Reconsidering Porphyry and İsagoge

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 31 - 51, 01.07.2019

İsmail Küçükbaşol

Öz

This paper is an
introduction to Porphyry’s İsagoge from a different point of view. İsagoge is
not not considered with its etimology “İntroduction”, but as a proper name of a
philosophical work which is located at an important turning point in the
history of philosophy.  After a
description of commun opinion about Porphyry and İsagoge in Turkey, refering
especially to De Libera, Evangeliou and Strange, author aims to show that it is
possible to consider Porphyry and İsagoge in a different way. Author
differentiates precisely two philosophical termes: universal and predicable and
points out that the subject matter of İsagoge is not universals but five predicables.  Author claims that İsagoge is not a
compilation of Aristotelian ideas but an exposition of Porphyry’s own ideas
about five predicables.  İn order to
realise his theory of predicate classes, Porphry has Topics as his first model,
but it cannot be claimed that İsagoge is its summary. Author aims to show that
four predicables in Aristotle’s Topics and five predicables in Porphyry’s
İsagoge are different and that Porphyry developped a new theory.  So, author claims that ideas in İsagoge cannot
be attributed to another philosopher. 
Author evaluates gathered opinions from Mübahat Türker Küyel’s perspective
and claims that, beyond being a solution of a conflict about Categories of
Aristotle, beyond being an introductory work to philosophy, İsagoge is an important
justification of the relation between human intellect and being, and of the
possibility of knowledge and logic.

Anahtar Kelimeler

Porphyry, İsagoge, Five Predicables

Porphyrios ve İsagoge’yi Yeniden Düşünmek

Öz

Bu yazı, Porphyrios’un
İsagoge’sine farklı bir bakış
açısından bir giriş yapmaktadır. İsagoge,
“Giriş” anlamındaki etimolojisiyle değil, düşünce tarihinin önemli dönüm
noktalarından birini teşkil eden bir felsefe yapıtının özel adı olarak ele
alınmaktadır. Yazar, Türkiye’de Porphyrios ve İsagoge’ye dair genel kanaati tasvir etmekte, özellikle De Libera,
Evangeliou ve Strange’ten aktardığı görüşlerle Porphyrios ve İsagoge’sini yerleşik genel kanaatten
farklı düşünmenin mümkün olduğunu göstermeyi amaçlamaktadır. İsagoge’de ele alınan beş tümele dair
terimsel bir belirleme yapılmakta, tümel ve beş tümel kavramları
ayrıştırılmaktadır. İsagoge’nin,
Aristotelesçi görüşlerin bir derlemesi olmadığı, Porphyrios’un, beş tümel üzerine
özgün görüşlerinin tanıtıldığı bir eser olduğu öne sürülmektedir.
Porphyrios’un, bir yüklem sınıfları kuramı ortaya koyma hedefini
gerçekleştirmek için hareket noktasının Topikler
olmasına karşın, İsagoge’nin bu eserin
bir özeti olamayacağı gösterilmektedir. Aristoteles’in Topikler’de tanıttığı dört tümel ile Porphyrios’un İsagoge’de tanıttığı beş tümelin farklı
oldukları ve Porphyrios’un özgün bir kuram geliştirdiği gösterilmektedir.
Böylelikle, İsagoge’de yer alan görüşlerin
başka bir düşünüre atfedilemeyeceği görüşü dile getirilmektedir.  Mübahat Türker Küyel’in sunduğu perspektiften
hareketle, aktarılan bilgiler değerlendirilmekte, İsagoge’nin, Aristoteles’in Kategoriler’i
konusundaki bir fikir ayrılığının çözümü olmaktan, bir felsefeye giriş kitabı
olmaktan öte, varlık ve düşünce, bilgi ve mantığın imkanına dair bir
temellendirmenin önemli bir parçası olduğu sonucuna varılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Porphyrios, İsagoge, beş tümel, kategoriler antinomisi

Kaynakça

• Aristoteles. (1996). Organon V Topikler. (Çev. H. R. Atademir). İstanbul: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Atademir, H. R. (1948). İçinde: Porphyrios. (1948). İsagoji. (Çev. H. R. Atademir). Konya. (ss. 7-25).
• Audi, R. (1999). The Cambridge Dictionary of Philosophy. New York: Cambridge University Press.
• Boethius, A. M. S. (1891). In Categorias Aristotelis, İçinde: Opera Omnia. J. P. Migne. (Ed.). Paris: Patrologiae Latinae. Tomus LXIV. (pp. 159-294).
• Bunnin, N. ve Yu, J. (2004). The Blackwell Dictionary of Western Philosophy. United Kingdom: Blackwell Publishing.
• Cameron, M. (2009). Boethius On Utterances, Understanding And Reality. İçinde: The Cambridge Companion To Boethius. John Marenbon (Ed.). New York: Cambridge University Press. (pp. 85-104).
• Cevizci, A. (2009). Felsefe Tarihi. İstanbul: Say Yayınları.
• Çapak, İ. (2011). Porphyrios ve İbn Sina Mantığında Tümeller. Ankara: Araştırma Yayınları.
• Çelik, S. (2010). Bilgi Felsefesi, İlkçağ’dan Yeniçağ’a. Ankara: Doruk Yayımcılık.
• De Libera, A. (1998). Introduction. İçinde: Porphyre. (1998). İsagoge. (Traduction par Alain De Libera et Alain-Philippe Segonds). Paris: Philosophique J. Vrin. (pp. VII-CXLII).
• De Libera, A. (1996). La Querelle Des Universaux, Paris: Éditions Du Seuil.
• Dumitriu, A. (1977). History Of Logic. Volume I, Kent: Abacus Press.
• Evangeliou, C. (1996). Aristotle’s Categories And Porphyry. Leiden, New York, Köln: Brill.
• Kaya, M. (1983). İslam kaynakları ışığında Aristoteles ve Felsefesi. İstanbul: Ekin Yayınları.
• Peters, F. E. (2004). Antik Yunan Felsefesi Terimleri Sözlüğü. (Çeviren ve hazırlayan: Hakkı Hünler). İstanbul: Paradigma Yayıncılık.
• Porphyrios. (1948). İsagoji. (Çev. H. R. Atademir). Konya.
• Porphyry. (2014). On Aristotle Categories. (Translated by Steven K. Strange). Great Britain: Bloomsbury.
• Ross, D. (2011). Aristoteles. (Çev. Ahmet Arslan). İstanbul: Kabalcı Yayıncılık.
• Strange, S. K. (2014). Introduction. İçinde: Porphyry. (2014). On Aristotle Categories. (Translated by Steven K. Strange). Great Britain: Bloomsbury. (pp. 1-12).
• Türer, C. (2015). Porphyrios. İçinde: Doğu’dan Batı’ya Düşüncenin Serüveni. Cilt II. Türer, C. ve Olgun, H. (Ed.). İstanbul: İnsan Yayınları. (ss. 507-520).
• Türker-Küyel, M. (1969). Aristoteles ve Fârâbî’nin Varlık Ve Düşünce Öğretileri, Ankara: Ankara Üniversitesi Dil Ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Yayınları.