekaroğlu Doğan, Y. (2021). Evsizler: Evsizliğin inşası ve evsizlerin hayatta kalma stratejileri. Bir Yayıncılık. [Turkish]
• Gürel, M. (2023). Evsizlik olgusu ve evsizlere yönelik sosyal hizmet çalışmaları: Bursa örneği [Unpublished doctoral dissertation]. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi. [Turkish]
• Giddens, A. (2012). Sosyoloji (C. Güzel, Trans.). Kırmızı Yayınları. [Turkish]
• Işıkhan, V. (2002). Kentlerin gölgesinde yaşayan evsizler. Kardelen Ofset Yayınevi. [Turkish]
• Karaman, M. F. (2024). Evsizlikle mücadeleye hayırseverlikten bakış: İstanbul’daki camilerin rolü. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 44(2), 527–554. [Turkish] [CrossRef]
• Karaman, R. (2018). Kimsesizler oteli. https://mubi.com/tr/tr/films/the-hotel-of-waifs
• Karamustafalıoğlu, K. O., Bakım, B., Güveli, M., Özçelik, B., & Uzun, U. E. (2007). İstanbul’daki evsizlerde psikiyatrik bozukluklar. Düşünen Adam, 20, 88–96. [Turkish]
• Kesemen, Ö. (2017, December 5). Terkedilmiş minibüste yaşayan, / Sokakta yaşamak / Evsiz olmak / Ödüllü Belgesel Film [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=Wod07RPYJyY [Turkish]
• Meneviş, B. (2006). Evsizler. DPT ve Türk Ulusal Ajansı. [Turkish]
• Murger, H. (1964). La Bohem (T. Göker, Trans.). Güven Yayınevi. [Turkish]
• Özdemir, U. (2010). Evsizlik ve evsizlere genel bir bakış. Toplum ve Sosyal Hizmet, 21(2), 77–88. [Turkish]
• Rossi, P. H., & Fund, T. C. (1989). Without shelter: Homelessness in the 1980s. Priority Press. [Turkish]
• Roth, D., & Bean Jr, G. J. (1986). New perspectives on homelessness: Findings from a statewide epidemiological study. Psychiatric Services, 37(7), 712–719. [CrossRef]
• Türk Dil Kurumu Sözlükleri. https://sozluk.gov.tr/
• Topateş, A. K. (2014). Türkiye'de yoksulluk bağlamında dilenme kültürü [Unpublished doctoral dissertation]. Ankara Üniversitesi. [Turkish]
• Uzunkök, E. (2018, July 21). Otogar Misafirleri – BELGESEL [Video]. YouTube. https://www.youtube.com/watch?v=5DaLPKKEDb4 [Turkish]
• World Economic Forum. These innovative projects are tackling homelessness around the world. https://www.weforum.org/stories/2021/10/innovative-projects-tackling-homelessness-around-the-world/
• Yağan, M. (2009). Ankara'da evsiz ölümleri [Medical specialization thesis]. Gazi Üniversitesi. [Turkish]
• Yüksel, E. (2019). Türkiye'de iletişim araştırmalarında içerik analizi uygulamaları, sorunlar ve çözüm önerileri. In International Euroasia Congress on Scientific Researches and Recent (pp. 134–152). [Turkish]
• Ziefert, M., & Brown, K. S. (1991). Skill building for effective intervention with homeless families. Families in Society, 72(4), 212–219. [CrossRef]