Tarım Römorklarında İkaz İşaretlerinin Görünürlük ve Trafik Güvenliği Üzerine Etkileri: Aydın ili Örneği

Year 2025, Volume: 30 Issue: 2, 839 - 847, 31.08.2025

Cem Duyar , Mehmet Fırat Baran , Ali Bolat

https://doi.org/10.53433/yyufbed.1707264

Abstract

Bu çalışma, Aydın ili İncirliova ve Koçarlı ilçeleri arasındaki karayolu üzerine yerleştirilen farklı ikaz işaretlerine sahip tarım römorklarının sürücüler üzerindeki farkındalık ve trafik güvenliği etkilerini incelemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, üç farklı tipte römork kullanılmıştır: (1) İkazsız (ikaz işareti olmayan) römork, (2) TSE normlarına uygun işaretli römork ve (3) TSE normlarına ek işaretlemeler yapılmış römork. Deneyler, Jandarma kontrolü altında ve Karayolları Müdürlüğü’nden alınan izinle, yoğun trafik saatlerinde uygulanmıştır. Bu deneyler sırasında römorklar, yol trafiğini aksatmayacak şekilde konumlandırılmış ve sürücülerden anket yoluyla veri toplanmıştır. Elde edilen sonuçlara göre, ikaz işareti olmayan römorklar sürücüler tarafından genellikle 0-100 metre mesafede (%69) fark edilmiştir. Bu durum, sürücülerin kazadan kaçınma veya fren yapma ihtimalini önemli ölçüde azaltmıştır. TSE normlarına uygun işaretli römorklar ise sürücüler tarafından %56 oranında 200-400 metre mesafede fark edilmiştir. Ancak bu römorklar, sürücülerin güvenlik algısını tamamen iyileştirememiştir. Ek işaretlemeler yapılan römorklar ise fark edilme mesafesini daha da artırmış ve sürücülerin %80’inden fazlası bu römorkları 400-1100 metre mesafede fark etmiştir. Bu römork tipi, sürücülerdeki tedirginlik seviyesini en düşük düzeye indirerek güvenlik algısını olumlu yönde etkilemiştir. Tedirginlik seviyesi açısından, ikaz işareti olmayan römorklar sürücülerde %26 oranında "aşırı tedirginlik" yaratırken, TSE normlarına uygun römorklarda bu oran %10’a, ek işaretlemeli römorklarda ise %2’ye düşmüştür.

Keywords

İkaz işaretleri , Tarım makinaları kazaları , Tarım römorkları , Trafik güvenliği

Effects of Warning Signs on Visibility and Traffic Safety in Agricultural Trailers: The Case of Aydın Province

Abstract

This study aimed to examine the effects of agricultural trailers with different warning signs on driver awareness and traffic safety on the highway between İncirliova and Koçarlı districts of Aydın province. Three types of trailers were used in the research: (1) trailers without warning signs, (2) trailers with warning signs compliant with Turkish Standards Institute (TSE) norms, and (3) trailers with additional markings beyond TSE norms. The experiments were conducted under the supervision of the Gendarmerie and with permission from the Directorate of Highways during peak traffic hours. During these experiments, the trailers were positioned in a way that did not disrupt traffic flow, and data were collected via surveys from drivers. The results revealed that trailers without warning signs were generally detected by drivers at a distance of 0-100 meters (69%), significantly reducing the likelihood of avoiding accidents or braking in time. Trailers with TSE-compliant warning signs were detected by 56% of drivers at a distance of 200-400 meters. However, these trailers did not fully eliminate drivers’ safety concerns. On the other hand, trailers with additional markings significantly increased detection distances, with over 80% of drivers noticing them at a range of 400-1100 meters. This type of trailer also minimized drivers’ levels of uneasiness, positively influencing their perception of safety. In terms of uneasiness, trailers without warning signs caused "extreme uneasiness" in 26% of drivers, while this rate dropped to 10% for TSE-compliant trailers and to 2% for trailers with additional markings.

Keywords

Agricultural machinery accidents , Agricultural trailers , Traffic safety , Warning signs

References

• Ahioğlu, S. S. (2008). Tarım sektöründe iş sağlığı ve güvenliği ve risk değerlendirmesi. İş Sağlığı ve Güvenliği Dergisi, 9(41), 10-15.
• Akbolat, D., Evren, N., & Yılmaz, Ş. (2007). Isparta il sınırları içinde 1995-2003 yılları arasında meydana gelen traktör ve tarım iş makineleri kazalarının değerlendirilmesi. Ziraat Fakültesi Dergisi, 2(1), 7-14.
• Alçayır, A. (2018). Konya ili Çumra ilçesi tarım işletmelerinde meydana gelen traktör ve tarım makineleri kaynaklı iş kazalarının belirlenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Anonim. (2013). Tarım ve orman araçlarının tip onayı ve piyasa gözetimi ve denetimi hakkında yönetmelik (AB/167/2013). Resmi Gazete, 29088. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/20200416.pdf
• Anonim. (2019). TSE ulaşım ve lojistik sistemleri merkezi başkanlığı tarım römorkları inceleme raporu. Türk Standartları Enstitüsü. https://www.tse.org.tr/tarim-romorku-islemleri/
• Anonim. (2020). Tarımsal üretim istatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=110&locale=tr
• Anonim. (2022). Tarım alet ve makine istatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=134&locale=tr
• Bülbül, H. (2006). Ankara’nın bazı ilçelerinde tarım alet ve makinaları ile çalışmada gerçekleşen iş kazalarının incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Makinaları Anabilim Dalı, Ankara.
• Eminoğlu, M. B., Yegül, U., & Şen, B. (2022). Tarım arabaları ile güvenli işçi taşınması amacıyla tasarlanan yuvarlanmaya karşı koruyucu yapının bilgisayar ortamında analizi. Turkish Journal of Agriculture-Food Science and Technology, 10(1), 21-27. https://doi.org/10.24925/turjaf.v10i1.21-27.4705
• Kanvermez, Ç., & Sümer, S. K. (2020). Makinalı tarımsal faaliyetlerde tehlike ve risklerin iş güvenliği açısından değerlendirilmesi. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, 16(1), 40-49.
• Karimi, K., & Faghri, A. (2021). Farm vehicle crashes on US public roads: A review paper. Open Journal of Safety Science and Technology, 11(2), 34-54. https://doi.org/10.4236/ojsst.2021.112004
• Lorencowicz, E., & Uziak, J. (2024). Threats to road safety by agricultural tractors. In International symposium on farm machinery and processes management in sustainable agriculture (pp. 262-269). Cham: Springer Nature Switzerland.
• Mohankumar, A. P., Kailashkumar, B., Suthakar, B., & Thiyagarajan, R. (2022). Development and evaluation of wireless turning indicator for agricultural tractor-trailer system to ensure road safety. The Pharma Innovation Journal, 11(2), 1772-1778.
• Öz, E. (2005). Ege Bölgesi'nde meydana gelen traktör kazalarının tarımsal iş güvenliği açısından değerlendirilmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 42(2), 191-202.
• Öztekin, Y. B., Engin Kayhan, İ., & Baran, M. F. (2020). Tarım makinalarının kullanımında meydana gelen iş kazalarının tespiti ve değerlendirilmesi (Kırklareli ili örneği). Tarım Makinaları Bilimi Dergisi, 15(1), 19-34.