READING SİMAVNE KADISI OĞLU ŞEYH BEDRETTİN DESTANI WITHIN THE CONTEXT OF VALUE SYSTEM

Year 2017, Issue: 18, 142 - 155, 18.12.2017

Kağan Gariper

Abstract

Every literary narrative comes out as a text that comes up over a set of values. The positive or negative meaning that the author puts on each element in the work brings the meaning of the text to the meaning by being coded within the possibilities of the narrative. The series of values that the author creates with his or her own universe of thought, the worldview and the memory of the memory, multiplies the pie in each piece of text that makes up the text. The values affirmed or criticized in the narrative are presented to the reader by being integrated with the upper values established in different contexts. The author encodes the negative evaluations pointing to the ideal and / or liking, equipped with all the superior qualities that the thinker can design. In this point, a value query can be made on the values that constitute the essence, so that the text can be analyzed and the meaning units contained in the text can be revealed. In this work, Nâzım Hikmet's works on the value of the book named Simavne Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin Destanı, which he received from a historical reality, will be examined and the concepts to which the artist assigns value will be tried to be determined.

Keywords

Value, meaning, Nâzım Hikmet, Simavne Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin Destanı

SİMAVNE KADISI OĞLU ŞEYH BEDRETTİN DESTANI’NI DEĞERLER DİZGESİ BAĞLAMINDA OKUMAK

Abstract

Her edebî anlatı birtakım değerlerin üst üste gelerek kurduğu bir metin olarak karşımıza çıkar. Yazarın eseri içerisinde her bir ögeye yüklediği olumlu ya da olumsuz anlam, anlatının imkânları dâhilinde kodlanarak metnin anlamını meydana getirir. Yazarın kendi düşünce evreni, dünya görüşü ve belleğinin kodlamalarıyla oluşturduğu değerler dizisi, metni oluşturan her bir yapı parçasında göze çarpar. Anlatı içerisinde olumlanan veya eleştirilen değerler farklı bağlamlarda kurulan üst değerlerle bütünleştirilerek okuyucuya sunulur. Yazar, düşüncenin tasarlayabileceği bütün üstün niteliklerle donatılan ideal ve/veya beğenilmeyeni işaret eden olumsuz değerlendirmeleri eserine kodlar. Bu noktada eseri oluşturan değerler üzerinde bir değer sorgulaması yapılarak metnin çözümlenmesi sağlanabilir ve bu yolla metin içerisinde yer alan anlam birimleri ortaya çıkarılabilir. Bu çalışmada Nâzım Hikmet’in tarihî bir gerçeklikten hareketle kaleme aldığı Simavne Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin Destanı adlı eserinde yer verdiği değerler dizgesi incelenecek ve sanatkârın değer atfettiği kavramlar belirlenmeye çalışılacaktır.

Keywords

Değer, anlam, Nâzım Hikmet, Simavne Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin

References

• Akdik, Hazel Melek (2011). Kuvayi Milliye ve Şey Bedreddin Destanı’nda Halk Edebiyatının Dönüşümü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi, Ankara.
• Aktulum, Kubilay (2017). “Yazınsal Metinlerde Değerlerin Yazınbilimi”. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, S. 18, s. 1-16. Alkin, Ruhi Can&Yelken, Ramazan (2014). Introduction to Value-Relevant and Normative Tradition in Philosophy of the Social Sciences, Beytulhikme An International Journal of Philosophy ISSN: 1303-8303Volume 4 Issue 2 December 2014 Araştırma Makalesi / Research Article.
• Aydın, Mustafa (2010). Bilgi Sosyolojisi. İstanbul: Açılım Kitap.
• Çobanoğlu, Özkul (2003). Türk Dünyası Epik destan Geleneği, Ankara: Akçağ Yayınları.
• Dindar, Bilal (1999). “Şeyh Bedreddin”. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi (DİA), Cilt:5, Sayfa: 331-334, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yay.
• Gariper, Cafer (2006). “Nâzım Hikmet’in Simavne Kadısı Oğlu Şeyh Bedreddin Destanı’nı Metinlerarasılık Çerçevesinde Okuma Denemesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi VI. Uluslararası Dil, Yazın, Deyişbilim Sempozyumu, Isparta, 1-2 Haziran 2006, s.117-123.
• Gariper, Cafer & Küçükcoşkun, Yasemin (2007). “Mustafa Necati Sepetçioğlu’nun Darağacı Romanında Şeyh Bedreddin İmgesinin Dönüşümü”. Erdem Atatürk Kültür Merkezi Dergisi –Mustafa Necati Sepetçioğlu Özel Sayısı- Sayı: 49, Yıl: 2007, s. 151-182.
• George Ritzer (1992). Sociological Theory. (Third Edition) (Çeviren: Ümit Tatlıcan) New York: McGraw-Hill.
• Gölpınarlı, Abdülbaki (1966). Simavna Kadısı Oğlu Şey Bedreddin –İnceleme-. İstanbul: Eti Yayınevi.
• Gürsel, Nedim (1992). Nâzım Hikmet ve Geleneksel Türk Yazını. İstanbul: Adam Yayınları.
• Kacıroğlu, Murat (2011). “Tarihin Nesnesinden Kurmacanın Öznesine Şeyh Bedreddin Yahut Tarihsel Bir Kimliğin Yeniden İnşası Üzerine”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, Sayı: 30, Yıl: 2011, s. 239-274.
• Memet Fuat (2002). A’dan Z’ye Nâzım Hikmet. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Nâzım Hikmet (1997). Benerci Kendini Niçin Öldürdü? –Şiirler 2-. İstanbul: Adam Yayıncılık.
• Özensel, Ertan (2016).Bir Değer Olarak Bir Arada Yaşamak ve Öteki –Değerler Bilançosu& Beyaz Kitap. (Ed. Hasan Hüseyin Bircan- Bülent Dilmaç), Konya: Çizgi Kitabevi.
• Şengül, Abdullah (2009). “Türk Tiyatrosunda Tarih”. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 4 /1-II Winter 2009.
• Terzioğlu, Öykü (2009). Nâzım Hikmet ve Sömürgecilik Karşıtlığının Poetikası. Ankara: Phoenix Yayınları.
• Uğur, Nizamettin (2003). Anlambilim – Sözcüğün Anlam Açılımı. Doruk Yayımcılık, İstanbul.