Patlatma Kaynaklı Yer Hareketi İçin Bilgisayar Yazılımının Geliştirilmesi

Yıl 2017, Cilt: 1 Sayı: 1, 42 - 46, 29.11.2017

Olgun Köksal Zeki Karaca

Öz

Bu çalışmada, patlatma kaynaklı oluşan yer
hareketlerinin (hava etkili ve direkt etkili) yapılar üzerindeki dinamik
etkilerini incelemek için, hesaplarda kullanılacak olan yer hareketi ivme
değerleri rastgele yöntem ile tahmini olarak elde edilmektedir. Patlatma etkili
yer hareketinin modellenmesinde, patlatma kaynağına olan uzaklığa ve patlatma
şarj ağırlığına bağlı olarak elde edilen pik ivme değerinden ve patlatma
basıncının zaman zarf eğrisinden yararlanılmaktadır. Patlatma kaynaklı yer
hareketi modelinin oluşturulması için stasyoner olmayan rastgele işlem yeterli
bir yöntem olarak sunulmaktadır. Patlatma kaynaklı yer hareketini temsilen, yer
hareketi ivme değerlerinin tahmin edilebilmesi için BlastGM (Artificial
Generation of Blast Induced Ground Motion) adlı bir yazılım geliştirilmiştir.
Bu yazılım sayesinde patlatmanın kaynağına olan uzaklığa ve patlatma gücüne
bağlı olarak yapay ivme değerleri oluşturulabilmektedir. Ayrıca bu yazılımda,
patlatma kaynaklı yer hareketine ait, hız-zaman, yer değiştirme-zaman, patlatma
basıncı-zaman grafikleri elde edilmektedir. Yapıların yakınında meydana gelen
patlatmaların, çok etkili ani yer hareketlerine neden olduğu üretilen ivme
değerlerinin incelenmesi ile görülmektedir.  

Anahtar Kelimeler

Patlatma, Patlatma Etkili Yer Hareketi, Rastgele İşlem, Zarf Fonksiyonu, Pik İvme

Kaynakça

• [1] Amin, M., Ang, A.H.S.,A non-stationary stochastic model of earthquake motion., J. Eng. Mech. Div. 94(2), 559–583,1968.
• [2] Jennings, P.C., Housner, G.W.ve Tsai, N.C.,Simulated earthquake motions for design purpose, In: Proc. 4th World Conference on Earthquake Engineering, Santiago, Chile, 1, 145–160, 1969.
• [3] Unified Facilities Criteria (Ufc), Structures To Resist TheEffects Of Accidental Explosions, 2008.
• [4] Lu, Y. ve Wang, Z., Characterization of structural effects from above-ground explosion using coupled numerical simulation, Computers & Structures 84(28), 1729-1742,2006.
• [5] Wu C. ve Hao H.,Numerical simulation of structural response and damage to simultaneous ground shock and airblast loads, International Journal of Impact Engineering 34(3), 556–572,2007.
• [6] Wu C.ve Hao H., Modeling of simultaneous ground shock and airblast pressure on nearby structures from surface explosions, International Journal of Impact Engineering 31(6), 699-717,2005.
• [7] Wu, C., Hao, H., Lu, Y.ve Sun, S., Numerical simulation of structural responses on a sand layer to blast induced ground excitation, Computers & Structures 82 (9-10), 799-814.,2004.
• [8] Ma, H. J., Quek, S. T., Ang K. K., Soil–structure interaction effect from blast-induced horizontal and vertical ground vibration, Engineering Structures 26(12), 1661-1675.,2004.
• [9] Singh, P.K. ve Roy, M.P., Damage to surface structures due to blast vibration, International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences 47(6), 949-961,2010.
• [10] P. Ruiz and J. Penzien,PSEQN - Artificial generation of earthquake accelerograms, Earthquake Engineering Research Center, Report No EERC 69-3,University of California, Berkeley, California, 1969.
• [11] Kanasewich ER,Time sequence analysis in geophysics, The University of Alberta Press; Edmonton, Alberta, Canada,1981.
• [12] Özmen H.,Patlatma kaynaklı yer hareketinin modellenmesi ve yapı üzerindeki etkilerinin incelenmesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon,2006.
• [13] MATLAB. The MathWorks, Natick, MA,2012. [14] Köksal O. Patlatma kaynaklı yer hareketi etkisindeki ayaklı çelik su depolarının dinamik analizi, Yüksek Lisans Tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun,2013