BibTex RIS Cite

Üreme Mevsimindeki Koyunlarda Farklı Sinkronizasyon Metotlarının Östrüs Oranı ve Fertilite Üzerine Etkisi

Year 1996, Volume: 2 Issue: 1-2 - 1996, 29 - 34, 16.06.1996

Abstract

Bu çalışmada 100 baş Merinos koyunu kullanıldı. Materyal beş ayrı gruba ayrılarak, aşağıdaki uygulamalar yapıldı. Grup 1:11 gün arayla çift doz cloprostenol sodium 250 pg . Grup 2: Cronolone içeren sünger + 250 ug cloprostenol sodium Grup 3: Cronolone içeren sünger + 250 pg cloprostenol sodium + 500 İÜ PMSG Grup 4: Cronolone içeren süngeı + 500 IU PMSG Grup 5: Kontrol Arama koçları, uygulama grupları arasına yedi gün, kontrol grubuna ise 21 gün süreyle katıldı. Kızgın olduğu tespit edilen koyunlara doğal aşım uygulandı. Dördüncü gruptaki koyunlardan çiftleşmeden sonraki 18.inci günde kan alındı Kan serumu progesteron düzeyine göre gebe olmadığı belirlenenlere, kan örneklerinin toplanmasını takip eden sekizinci günde bir doz cloprostenol sodium uygulandı. Kızgınlık gösterenler doğal aşım ile tohumlandı. Uygulamalar sonucu, gruplar arasında östrüs oranı ve reprodüktif parametreler açısından önemli farklılık belirlenmedi

References

  • 1 Mc Donald M.F Estrus synehronization and control of the estrous evele, DA Morrcu (ed) “ Cunent Theraphy m rherıogenology”, Seeond Edıtıon .887-889, W.B Saunders Company, Philadelphıa (1986).
  • 2 Arthnı GH. Noakes NE. Pearson H The oestrous evele and ıts control. Veterinary Reproduetion and Obsletrics , Sıvtlı Edıtion. Bailliere Tındall. London (1989)
  • 3 Ansan MM. Ragme JC Synehronization of estrus uı sheep and goats. The Southıvestem Vet.. 34 (3): 191-193 (1982)
  • 4.Ünal EF: Synehronization of estrus m the sheep, U.O Vet Fak Derg., 7 (1-2-3) 137-143 (1988)
  • 5Lunstra DD. Chrıstenson RK. Fertilızatıon and embryonic survıval in ewes synchronized wıth evogenous hormones durma the anestrous and estrous seasons, J Anını Scı. 53(2) 458-466 (1981)
  • 6.Bonald MD. Kelleher D, Gordon 1: Comparıson of control of oestrus and ovulatıon ın sheep by an ear ımplant (SC21OO9) or by nılravagmal spongc (Cronolone or MAP), Anını Reprod. Scı., 1(41:275-281 (1979)
  • 7 .Lubbadeh W. Al-sheickl I. Allah Gö: Estrus synehronization twiıuung ıncrease ın Awassı sheep. Anım Breed. Abstr . 57( 12)1009 (1989)
  • 8 Turnen II. Gökçen H Üreme mevsimi sonunda koyunlarda östras ve ovulasvonun dınoprost tromethamıne ( Dmolvtic ) ile uyarılması üzerinde bir araştırma. IJU Vet Fak Derg.. 10(1-2-3): 99-104 11991)
  • 9.Trounsan AO, Wılladsen SM, Mour RM: Eficct of prostaglandin analogue eloprostenol on oestrus. ovulatıon and embrvoıue viability m sheep. J. Agrıc Scı.. 86(3):609-611 (1976).
  • 10. Gordon I: Artifıcial control of oestrus and ovulatıon. I. Gordon (ed), Controllcd Breedıtıg ın Farm Aniıtıal. First Edıtıon. 181-195. Perganıon Press, Oxford (1983)
  • 11 Wolf R. Wolf M. Richter A Investıgatıons on the synehronization of oestrus and ovulatıon m Gernıan Mutton ewes by means of Gonavet and PGF-2 alpha analogues. MathematischNaturwissen Schaftliche-Reihe, 39(3)250-257 (1990).
  • 12 Maracek 1. llenrichowsk V. Lazar L, Bekeova E. Chona I. Krajnikova M, Elecko J Some effects of D- cloprostenol and ıts possıble ın controllıng reproduetion m sheep, Biol. Chemı Zivocısne Wrobv-Veterınaria. 25(6)545- 557(1989)
  • 13. Rommel W, Runge M, Richter A, Kutzsehe E. Suitabılity of the clorprostenol preparatıon '‘Oestrophan Injectable” for synehronization of oestrus and ovulatıon for lımed artifıcial ınsemınatıon of Merino Mutton sheep. Monatshefte-furVeterınermedızın.40( 12 ) 426-428 (19851
  • 14. Greyling JPC. Westhuvsen JM-van-der The synehronization of oestrus m shcep-II.Dose eficct of prostaglandin m the double ınjection regline, S Airic J Anım Scı., 9(3) 193-195 (1979)
  • 15. IIaresnıgn W. Acrıtopolou SA: Controlled breeding ın sheep usıng the prostoglandın analogue, Livestock Product Ser, 5(3)313-319 (1978)'
  • 16.Boland MP, I.enıaınque F, Godon 1 Compansıon of lambing out come m ewes after synehronization of oestrous by progestagen of prostaglandin treatment. J Agric. Scı.. 91(3): 756- 766(1978)
  • 17 Reıd RND. Crolher I: Prostoglandın F2 for oestrous synehronization or abortion m Pohvarth ewes, Aust. Vet. J..56 (4). 22-24(1980).
  • 18 Hackett AJ, I.angford GA. Robertson IIAFertility of ewes after synehronization of estrus with prostaglandin F2 and artifıcial ınsemınatıon. rherıogenology . 15(6) 599-602 (1981).
  • 19. Lauber PG , Niekerk CH van Oestrus synehronization m sheep vıth progesterone-ımpregnated (MAP) mtravaginal spongcs and a prostaglandin analogue. Thenogenology. 15(6 > 547- 552 11981)
  • 20. Goe AK, Agrawal KP. Snıha NK Fertılıtv after oestrus synehronization in cvclic Muzafiamagari ewes. Indian J Anım Scı. 59( 10) 1271-1270(1989).
  • 21 Ainswort L. Wolvnetz MS Synehronization of estrus and reproductıve perlorınance of ewes treated with synthetıc progestogens admınistered by subcutaneous ear mıplant or by mtravaginal sponges pessary. J. Anını Scı . 54(6) 1120 - 1127 (1982)
  • 22 Pineda MH Reproductivc paltenıs of sheep and Goat. Mc Donald ( ed ). Veterinarv Endocrınolagy and Repro- ductıon, Fourth Edition. 428 - 447, Lea and Febigcr. Philadelphıa (1989)
  • 23 Hackett AJ, Wolynetz MS Effect of PMSG on the reproduetive perlorınance of totah cor.fıned ewe breed and syncronızedewe. Thcriogenelogv, 17(2): 215 -221 (1982).
  • 24 Fukui T, Roberts EM: Comparasıon of methods for estrous snchronızatıon m sheep. Japan J Anım Reprod.. 25 131 - 135(1979).
  • 25 Alaçam E. Güler M. Dinç DA, Eröz S, Seler AN. Anostrüs dönemindeki koyunlarda ovarıal aktivitenin medroksiprogesteron asetat ( MAP ) ve PMSG hormonu ile kontrol altına alınması üzerine çalışma. U.Ü. Vet. Fak. Derg., 5 -6( 1 -2-3 ) 103 - 110,(1986 - 1987)
  • 26 Gökçen H , 1 ilmen H. Soylu MK: Koyunlarda östrus sınkronizasvonu ve sun’i tohumlama saha çalışmaları IU Anöstrus dönemindeki kovunlarda östrus sınkronizasvonu ve döl verimi. U Ü Vet Fak Derg., 3(11): 129-134 (1992)
  • 27 Gökçen II. Ünal EF , Tümen E. Nak D Anöstrus ve üreme mevsimindeki koyunlarda kızgınlıkların uyarılması, toplulaştınlması ve döl verimi üzerine araştırmalar, U,Ü. Vet Fak Deıg . 11(2) 71 -79 (1992)
  • 28 Smıth JF. Estrus, ovulatıon and conceptıon iölloumg tımed insemination in Romnev ewes treatcd wıth progestagen and gonadotrophms, Therıogenologv. 7(2): 63-68 (1977)
  • 29 Fukuı Y.Tsubakı M . Kobayashı M . Ono H Matıng behavıor of ram on ewes at ınduced estrus durıng the non- breeding season, Japan J Anım Reprod.. 32(41.195-201 (1986)
  • 30 Kobayashı M . Fukuı Y Tetsuka M , Ono II Efiects of times of PMSG mjectıon and ram mtroductıon on estrus mcidence an lambıng rate ın ewes treated durıng the non-breedmg season. Japan J .Anım Reprod, 32(1) 32-35 (1986).
  • 31 Fukuı Y . Masahıko A. Kojı I. Kobayashı K. Ono I I Effect of progesterone pre-trcatments methods associated with (ram effect) on estrus ınductıon and lambıng rate ın seasonal anestrous ew es, Japan J Anım Reprod ,34(4) 204-208 (1988).
  • 32 Fukuı Y, Tetsuka M , Akaıke M , Machıvama K, Ono H: Effects of tvpes of vagınal sponge ımpregnated wıth progestagen on estrus ınductıon on lambıng rate ın seasonaly ancstrous ewes, Japan J. Anim Reprod.. 33(4) 18 i -187( 1987)
  • 33 Grevi ıng JPC ,Westhnysen JM- van-der The synchronizatıon of oestrus m sheep 3 the use of intro vaginal progestagen and / or prostaglanduı 4. Insemmatıon at anestrus or on a trıne basis 5 the mterval between prostaglandm ınjections ın the double mjectıon regime. S Afrıc Anım Sci. 10(1165-76 (1980).
  • 34 Thımonıer J Practical uses of prostaglandms m sheep and goats. Edquist LE and Kindall H. (ed) Prostaglandms m Anımal Reproductıon, 193-208, 11 Lundbeck and Co, Copenhagen (1981)
  • 35.Ünal EF . Eroğlu A . Deligözoğlu F , Nak Y Kovunlarda gebelik tanısı ve yavru sayısının belirlenebilmesi konusunda karşılaştırmalı çalışmalar, UÜ Vet Fak Derg 11(2)101- 112 (1992)
  • 36 Tümen II , Gökçen H . Doğan I: Koyunlarda östrus sınkronizasvonu ve sun’i tohumlama saha çalışmaları I Cronolone içeren vajinal sünger ya da Prostaglandin F 2a‘ nın sinkronızasvon ve dol verimine etkisi, U.Ü. Vet. Fak Derg., 11(3)113-119 (1992)

Effects of Differcnt Synchronization Methods on Estrus respoase and Fcrtility of Shcep in Breedmg Season

Year 1996, Volume: 2 Issue: 1-2 - 1996, 29 - 34, 16.06.1996

Abstract

in this study, JOO Mer'ıno euıes uıere used. They uıere diuided rartdomly fi ve equal group Group 1: Al! etves in this group ıvere received tuıo injections of cloprostenol sodium 250 pg . eleuen days aport. Group 2: Cronolone sponge + 250 pg cloprostenol sodium Group 3: Cronolone sponge + 250 pg cloprostenol sodium + 500 IU PMSG Group 4: Cronolone sponge + 500 IU PMSG Group 5: Control Teaser rams uıere run uıith ewes for seuen and 21 days for experimental groups and control, respectively. Eightheen days after naturel service, blood samples of all ewes in fourth group uıere taken and btood serum samples uıere analysed for progesteron. Non-pregnant euıes uıere injected cloprostenol sodium in eighth day after btood collection and eıves shoum estrus ıvere mated naturaly. Estrus response and reproductiue performance uıere not significantly affected by the different synchronization treatments.

References

  • 1 Mc Donald M.F Estrus synehronization and control of the estrous evele, DA Morrcu (ed) “ Cunent Theraphy m rherıogenology”, Seeond Edıtıon .887-889, W.B Saunders Company, Philadelphıa (1986).
  • 2 Arthnı GH. Noakes NE. Pearson H The oestrous evele and ıts control. Veterinary Reproduetion and Obsletrics , Sıvtlı Edıtion. Bailliere Tındall. London (1989)
  • 3 Ansan MM. Ragme JC Synehronization of estrus uı sheep and goats. The Southıvestem Vet.. 34 (3): 191-193 (1982)
  • 4.Ünal EF: Synehronization of estrus m the sheep, U.O Vet Fak Derg., 7 (1-2-3) 137-143 (1988)
  • 5Lunstra DD. Chrıstenson RK. Fertilızatıon and embryonic survıval in ewes synchronized wıth evogenous hormones durma the anestrous and estrous seasons, J Anını Scı. 53(2) 458-466 (1981)
  • 6.Bonald MD. Kelleher D, Gordon 1: Comparıson of control of oestrus and ovulatıon ın sheep by an ear ımplant (SC21OO9) or by nılravagmal spongc (Cronolone or MAP), Anını Reprod. Scı., 1(41:275-281 (1979)
  • 7 .Lubbadeh W. Al-sheickl I. Allah Gö: Estrus synehronization twiıuung ıncrease ın Awassı sheep. Anım Breed. Abstr . 57( 12)1009 (1989)
  • 8 Turnen II. Gökçen H Üreme mevsimi sonunda koyunlarda östras ve ovulasvonun dınoprost tromethamıne ( Dmolvtic ) ile uyarılması üzerinde bir araştırma. IJU Vet Fak Derg.. 10(1-2-3): 99-104 11991)
  • 9.Trounsan AO, Wılladsen SM, Mour RM: Eficct of prostaglandin analogue eloprostenol on oestrus. ovulatıon and embrvoıue viability m sheep. J. Agrıc Scı.. 86(3):609-611 (1976).
  • 10. Gordon I: Artifıcial control of oestrus and ovulatıon. I. Gordon (ed), Controllcd Breedıtıg ın Farm Aniıtıal. First Edıtıon. 181-195. Perganıon Press, Oxford (1983)
  • 11 Wolf R. Wolf M. Richter A Investıgatıons on the synehronization of oestrus and ovulatıon m Gernıan Mutton ewes by means of Gonavet and PGF-2 alpha analogues. MathematischNaturwissen Schaftliche-Reihe, 39(3)250-257 (1990).
  • 12 Maracek 1. llenrichowsk V. Lazar L, Bekeova E. Chona I. Krajnikova M, Elecko J Some effects of D- cloprostenol and ıts possıble ın controllıng reproduetion m sheep, Biol. Chemı Zivocısne Wrobv-Veterınaria. 25(6)545- 557(1989)
  • 13. Rommel W, Runge M, Richter A, Kutzsehe E. Suitabılity of the clorprostenol preparatıon '‘Oestrophan Injectable” for synehronization of oestrus and ovulatıon for lımed artifıcial ınsemınatıon of Merino Mutton sheep. Monatshefte-furVeterınermedızın.40( 12 ) 426-428 (19851
  • 14. Greyling JPC. Westhuvsen JM-van-der The synehronization of oestrus m shcep-II.Dose eficct of prostaglandin m the double ınjection regline, S Airic J Anım Scı., 9(3) 193-195 (1979)
  • 15. IIaresnıgn W. Acrıtopolou SA: Controlled breeding ın sheep usıng the prostoglandın analogue, Livestock Product Ser, 5(3)313-319 (1978)'
  • 16.Boland MP, I.enıaınque F, Godon 1 Compansıon of lambing out come m ewes after synehronization of oestrous by progestagen of prostaglandin treatment. J Agric. Scı.. 91(3): 756- 766(1978)
  • 17 Reıd RND. Crolher I: Prostoglandın F2 for oestrous synehronization or abortion m Pohvarth ewes, Aust. Vet. J..56 (4). 22-24(1980).
  • 18 Hackett AJ, I.angford GA. Robertson IIAFertility of ewes after synehronization of estrus with prostaglandin F2 and artifıcial ınsemınatıon. rherıogenology . 15(6) 599-602 (1981).
  • 19. Lauber PG , Niekerk CH van Oestrus synehronization m sheep vıth progesterone-ımpregnated (MAP) mtravaginal spongcs and a prostaglandin analogue. Thenogenology. 15(6 > 547- 552 11981)
  • 20. Goe AK, Agrawal KP. Snıha NK Fertılıtv after oestrus synehronization in cvclic Muzafiamagari ewes. Indian J Anım Scı. 59( 10) 1271-1270(1989).
  • 21 Ainswort L. Wolvnetz MS Synehronization of estrus and reproductıve perlorınance of ewes treated with synthetıc progestogens admınistered by subcutaneous ear mıplant or by mtravaginal sponges pessary. J. Anını Scı . 54(6) 1120 - 1127 (1982)
  • 22 Pineda MH Reproductivc paltenıs of sheep and Goat. Mc Donald ( ed ). Veterinarv Endocrınolagy and Repro- ductıon, Fourth Edition. 428 - 447, Lea and Febigcr. Philadelphıa (1989)
  • 23 Hackett AJ, Wolynetz MS Effect of PMSG on the reproduetive perlorınance of totah cor.fıned ewe breed and syncronızedewe. Thcriogenelogv, 17(2): 215 -221 (1982).
  • 24 Fukui T, Roberts EM: Comparasıon of methods for estrous snchronızatıon m sheep. Japan J Anım Reprod.. 25 131 - 135(1979).
  • 25 Alaçam E. Güler M. Dinç DA, Eröz S, Seler AN. Anostrüs dönemindeki koyunlarda ovarıal aktivitenin medroksiprogesteron asetat ( MAP ) ve PMSG hormonu ile kontrol altına alınması üzerine çalışma. U.Ü. Vet. Fak. Derg., 5 -6( 1 -2-3 ) 103 - 110,(1986 - 1987)
  • 26 Gökçen H , 1 ilmen H. Soylu MK: Koyunlarda östrus sınkronizasvonu ve sun’i tohumlama saha çalışmaları IU Anöstrus dönemindeki kovunlarda östrus sınkronizasvonu ve döl verimi. U Ü Vet Fak Derg., 3(11): 129-134 (1992)
  • 27 Gökçen II. Ünal EF , Tümen E. Nak D Anöstrus ve üreme mevsimindeki koyunlarda kızgınlıkların uyarılması, toplulaştınlması ve döl verimi üzerine araştırmalar, U,Ü. Vet Fak Deıg . 11(2) 71 -79 (1992)
  • 28 Smıth JF. Estrus, ovulatıon and conceptıon iölloumg tımed insemination in Romnev ewes treatcd wıth progestagen and gonadotrophms, Therıogenologv. 7(2): 63-68 (1977)
  • 29 Fukuı Y.Tsubakı M . Kobayashı M . Ono H Matıng behavıor of ram on ewes at ınduced estrus durıng the non- breeding season, Japan J Anım Reprod.. 32(41.195-201 (1986)
  • 30 Kobayashı M . Fukuı Y Tetsuka M , Ono II Efiects of times of PMSG mjectıon and ram mtroductıon on estrus mcidence an lambıng rate ın ewes treated durıng the non-breedmg season. Japan J .Anım Reprod, 32(1) 32-35 (1986).
  • 31 Fukuı Y . Masahıko A. Kojı I. Kobayashı K. Ono I I Effect of progesterone pre-trcatments methods associated with (ram effect) on estrus ınductıon and lambıng rate ın seasonal anestrous ew es, Japan J Anım Reprod ,34(4) 204-208 (1988).
  • 32 Fukuı Y, Tetsuka M , Akaıke M , Machıvama K, Ono H: Effects of tvpes of vagınal sponge ımpregnated wıth progestagen on estrus ınductıon on lambıng rate ın seasonaly ancstrous ewes, Japan J. Anim Reprod.. 33(4) 18 i -187( 1987)
  • 33 Grevi ıng JPC ,Westhnysen JM- van-der The synchronizatıon of oestrus m sheep 3 the use of intro vaginal progestagen and / or prostaglanduı 4. Insemmatıon at anestrus or on a trıne basis 5 the mterval between prostaglandm ınjections ın the double mjectıon regime. S Afrıc Anım Sci. 10(1165-76 (1980).
  • 34 Thımonıer J Practical uses of prostaglandms m sheep and goats. Edquist LE and Kindall H. (ed) Prostaglandms m Anımal Reproductıon, 193-208, 11 Lundbeck and Co, Copenhagen (1981)
  • 35.Ünal EF . Eroğlu A . Deligözoğlu F , Nak Y Kovunlarda gebelik tanısı ve yavru sayısının belirlenebilmesi konusunda karşılaştırmalı çalışmalar, UÜ Vet Fak Derg 11(2)101- 112 (1992)
  • 36 Tümen II , Gökçen H . Doğan I: Koyunlarda östrus sınkronizasvonu ve sun’i tohumlama saha çalışmaları I Cronolone içeren vajinal sünger ya da Prostaglandin F 2a‘ nın sinkronızasvon ve dol verimine etkisi, U.Ü. Vet. Fak Derg., 11(3)113-119 (1992)
There are 36 citations in total.

Details

Primary Language Turkish
Journal Section Research Article
Authors

E.fetih Ünal This is me

Yavuz Nak This is me

Fazıl Delıgözoğlu This is me

İrfan Çelik This is me

Publication Date June 16, 1996
Published in Issue Year 1996 Volume: 2 Issue: 1-2 - 1996

Cite

APA Ünal, E., Nak, Y., Delıgözoğlu, F., Çelik, İ. (1996). Üreme Mevsimindeki Koyunlarda Farklı Sinkronizasyon Metotlarının Östrüs Oranı ve Fertilite Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2(1-2), 29-34.
AMA Ünal E, Nak Y, Delıgözoğlu F, Çelik İ. Üreme Mevsimindeki Koyunlarda Farklı Sinkronizasyon Metotlarının Östrüs Oranı ve Fertilite Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. June 1996;2(1-2):29-34.
Chicago Ünal, E.fetih, Yavuz Nak, Fazıl Delıgözoğlu, and İrfan Çelik. “Üreme Mevsimindeki Koyunlarda Farklı Sinkronizasyon Metotlarının Östrüs Oranı Ve Fertilite Üzerine Etkisi”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2, no. 1-2 (June 1996): 29-34.
EndNote Ünal E, Nak Y, Delıgözoğlu F, Çelik İ (June 1, 1996) Üreme Mevsimindeki Koyunlarda Farklı Sinkronizasyon Metotlarının Östrüs Oranı ve Fertilite Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2 1-2 29–34.
IEEE E. Ünal, Y. Nak, F. Delıgözoğlu, and İ. Çelik, “Üreme Mevsimindeki Koyunlarda Farklı Sinkronizasyon Metotlarının Östrüs Oranı ve Fertilite Üzerine Etkisi”, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol. 2, no. 1-2, pp. 29–34, 1996.
ISNAD Ünal, E.fetih et al. “Üreme Mevsimindeki Koyunlarda Farklı Sinkronizasyon Metotlarının Östrüs Oranı Ve Fertilite Üzerine Etkisi”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi 2/1-2 (June 1996), 29-34.
JAMA Ünal E, Nak Y, Delıgözoğlu F, Çelik İ. Üreme Mevsimindeki Koyunlarda Farklı Sinkronizasyon Metotlarının Östrüs Oranı ve Fertilite Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 1996;2:29–34.
MLA Ünal, E.fetih et al. “Üreme Mevsimindeki Koyunlarda Farklı Sinkronizasyon Metotlarının Östrüs Oranı Ve Fertilite Üzerine Etkisi”. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, vol. 2, no. 1-2, 1996, pp. 29-34.
Vancouver Ünal E, Nak Y, Delıgözoğlu F, Çelik İ. Üreme Mevsimindeki Koyunlarda Farklı Sinkronizasyon Metotlarının Östrüs Oranı ve Fertilite Üzerine Etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 1996;2(1-2):29-34.