ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE KLASİK ASKERİ GÜÇ ANLAYIŞININ EVRİMİ: DIŞ UZAY SAHASI

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 12 - 28, 30.04.2019

Tolga Erdem Armağan Örki

Öz

Küresel sistemin yapısı ve
aktörlerine dair her türlü konu ve olgu, Uluslararası İlişkiler disiplininin
kapsamını oluşturmaktadır. 20. yüzyılın ortalarındaki bilim ve teknolojideki gelişmelere
paralel olarak dış uzay sahası, 
uluslararası ilişkiler yazınında henüz yerini almaya başlamıştır. 21.
yüzyıldan itibaren ise yaşamın her anı dış uzay teknolojileriyle doğrudan
ilgili hale gelmiştir.

Bu çalışmada, uluslararası
ilişkilerdeki genel güç anlayışı üzerinden dış uzayın önemine vurgu
yapılmaktadır. Uluslararası kararlar ve devletlerin eylemleri dikkate alınarak,
tıpkı zamanında okyanuslardaki egemenlik arayışı gibi, dış uzayda da egemenlik
yarışının başladığı ve askeri boyutlara ulaştığı tespit edilmiştir. Bu çalışma,
dış uzayı yeni bir güç rekabet sahası olarak uluslararası ilişkiler
perspektifinden değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu doğrultuda Türkçe
uluslararası ilişkiler yazınındaki güç ve dış uzay çalışmalarına katkı sağlanması
hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

güç kavramı, askeri güç, uzay politikaları

THE EVOLUTION OF THE CLASSIC MILITARY POWER APPROACH IN INTERNATIONAL RELATIONS: OUTER SPACE AREA

Öz

All
kinds of issues and facts related to the structure and actors of the global
system are the scope of the International Relations discipline. In parallel
with the developments in science and technology in the middle of the 20th
century, the outer space field has begun to take its place in the international
relations literature. From the 21st century on, every moment of life has become
directly related to outer space technologies.

In
this study, the importance of outer space is emphasized by the general
understanding of power in international relations. Taking into account the
international decisions and the actions of the states, it was determined that  the race of sovereignty had begun in the outer
space and reached to the military dimensions, just like the search for
sovereignty in time. This study aims to evaluate the outer space from the
perspective of international relations as a new power competition field. In
this context, it is aimed to contribute to the power and outer space studies in
the Turkish international relations literature.

Anahtar Kelimeler

concept of power, military power, politics of space

Kaynakça

• Alagöz, B. (2016). “2003 Irak Savaşı Sonrası Basra Körfezi’nde Etkili Bir Unsur Olarak Güvenlikleştirme Siyaseti”, Avrasya İncelemeleri Dergisi, 5:2, ss. 233-272.Arman, M. N. ve Şerbetçi, D. (2012). “Postkolonyal Feminist Teoride Milliyetçilik, Militarizm ve Savaş Karşıtlığı”, DEÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14:3, ss. 65-83.Ateş, D. (2014). “Uluslararası Politika: Dünyayı Anlamak ve Anlatmak”, Dora, Bursa,.Aydın, M. (2004). “Uluslararası İlişkilerin “Gerçekçi” Teorisi: Kökeni, Kapsamı, Kritiği”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 1:1, Bahar, ss. 33-60.Aydın, M. ve Ereker, F. (2014). “Türkiye’de Güvenlik: Algı, Politika, Yapı”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 11:43, Güz, ss. 127-156.Bachman, J. “Why Trump Wants a Space Force for the Final Frontier”, Bloomberg, https://www.bloomberg.com/news/articles/2018-08-06/what-s-a-space-force-and-can-trump-really-start-one-quicktake 06.08.2018.Baylis, J. (2008). “Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Kavramı”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 5:18, Yaz, ss. 69-85.Baysal, B. ve Lüleci, Ç. (2015). “Kopenhag Okulu ve Güvenlikleştirme Teorisi”, Güvenlik Stratejileri Dergisi, 11:22, Ekim, ss. 61-95.BBC News, “Four Reasons India is Going Big on Space”, https://www.bbc.com/news/world-asia-india-40175268 06.06.2018.BBC News, “Trump Space Force: US to Set up Sixth Military Branch”, https://www.bbc.com/news/world-us-canada-44527672 18.06.2018.Bıçakçı, S. (2014). “NATO’nun Gelişen Tehdit Algısı: 21. Yüzyılda Siber Güvenlik”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 10:40, Kış, ss. 101-130.Bloomfield, L. P. (1965). “Outer Space and International Cooperation”, International Organization, The United Nations: Accomplishments and Prospects, 19:3, Yaz, ss. 603-621.Bozdağlıoğlu, Y. ve Özen, Ç. (2004). “Liberalizmden Neoliberalizme Güç Olgusu ve Sistemik Bağımlılık”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 1:4, Kış, ss. 59-79.Brandau, D. (2015). “Demarcations in the Void: Early Satellites and the Making of Outer Space”, Historical Social Research / Historische Sozialforschung, 40:1, 151, Special Issue: Law and Conventions from a Historical Perspective, ss. 239-264.Buzan, B. (2008). “Askeri Güvenliğin Değişen Gündemi”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 5:18, Yaz, ss. 107-123.Çelik, Ş. ve Öncü, E. (2018). “Bütçe Açığının Savunma Harcamaları Üzerine Etkisinin İncelenmesi”, Gazi Üniversitesi SBE Dergisi, 5:14, ss. 469-477.Christol, C.Q. (1964). “What’s Going on in Outer Space: A Developing New Field of Law”, American Bar Association Journal, 50:6, Haziran, ss. 527-532.Dalby, S. (2008). “Güvenlik ve Çevre Bağlantılarına Yeniden Bakmak”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 5:18, Yaz, ss. 179-195.Danziger, N. J. (2005). “Understanding the Political World: A Comparative Introduction to Political Science”, Pearson Education, 7. Baskı.Dennerley, J. A. (2016). “Emerging Space Nations and The Development of International Regulatory Regimes”, Space Policy, Elsevier, 35, Şubat, ss. 27-32.Din, A. M. (1983). “Stopping the Arms Race in Outer Space”, Journal of PEace Research, 20:3, Eylül, ss. 221-225.Doğan, F. ve Özlük, D. (2016). “Feminist Uluslararası İlişkiler ve Uluslararası İlişkiler Eleştirisi: Cinsiyet, Devlet ve Güvenlik”, Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16:32, Ekim, ss. 53-70.Erdem, T. (2018). “Uluslararası İlişkilerde Yeni Perspektif: Astropolitiğe Giriş”, Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20:1, Haziran, ss. 431-446.Ermağan, İ ve Karcı, A. (2017). “Neorealizm ve Neoliberalizm Kuramlarının Güvenlik Yaklaşımları ve Arap Devrimlerinde Suriye Politikaları”, Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Kuramları ve Sorunlarına Temel Yaklaşımlar, Der: Sibel Turan – Nergiz Ö. Köroğlu, Transnational Press, Londra, ss. 133-156.Fawcett, J. E. S. (1973). “New Perspectives”, International Affairs (Royal Institute of International Affairs 1944-), 49:3, Temmuz, ss. 358-370.Finch, E. R. & Moore, A. L. (1976). “Ecospace: The Economics of Outer Space and the Future”, American Bar Association Journal, 62, Mart, ss. 332-338.Gilpin, R. (2016). “Uluslararası İlişkilerin Ekonomi Politiği”, Kripto, Ankara, 4. Baskı.Gorove, S., Finch, E. R., Sanders, B., Small, D. & Vogt, D. A. (1982). “Arms Control in Outer Space”, Proceedings of the Annual Meeting (American Society of International Law), 76, 22-24 Nisan, ss. 284-297.Goswami, N. (2018). “China in Space: Ambitions and Possible Conflict”, Strategic Studies Quarterly, 12:1, ss. 74-97.Hettne, B. (2008). “Teori ve Pratikte Güvenliğin Bölgeselleşmesi”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 5:18, Yaz, ss. 87-106.Jordaan, E. (2003) “The Concept of a Middle Power in International Relations: Distinguishing between Emerging and Traditional Middle Powers”, Politikon: South African Journal of Political Studies, 30:1, ss. 165-181.Kaya, E. H. (2017). “Neorealist Kuram Çerçevesinde Uluslararası Nükleer Güvenlik,” Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Kuramları ve Sorunlarına Temel Yaklaşımlar, Der: Sibel Turan – Nergiz Ö. Köroğlu, Transnational Press, Londra, ss. 37-56.Khan, S. (2006). “Space Law for Peace: A Critical Review”, Pakistan Horizon, 59:2, Nisan, ss. 83-106.Koudelka, O. (2011). “The Technical Dimension of Space”, Outer Space in Society, Politics and Law, Der: Christian Brünner – Alexander Soucek, Springer-Verlag/Wien, Almanya, ss. 46-55.Kurt, S. (2017). “Dağlık Karabağ Sorunu’nun Güvenlikleştirme Teorisi Çerçevesinde Analizi”, Güvenlik Bilimleri Dergisi, 6:2, Kasım, ss. 1-22.Menon, P. K. & Stover, W. J. (1987). “Demilitarization of Outer Space”, International Journal on World Peace, 4:2, Nisan-Haziran, ss. 127-150.Mesjasz, C. (2008). “Ekonomik Güvenlik”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 5:18, Yaz, ss. 125-150.Nolte, D. (2010). “How to Compare Regional Powers: Analytical Concepts and Research Topics”, Review of International Studies, 36:4, Ekim, ss. 881–901.Orr, S. (1998). “Peace and Conflict in Outer Space”, Peace Research, 30:1, Şubat, ss. 52-63.Örki, A. (2017). “21. Yüzyıl İsrail-Türkiye İlişkilerinin Liberal Güvenlik Yorumu”, Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Kuramları ve Sorunlarına Temel Yaklaşımlar, Der: Sibel Turan – Nergiz Ö. Köroğlu, Transnational Press, Londra, ss. 87-112.Öztürk, Z. A. (2014). “Uluslararası İlişkilerde Güvenliği Yeniden Düşünmek: Geleneksel ve Alternatif Yaklaşımlar”, Postmodern Uluslararası İlişkiler Teorileri 2: Uluslararası İlişkilerde Eleştirel Yaklaşımlar, Der: Tayyar Arı, Dora, Bursa, ss.149-178Pınar, L. (2014). “Gerçekçiliğin Çıkar ve Güvenlik Olgularına Yönelik Varsayımları Çerçevesinde 1 Mart Tezkeresi”, Elektronik Siyaset Bilimi Araştırmaları Dergisi, 5:2, Haziran, ss. 45-58.Reinstein, E. J. (1999). “Owning Outer Space”, Nortwestern Journal of International Law & Business, 20:1, Güz, ss. 56-98.Reynolds, G. H. & Merges, R. P. (1988). “Toward An Industrial Policy for Outer Space: Problems and Prospects of the Commercial Launch Industry”, Jurimetrics, 29:1, Güz, ss. 7-42.Sander, O. (2016). “Siyasi Tarih: İlkçağlardan 1918’e”, 30. Baskı, İmge, Ankara.Schauer, W.H. (1977). “Outer Space: The Boundless Commons?”, Journal of International Affairs, 31:1, ss. 67-80.Stillson, C. A. (1959). “The Military Control of Outer Space”, Journal of International Affairs, 13:1, ss. 70-77.The Asia-Pasific Space Cooperation Organization, “History of APSCO”, http://www.apsco.int/AboutApscosS.asp?LinkNameW1=History_of_APSCO&LinkNameW2=Signing_of_APSCO_Convention&LinkCodeN3=11172&LinkCodeN=17, 26.01.2019.The European Space Agency, “What is ESA?”, https://www.esa.int/About_Us/Welcome_to_ESA/What_is_ESA, 26.01.2019.Tür, Ö. ve Aydın Koyuncu, Ç. (2010) “Feminist Uluslararası İlişkiler Yaklaşımı: Temelleri, Gelişimi, Katkı ve Sorunları”, Uluslararası İlişkiler, 7:26, Yaz, ss. 3-24.UN Resolutions and Decisions: Volume I. (1958). “Question of the Peaceful Use of Outer Space”, A/RES/1348(XIII), C.1, 60, A/PV.792, A/4009, 13 Aralık, ss. 5-6.UN Resolutions and Decisions (1959). “International Co-operation in the Peaceful Uses of Outer Space”, A/RES/1472(XIV), C.1, 25, A/PV.856, A/4351, 12 Aralık, ss. 5-6.UN Resolutions and Decisions (1961). “International Co-operation in the Peaceful Uses of Outer Space”, A/RES/1721(XVI), C.1, 21, A/5026, A/4351, 12 Aralık, ss. 6-7.UN Resolutions and Decisions (1963). “Declaration of Legal Principles Governing the Activities of States in the Exploration and Uses of Outer Space”, A/RES/1962(XVIII), C.1, 28, A/PV.1280, A/5656, 13 Aralık, ss. 15-16.UN Resolutions and Decisions (1966). “Treaty on Principles Governing the Activities of States in the Exploration and Use of Outer Space, Including the Moon and Other Celestial Bodies”, A/RES/2222(XXI), C.1, 30,89,91, A/PV.1499, A/6621, 19 Aralık, ss. 13-15.UN Resolutions and Decisions (1982). “Prevention of an Arms Race in Outer Space and Prohibition of Anti-Satellite Systems”, A/RES/37/99D, C.1, 55b, A/37/PV.101, A/37/667, 13 Aralık, ss. 76-82.U.S. Congress, Office of Technology Assessment (1985). Anti-Satellite Weapons, Countermeasures, and Arms Control, OTA, U.S. Government Printing Office, Washington, Eylül.Viotti, R. P. ve Kauppi, V. M. (2014). “Uluslararası İlişkiler ve Dünya Siyaseti”, Nobel, Ankara.Waltz, N. K. (2015). “Uluslararası Politika Teorisi”, Phoenix, Ankara.Weeks, E. E. (2012). Outer Space Development, International Relations and Space Law: A Method for Elucidating Seeds, Cambridge Scholars Publishing, Newcastle, Birleşik Krallık.White, L. I. (1969). “A New Political Frontier: An Analysis of Legal and Political Problems in Outer space”, The Western Political Quarterly, 22:1, Mart, ss. 163-178.Woetzel, K. R. (1963). “Comments on U. S. and Soviet Viewpoints Regarding the Legal Aspects of Military Uses of Space”, Proceedings of the American Society of International Law at Its Annual Meeting, 5:25-27, ss. 195-207.Yılmaz, U. ve Evci, C. (2015). “Havacılık ve Savunma Sektöründe Kompozit Malzemelerin Geleceği”, Savunma Bilimleri Dergisi, 14:2, Kasım, ss. 77-109.Yüksel Çendek, S. (2017). “Avrupa’da İslam’ın Güvenlikleştirilmesi”, Uluslararası İlişkilerde Güvenlik Kuramları ve Sorunlarına Temel Yaklaşımlar, Der: Sibel Turan – Nergiz Ö. Köroğlu, Transnational Press, Londra, ss. 254-269.Veneth, C. (2011). “The Political Dimension”, Outer Space in Society, Politics and Law, Der: Christian Brünner – Alexander Soucek, Springer-Verlag/Wien, Almanya, ss. 73-92.