Türkiye Sağlık İşletmelerinde Hasta Hakları ve Sorumlulukları

Yıl 2017, Sayı: 2, 157 - 173, 05.09.2017

Alaattin Fırat

Öz

İnsan
hakları; insan onur ve bütünlüğünün korunması için var olan haklardır. Bu
haklar vazgeçilemez, devredilemez ve evrensel niteliktedir. Haklar, tarihsel
süreci içinde bireysel ve siyasal haklar, sosyo-ekonomik haklar ve dayanışma
hakları olarak gündeme gelmiştir. Dayanışma hakları içinde yer alan önemli
haklardan biri ise insan haklarının sağlık alanında farklılaşmış uzantısı olan
hasta haklarıdır. Hasta hakları; önce uluslararası sözleşme ve bildirgelere
sonra hak talebini karşılayacak yasal düzenlemeler ile uygulamaya girmiştir. Bu
çalışmada, hasta haklarının neler olduğu genel anlamıyla belirtilerek dayanağı
olan anayasa maddeleri, ilgili kanunlar ve yönetmelikler ele alınıp temel
hukuki yapısı anlatılmıştır. Türkiye'deki sağlık işletmeleri ve
kuruluşlarındaki hasta hakları uygulamaları, tanıtımı, fiili olarak hangi
seviyede olduğu ve ilgili kurum/kuruluşlar ele alınmıştır. Sonuç olarak, hasta
haklarının toplum tarafından bilinmesi için alınabilecek gerekli tedbirler
üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hasta hakları, Türkiye'de sağlık işletmelerinde hasta hakları, hasta sorumlulukları

Patient Rights and Responsibilities in Health Care Establishments in Turkey

Öz

Human rights exist for protection of human dignity and integrity. These rights are indispensable, irrevocable and universal. Rights have come to the fore in the historical process as individual and political rights, socio-economic rights and solidarity rights. One of the important rights included in the rights of solidarity is patient rights, which are differentiated extensions of human rights in the field of health. Patients' rights are first applied by international conventions and declarations, followed by legal regulations to meet the claim. This study states the content of patient rights. Basic legal structure is explained by taking into consideration the constitutional articles, related laws and regulations. Institutions and organizations related to patient rights applications and promotion in Turkey’s healthcare organizations and the actual level of patient rights promotion is discussed. As a result, it has been emphasized to take necessary precautions for the patient's rights to be known by the society.

Anahtar Kelimeler

Patient rights, patient rights in healthcare enterprises in Turkey, patient responsibilities

Kaynakça

• 1. Anar E, İnsan Hakları Tarihi. 2. Baskı. İstanbul: Çiviyazıları Yayınevi, 2000.
• 2. Hatun Ş, Hasta Hakları. İstanbul: İletişim Yayınları, 1999.
• 3. Özbudun E, Türk Anayasa Hukuku. 8.Baskı. Ankara: Yetkin Yayınları, 2005.
• 4. 15.05.1987 tarih ve 3359 sayılı Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.663.pdf, Erişim Tarihi: 15 Haziran 2017.
• 5. 11.10.2011 tarih ve 663 sayılı Sağlık Bakanlığı ve Bağlı Kuruluşların Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, http://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/4.5.663.pdf, Erişim Tarihi: 15 Haziran 2017.
• 6. “Hasta Hakları Yönetmeliği”, 01.08.1998 tarih ve 23420 sayılı Resmi Gazete,http://www.mevzuat.gov.tr/Metin.Aspx?MevzuatKod=7.5.4847&MevzuatIliski=0&sourceXmlSearch=hasta%20haklar%C4%B1, Erişim Tarihi: 15 Haziran 2017.
• 7. Hasta Hakları Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik, 08.05.2014 tarih ve 28994 sayılı Resmi Gazete, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/05/20140508-3.htm, Erişim Tarihi: 15 Haziran 2017.
• 8. Görkey Ş, Hasta hakları. Medikal Etik. (Ed. Hatemi H, Doğan H). 2003;4:100-126.