TEVFİK FİKRET AND ÂŞİYÂN

Yıl 2011, Sayı: 5, 7 - 27, 30.06.2011

Mehmet Törenek

Öz

Sometimes unbroken links form between the writer and the place he lives, but examples of this are not so many. The most significant and well-known one is the one between Tevfik Fikret and Aşiyan (the house of Tevfik Fikret). The poet's life, poetry and his thoughts, even his dissident attitude so much identified with Aşiyan he had built and lived the last days of his life, that after the poet' s death the place became symbolic of dissident attitude for a Iong while. This articlei s about that relationshipa nd process.

Anahtar Kelimeler

evfik Fikret, Aşiyan, Servet-i Fünun, Robert College, Museum of Edebiyat-ı Cedide

TEVFİK FİKRET VE ÂŞİYÂN

Öz

Sanatçı ile yaşadığı yer arasında bazen kopmaz bağlar oluşur. Bunun örnekleri çok fazla değildir. En bilinen ve öne çıkan ise Tevfik Fikret ile Aşiyan arasında olanıdır. Şairin hayatı, şiiri ve düşüncesi, hatta muhalif tavrı kendisinin yaptığı ve hayatının son yıllarında bir müddet oturduğıı Aşiyan'la öylesine özdeşleşmiştir ki, şairin ölümünden sonra da bu yer, muhalif tavrın uzun müddet sembol mekanlarından olmuştur. Bu yazı işte bu ilişki ve süreci konu edinmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tevfik Fikret, Aşiyan, Servet-i Fünun, Robert Kolej, Edebiyat-ı Cedide Müzesi

Kaynakça

• KAYNAKÇA Ahmet Naim, Tevfik Fikret'e Dair,Feylesof Doktor Tevfik Beyefendiye, Sebilürreşad Kütüphanesi Neşriyatı, Hilâl Matbaası, İstanbul, 1336/1918.
• Akçura, Yusuf, "Fikret'e Dair Bir Konferans", Muallim, y. 2, S. 14, 1 Eylül 1333, s. 438-442.
• [Akyüz], Ali Kami, "Tevfik Fikret'', Tevfik Fikret, Düşünce Dergisi, (Nüsha-i Mahsusa 1918), s. 44-49.
• Akyüz, Kenan, TevfikFikret, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Ankara, 1947.
• Andı, M. Fatih, "Tevfik Fikret ve Âşiyan'ı", Türk Edebiyatı, S. 388, Şubat 2006, s. 30-33.
• Arıkan, Zeki, "Tevfik Fikret'in Ölümü ve Âşiyan Ziyaretleri", Bir Bir Muhalif Kimlik - Tevfik Fikret, (hzl. Bengisu Rona-Zafer Toprak), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2007, s. 185-218.
• Batur, Afife, "Âşiyân", Düden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, c. I, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortay Yayını, İstanbul, 1993.
• Bekiroğlu, Nazan, Şâir Nigâr Hanım, İletişim Yayınları, İstanbul, 1998.
• Borak, Sadi, Ata ve İstanbul, Türkiye Turing ve Otomobil Kurumu Yayınları, İstanbul, 1983.
• Bölükbaşı, Rıza Tevfik, Biraz da Ben Konuşayım, (hzl. Abdullah Uçman), İletişim Yayınları, İstanbul, 1993.
• Bölükbaşı, Rıza Tevfik, -Ölümünün 90. Yıldönümü Anısına- Tevfik Fikret, Hayatı-Sanatı-Şahsiyeti, (hzl. Abdullah Uçman), Kitabevi, İstanbul, 2005.
• Cenap Şahabettin, Nesr-i Harı Nesr-i Sulh ve Tiryaki Sözleri, Kanaat Matbaası, İstanbul, 1334.
• Cevat Rüştü, "Tevfik Fikret, Çiçekleri", Tevfik Fikret, Düşünce Dergisi (Nüsha-i Mahsûsa 1918), (Sunuş: Abdullah Uçman, hzl. Seval Şahin), Kitap Yayınevi, İstanbul, 2005, s. 101-104.
• [Ertaylan], İ[smail] Hikmet, "Fikret", Muallim, (Nüsha-i Mahsûsa), y. 2, S. 14, 1 Eylül 1333, s. 479-494.
• [Ertaylan], İsmail Hikmet, "Fikret ve Hayatı", Tevfik Fikret, Düşünce Dergisi, (Nüsha-i Mahsûsa 1918), (Sunuş: Abdullah Uçman, hzl. Seval Şahin), Kitap Yayınevi, İstanbul, 2005, s. 105-189.
• [Ertaylan], İsmail Hikmet, Tevfik Fikret, Hayatı, Şahsiyeti ve Eserleri, Özyurt Basımevi, İstanbul, 1963.
• Es, Hikmet Feridun, "Tevfik Fikret", Tanımadığımız Meşhurlar, (hzl.Selçuk Karakılıç), İstanbul, Ötüken Yayınları, 2009, s.92-124.
• Hisar, Abdülhak Şinasi, Geçmiş Zaman Edipleri, Selis Kitaplar, 2005.
• İnan, Âfet, "M. Kemal, Tevfik'in Âşiyanında" Belleten,c. XXXII, Ekim 1968, s. 577-579.
• Kaplan, Mehmet, Tevfik Fikret,Dergah Yayınları, İstanbul, 1971.
• [Karacan], Ali Naci,"Âşiyan'ı Ziyaret", Muallim, (Nüsha-i Mahsusa), y. 2, S. 14, 1 Eylül 1333, s. 468-470.
• Karaosmanoğlu, Yakup Kadri, Gençlik ve Edebiyat Hatıraları, Bilgi Yayınevi, İstanbul. 1969.
• Karaveli, Orhan, Ölümünün Doksanıncı Yılında Tevfik Fikret ve Halûk Gerçeği, Pergamon, Istanbul, 2005.
• Mehmet Rauf, Edebi Hatıralar, (hzl. Mehmet Törenek), Kitabevi Yayınları, İstanbul, 1997.
• Mektuplarla Tevfik Fikret ve Çevresi, (hzl. M. Fatih -Y. Taşçıoğlu - H. Yorulmaz), İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür İşleri Daire Başkanlığı Yayını, İstanbul, 1999.
• Özlük, Nuran, Türk Basınında Tevfik Fikret 1924-1940, 3F Yayınevi, İstanbul, 2008.
• Pamukçu, Ebubekir, -Tevfik Fikret'in Evi-,Piya Yayınevi, İstanbul. 2008.
• Salih Nigar Keramet, Fikret'in Hayatı ve Eseri, İlhami Fevzi Matbaası, İstanbul, 1926.
• [Sevük], Habip, Türk Teceddüt Edebeyatı Tarihi, Matbaa-i Amire, İstanbul, 1340.
• Süleyman Nesip, (Süleyman Paşazade Sami Bey), "Tevfik Fikret'e", Muallim, y. 2, S.14, 1 Eylül 1333, s. 425-427.
• Süleyman Sami Bey, "Na-tamam Bir Mensûre", Külliyat-ı Aşarak ve İhtisasât, (hz. Şevket Toker), Dergah Yayınları, İstanbul, 2007, s. 457-458.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, Mücevherlerin Sırrı, -Derlenmemiş Yazılar, Anket ve Röportajlar-, (hz. İ. Dirin-T. Anar-Ş. Özdemir), YKY, İstanbul, 2002.
• [Tarcan], Selim "Tevfik Fikret'in Büyük Ruhu İçin", Muallim, y. 2, S. 14, 1 Eylül 1333, s. 445.
• Teber, Serol, Âşiyan'daki Kâhin, Tevfik Fikret'in Melankolik Dünyası, Okuyan-us Yayınları, İstanbul, 2002.
• [Tokgöz], Ahmet İhsan, Matbuat Hatıralarım 1888-1923, -Birinci cilt, Meşrutiyet'in İlanına Kadar 1890-1908-, İkinci cilt, -Meşrutiyetin İlanından Umumi Muharebeye Kadar- 1908-1914, Ahmet İhsan Mat. Ltd. Şti., İstanbul, 1930-1931.
• Uşaklıgil, Halid Ziya, Kırk Yıl, İnkılâp ve Aka Kitabevleri, İstanbul, 1969.
• Ünaydın, Ruşen Eşref, Bütün Eserleri, Dergi ve Gazete Yazıları, (hzl. N. Birinci-N. Sağlam), c.XIII, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara, 2002.
• Ünaydın, Ruşen Eşref, Tevfik Fikret -Hayatına Dair Hatıralar- Kitaphâne-i Sûdî, İstanbul, 1919.