ALİ NİZAMÎ BEYİN ALAFRANGALIĞI VE ŞEYHLİĞİ ÜZERİNE “PALİMSESTVARİ” BİR OKUMA

Year 2021, Issue: 25, 53 - 90, 01.06.2021

Saadet Çetin Yıldırım

Abstract

1952 yılında kitap olarak yayımlanan Ali Nizamî Beyin Alafrangalığı ve Şeyhliği, Abdülhak Şinasi Hisar’ın üçüncü romanıdır. Roman, kitap hâlindeki yayınından önce 1936 yılında kısa bir hikâye ve 1950’de tefrika olarak iki defa daha yayımlanmıştır. Makalede bu üç versiyondan yola çıkılarak Abdülhak Şinasi’nin hikâyeyi bu tekrar tekrar yazma süreci ele alınmaktadır. Bu incelemede, bir parşömenin katmanlı okunması anlamına gelen palimspsest kavramından faydalanılmıştır. Bir parşömenin tekrar tekrar yazılıp kullanıl- ması ve bu yazıların iç içe geçmesi gibi, Hisar’ın üç yazımı da içerik ve üslup bakımın- dan karşılaştırmalı olarak incelenmiştir. Buradan Abdülhak Şinasi Hisar’ın sanatçılığı, yazış tarzı hakkında tespit ve yorumlara ulaşılmaya çalışılmaktadır.

Keywords

Palimpsest, Abdülhak Şinasi Hisar, Ali Nizamî Beyin Alafrangalığı ve Şeyhliği, metinlerarasılık.

A PALIMPSESTUOUS READING ON ALİ NİZAMÎ BEYİN ALAFRANGALIĞI VE ŞEYHLİĞİ

Abstract

Published as a book in 1952, Ali Nizamî Beyin Alafrangalığı ve Şeyhliği is Abdülhak Şina- si Hisar’s third novel. Before its publication in book form, the novel was published twice as a short story in 1936 and a serial in 1950. Based on these three versions, the article deals with Abdülhak Şinasi’s process of writing the story over and over again. In this study, the concept of palimpsest, which means the layered reading of a parchment, is used. Like the repeated use of a parchment and the intertwining of these writings, the three writings of Hisar have been examined comparatively in terms of content and style. From here, it is tried to reach determinations and comments about the artist and writing style of Abdülhak Şinasi Hisar.

Keywords

Palimpsest, Abdülhak Şinasi Hisar, Ali Nizamî Beyin Alafrangalığı ve Şeyh- liği, intertextuality

References

• “Abdülhak Şinasi Hisar”. Taha Toros Arşivi: 550994. http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/ bitstream/handle/11498/14126/001550994007. pdf?sequence=1&isAllowed=y. (Erişim Tarihi: 17.10.2020)
• “Eski İstanbul’u Konuşturan Adam”. Konuşan Kenan Harun. Taha Toros Arşivi: 505248.
• http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/ handle/11498/8130/001505248006.pdf?sequence=1. (Erişim Tarihi: 17.10.2020)
• Dillon, Sarah (2017). Palimpsest: Edebiyat, Eleştiri, Kuram. F. B. Aydar (Çev.). İstanbul: Koç Üniversitesi.
• Ertop, Konur (1994). “Bir Geçmiş Zaman Adamı: Ali Nizamî Bey”. Taha Toros Arşivi: 505280.
• http://earsiv.sehir.edu. tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11498/8124/001505280006. pdf?sequence=1&isAllowed=y. (Erişim Tarihi: 25.10.2020)
• Genette, Gerard (1997). Palimpsest. C. Newmand and C Doubinsky (Trans.). Lincoln: University of Nebraska.
• Hisar, Abdülhak Şinasi (1936). “Bir Geçmiş Zaman Hikâyesi”. Varlık, 15 Nisan 67: 294-296.
• Hisar, Abdülhak Şinasi (1936). “Bir Geçmiş Zaman Hikâyesi”. Varlık,1 Mayıs 68: 310-312.
• Hisar, Abdülhak Şinasi (1950). “Bir Geçmiş Zaman Hikâyesi”. Yeni İstanbul, 12 Şubat-8 Mart: 2.
• Hisar, Abdülhak Şinasi (1952). Ali Nizamî Beyin Alafrangalığı ve Şeyhliği. İstanbul: Hilmi Kitabevi.
• Nayır, Yaşar Nabi. “Abdülhak Şinasi Hisar”. Taha Toros Arşivi: 580386. http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/ xmlui/bitstream/handle/11498/8223/001580386010. pdf?sequence=1&isAllowed=y. (Erişim Tarihi: 25.10.2020)
• Saba, Ziya Osman. “Kitaplar Arasında Ali Nizamî Beyin Alafrangalığı ve Şeyhliği”. Taha Toros Arşivi: 505279. http://earsiv.sehir.edu.tr:8080/xmlui/bitstream/handle/11498/8123/001505279006. pdf?sequence=1&isAllowed=y. (Erişim Tarihi: 28.10.2020)
• Tunç, Gökhan (2019). “Behçet Necatigil’in “Sevgilerde” ve “Nilüfer” Şiirlerini Palimpset Kavramıyla Okumak”. Yeni Türk Edebiyatı Araştırmaları, 21: 211-222.
• Turinay, Necmettin (1993). Abdülhak Şinasi Hisar. İstanbul: MEB.
• Uysal, Sermet Sami (1961). Abdülhak Şinasi Hisar. İstanbul: Sermet Matbaası.