TEXTUAL GENERICITY AND FASHION: INTERTEXTUALITY –INTERVESTIMENTALITY– ARCHIVESTIMENTALITY

Yıl 2019, Sayı: 21, 1 - 37, 01.06.2019

Kubilay Aktulum

Öz

In accordance with a common attitude adopted by the structuralists, we can argue that clothing is a text, to put it another way, it is seen as a specific language. As a metaphor, fashion is a languagebased on a common attitude inspired by the pairs of concepts (signifier/signified, language /speech, diachronic/ synchronic etc.) in the Course inGeneral Linguisticsby Ferdinand de Saussure, shared also by semiologists and Russian formalists. In the System of Fashion, Roland Barthes attempts to describe and define the language of fashion as a specific language form, making reference to concepts used in the conceptual field of the literary text. In this study, leaving aside the theoretical orientations of R. Barthes in his book, we will try instead to describe the specificity of fashion as a special language form, and therefore of clothing in an intertextual perspective. Drawing on the data of an intertextual approach, we will try to show briefly the contribution of the literary instrument used in different forms of discourse (including fashion and clothing) in an interdisciplinary direction. When we consider that fashion establishes close relations with literature, cinema, painting, architecture, etc., it is easy to see that such an approach is gaining validityincreasingly.

Anahtar Kelimeler

Semiotics, intertextuality, genericity, intersemiotics, archivestimentality, fashion, Alexander McQueen

METİNSEL TÜRSELLİK VE MODA Metinlerarasılık – Giysilerarasılık – Üstgiysisellik

Öz

Yapısalcılığın bilinen ortak bir tutumuna koşut olarak söylersek, giysi de bir metin; bir başka anlatımla, özel bir dildir. Bir metafor olarak, Rus Biçimcilerinden başlayan, Ferdinand de Saussure’ün Genel Dilbilim Dersleri’ndeki kavram çiftlerinden (dil/söz, eşsürem/artsürem, dizisellik/dizimsellik vd.) esinlenen, göstergebilimcilerce sürdürülen ortak bir tutuma göre moda da bir dildir. Roland Barthes, Moda Dizgesiadlı yapıtında özel bir dilsel biçim olarak moda dilini yapısalcılığın verilerine yaslanan yazınsalın kavramsal alanında kullanılan kavramlarla betimleyip tanımlamaya uğraşır. Bu çalışmada, R. Barthes’ın söz konusu yapıtındaki yönelimlerini bir yana bırakarak, göstergebilimsel bir tutumla, bir iletişim nesnesi, özel bir dil biçimi olarak modanın, dolayısıyla giysinin türsellik ve metinlerarasılık görüngüsünde özgüllüğünü betimlemeye çalışacağız. Metinlerarası bir yaklaşımın verilerini tüketirken göstergelerarası bir yöne kayarak değişik söylem biçimlerinde (burada moda ve giysi) kullanıma sokulan yazınsal gerecin disiplinlerarası bir çözümlemeye katkısını kısaca göstermeye uğraşacağız. Modanın, yazın olduğu kadar sinema, resim, mimari vb. alanlarla alışveriş içerisinde olduğunu göz önünde bulundurduğumuzda böyle bir yaklaşımın fazlasıyla geçerlilik kazandığı kolaylıkla görülebilecektir.

Anahtar Kelimeler

Göstergebilim, metinlerarasılık, türsellik, göstergelerarasılık, üstgiysisellik, moda, Alexander McQueen

Kaynakça

• Driss Ablali, (2013). Types, genres et généricité en débat avec Jean-Michel Adam, Pratiques, 157-158.
• Adam, Jean-Michel (2014). “Enjeux discursifs de la généricité des textes”, Interférences littéraires/Literaire interferenties, n° 13, juin 2014
• Aktulum, Kubilay (2018). Sinema ve Metinlerarasılık, Çizgi, 2018.
• Aktulum, Kubilay (1999). Metinlerarası İlişkiler, Öteki, 1999.
• Aktulum, Kubilay (2017). Müzik ve Metinlerarasılık, Çizgi, 2017.
• Aktulum, Kubilay (2013). Folklor ve Metinlerarasılık, Çizgi, 2013.
• “AVANT-GARDE”, Encyclopædia Universalis: http://www.universalis-edu.com/encyclopedie/avant-garde/ (Erişim 22 Mart 2019).
• Barthes, Roland (1981). Système de la mode, Seuils, 1981.
• Bowen, Peter, “10 Films Behind Alexander McQueen's Fashion”, https://bleeckerstreetmedia.com/editorial/films-behind-alexander-mcqueens-fashion (Erişim 22 Mart 2019).
• Broden, Thomas F., (2008). “le Tissu comme texte: l’intertextualité de la mode vestimentaire”, Intertextualité, Interdiscursivité et Intermédialité, yayına hazırlayanlar: Louis Hébert et de Lucie Guillemette, les Presses de l’Université Laval, 2008.
• Calefato, Patrizia (2004). The Clothed Body, Berg, 2004.
• Charles, Michel (1995), Introduction à l’étude des textes, Seuil.
• Genette, Gérard (1979). Introduction à l'architexte, Seuil.
• Genette, Gérard (1982). Palimpsestes, Seuil.
• Greimas A. Julien (1948). La mode en 1830. Essai de description du vocabulaire vestimentaire d’après les journaux de mode de l’époque, thèse de l’université de Paris.
• Kızıltunalı, Gizem (2017). New Frameworks in Deconstructivist Fashion: Its Categorization in Three Waves, Application of the Notions of Plasticity, De-design and the Inclusion of Bora Aksu and Hussein Chalayan as the Third Wave Turkish Deconstructivist Designers, Manchester Metropolitan University.
• Lepeltier, Thomas, Revue de livres, juin 1999: http://thomas.lepeltier.free.fr/cr/schaeffer-genre-litteraire.html (Erişim 22 Mart 2019).
• Lévi-Strauss, Claude (2018). Yaban Düşünce, çev. Tahsin Yücel, YKY.
• Lipovetsky, Gilles (1987). l’Empire de l’éphémère, Gallimard.
• Lista, Marcella, (2017). “L'Œuvre d'art totale à la naissance des avant-gardes”, 1908-1914, Encyclopaedia Universalis.
• Loscialpo, Flavia (2011). ‘Fashion and Philosophical Deconstruction: A Fashion in-Deconstruction’ in Fashion Forward, edited by A. de Witt-Paul and M.Crouch, Inter-Disciplinary Press, Oxford.
• Maingueneau, Dominique, Charaudau, Patrick (2002). Dictionnaire d’Analyse du Discours, Seuil.
• Moran, Berna, (2004). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri, İletişim.
• Paglianti, Nanta Novello (2014), “Le recyclage: de l’art à la création vestimentaire contemporaine Les cas de Freitag et de Maison Martin Margiela”, Actes Sémiotiques, Numéro 117.
• Sarup, Madan, (2004). Post-Yapısalcılık ve Postmodernizm, çev. Abdülbaki Güçlü, Bilim ve SanatYayınları.
• Saussure, Ferdinand de, (20001). Genel Dilbilim Dersleri, çev. Berke Vardar, Multilingual.
• Schaeffer, Jean-Marie (1989). Qu’est-ce qu’un genre littéraire, Seuil.
• Spooner, Catherine, (2006). Contemporary Gothic, Reaktion Books.
• Tzvetan, Todorov, (1994). “Les Formes du discours”, cité dans Michel Corvin, Qu'est-ce que la comédie, Dunod.
• Van Essche, Eric, (2009). “(Ré)création”, L’art du recyclage sous la direct. de E. Vandecasteele, PSE.