TRABZON İLİNİN YAYLA TURİZMİ POTANSİYELİNİN DEĞERLERİLMESİ VE FARKINDALIK YÖNÜNDEN İNCELENMESİ

Yıl 2018, Cilt: 3 Sayı: 1, 349 - 361, 31.08.2018

Demet Ülkü Gülpınar Sekban , Makbulenur Bekar , Cengiz Acar

https://doi.org/10.21733/ibad.404272

Öz

Eski
Türkçe dilinde yaz mevsimi anlamına gelen “yay” kökünden türeyen “yaylak/
yaylag” yani “yazlık konaklama yeri” günümüzde “yayla” kelimesine dönüşmüştür.
Yayla genel olarak, dağlık, yüksek bölgelerde, kışın hayat şartları güç olduğu
için boş bırakılan, yazın havası iyi ve serin olan, hayvan otlatma ve dinlenme
yeri olarak tanımlanmaktadır. Yaylalar, genellikle dönemsel bir yerleşme yeri
olmalarının yanı sıra başta hayvancılık, tarım gibi ekonomik faaliyetlerle
birlikte dinlenme, eğlenme, doğal güzelliklerden yararlanma, rekreasyon yapma,
gözlem yapma, sağlık ve eğitim gibi birçok amaç için kullanılan alanladır.

Son
yıllarda hızla gelişen kentleşme ve kent alanlarında bulunan yeşil alanların
sayısının azalması buna ek olarak mevcut alanların niteliklerinin yetersiz
olması kentliyi dinlenmek ve eğlenmek için farklı mekân alternatifleri
arayışına sokmuştur.  Tercih ve
ihtiyaçlardaki bu değişim yayla turizmini ön plana çıkararak geleneksel
yaylacılığı yakından etkilemiş ve buna bağlı olarak yayla turizmi
faaliyetlerinde önemli gelişmeler oluşturmuştur.

Yayla
turizminin yapıldığı yaylalar doğal tabiat zenginliği içeren, ekolojik zenginliğin
yanı sıra folklorik zenginliğe sahip narin alanlar oldukları için
koruma-kullanma dengesi oldukça önemlidir. Ülkemizde geleneksel yaylacılık
faaliyetlerinin devam ettiği yerler arasında Doğu Karadeniz Bölgesinde bulunan
Trabzon ili önemli bir alan teşkil etmektedir. Trabzon’da Kültür ve Turizm
Bakanlığı tarafından ilan edilen altı adet turizm merkezi yanında yayla
turizmine hizmet eden birçok yayla bulunmaktadır. Ancak yapılan çalışmalar
doğrultusunda, bazı yaylalar daha çok tercih edilip, bu dönemlerde
koruma-kullanma dengesinin aşıldığı tespit edilmiştir. Oluşan bu tahribat
sonucu hem doğa hem de yerel halk zarar görmektedir. Yapılan bu çalışmanın
amacı Trabzon ilimizde tercih edilen popüler yayların kullanıcılar tarafından
neden tercih edildiğini saptayarak yayla turizm potansiyeli bulunan diğer
yaylar için öneriler geliştirmektir. Böylece yayla turizm ihtiyacını birkaç
yaylada giderilmesini engellemek bu sayede artan ihtiyaca cevap verirken hem
doğayı korumak hem de diğer yaylarda yaşayan yerel halkın kalkınmasını teşvik
etmektir.

Anahtar Kelimeler

Yayla Turizmi, Trabzon, Yayla Turizm Potansiyeli

Kaynakça

• Referans1 Alesheikh, A. A., Blais, J. A. R., Chapman, M. A., ve Karimi, H. (1999). Rigorous geospatial data uncertainty models for GISs. Spatial Accuracy Assessment: Land Information Uncertainty in Natural Resources, 195-202.
• Referans2 Aydınöz, D., ve Solmaz, F., (2003). Doğu Karadeniz Bölümü Yaylacılık Faaliyetlerine Bir Örnek: Giresun Kümbet Yaylası, Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(3), 63.
• Referans3 Balcı, A. (2001). Sosyal bilimlerde araştırma, yöntem, teknik ve ilkeler, Pegem A yayıncılık, 3.Baskı, 376s. Ankara.
• Referans4 Barros, A., Gonnet, J., ve Pickering, C. (2013). Impacts of informal trails on vegetation and soils in the highest protected area in the Southern Hemisphere. Journal of environmental management, 127, 50-60.
• Referans5 Bekdemir, Ü., ve Özdemir, Ü. (2002). Doğu Karadeniz Bölümünde Gelişmekte Olan Yayla Turizm Merkezlerine Bir Örnek: Bektaş Yaylası. Doğu Coğrafya Dergisi.
• Referans6 Cetin, M., Topay, M., Kaya, L. G., ve Yılmaz, B. (2010). Efficiency of bioclimatic comfort in landscape planning process: case of Kutahya. Turkish Journal of Forestry, 1(1), 83-95.
• Referans7Cetin, M., Zeren, I., Sevik, H., Cakir, C., ve Akpinar, H. A. (2018). Study on the determination of the natural park’s sustainable tourism potential. Environmental monitoring and assessment, 190(3), 167.
• Referans8 Çıngı, H., (1994). Örnekleme kuramı, Hacettepe Üniversitesi Fen Fakültesi Yayınları, Ders Kitapları Dizisi 20, Ankara.
• Referans9 Doğanay, H., ( 2001). Türkiye Turizm Coğrafyası. Çizgi Kitabevi, 3. Baskı, Konya.
• Referans10 Golumbeanu, M., Nenciu, M., Teohareva, M., Stepanova, K., Rubel, O., Dyachenko, A., ve Bilashvili, K., (2014). Environmental sustainable tourism within the Black Sea region. Journal of Environmental Protection and Ecology, 15(2), 574–579.
• Referans11 Grötsbach, E., (1984). Spatial Structure and Development Prospects of Tourism in the Black Sea Region of Turkey, Ege Coğrafya Dergisi, Sayı: 2, İzmir.
• Referans12Karasar, N. (2010). Bilimsel Arastırma Yöntemi-Kavramlar, İlkeler, Teknikler. 21. Baskı, Nobel Yayınevi, Ankara.
• Referans13 Kushi, E., (2011). Sustainable tourism and environment protection in Albania. Journal of Environmental Protection and Ecology, 12(1), 251–257.
• Referans14 Vural, Z., ve Bat, M., (2010). Yeni bir iletişim ortamı olarak sosyal medya: Ege Üniversitesi İletişim Fakültesine yönelik bir araştırma. Journal of Yasar University, 5(20).
• Referans15 Yeşiltaş, M., Çeken, H., ve Öztürk, İ., (2009). Karadeniz bölgesindeki turizm olanaklarının swot analizi ile değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2009(3).
• Referans16 Zaman, M., (2001). Yayla Turizm Merkezlerine Bir Örnek: Hıdırnebi Yayla Kent 1. Doğu Coğrafya Dergisi, Sayı: 6, Konya, 215-236.