Öz
A large part of which is taken under the influence in Turkey, "arabesque" and recognized as a branch 7. art "cinema" unification has occurred instrumental in the withdrawal of the arabesque-containing films in Turkish cinema. This approach, which has continued the feature of Yeşilçam cinema with songs; It is seen that by making use of visual and auditory elements, it plays an active role in the transfer of the historical, cultural and musical effects of the period. In the study, it was aimed to examine examples of Turkish cinema with arabesque music content from various aspects, based on the "Ferdi Tayfur" sample. In the research, using literature review, content analysis and historical research models, Ferdi Tayfur, one of the popular arabesque singers of the period, has been examined by subjecting to the evaluation scale prepared for the subject, 27 films and the songs in it, which were shown on the big screen between 1976 and 1986. If we talk about some of the results obtained, Ferdi Tayfur took part as the leading actor in twenty-seven films between 1976-1986 and he voiced approximately ninety-seven works among these films; It is stated that Ferdi Tayfur's works are in arabesque song form and have modal structure features, an average of five works were included in the film, and he performed all of the works featured.
Anahtar Kelimeler
Turkish Cinema, Music, Ferdi Tayfur, Movies with Arabesque Songs,
Kaynakça
- KAYNAKÇA Abisel, Nilgün. (1995) Popüler Sinema ve Türler, Alan Yayıncılık, İstanbul.
- Akçura, Gökhan. (1995) “Aile Boyu Sinema” Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Ayça, Engin. (1996) “Yeşilçam’a Bakış̧, Türk Sineması Üzerine Düşünceler içinde”. (Der; Süleyman Murat Dinçer) s.129-149, Doruk Yayınları, Ankara.
- Belge Murat. (2004) “Tarihten Güncelliğe”. İletişim Yayınları, İstanbul.
- Belge, Murat. (2008). “Tarihten Güncelliğe” (2. baskı). İletişim Yayınları, İstanbul.
- Berkes Niyazi. (2008) “Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Cantek, Levent; “Türkiye’de Mısır Filmleri”. Tarih-Toplum Dergisi, sayı 204, 2000.
- Dönmez, Yağmur ,Eylül. (2017). “Yeşilçam Filmlerinde Türk Sanat Müziği Makamları ve Etkileri”. Gece Yayınları, Ankara.
- Güngör, Nazife. (1993). “Sosyo-kültürel açıdan arabesk müzik”. (2. baskı). Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Gürbilek, Nurdan. (2009). “Vitrinde Yaşamak”. (5. baskı). Metis Yayıncılık, İstanbul.
- Işık, Caner; Erol, Nuran. (2002). “Arabeskin Anlam Dünyası: Müslüm Gürses Örneği”. Bağlam Yayıncılık, Ankara.
- Kırel, Serpil.(1995). “Yapımcıların Can Simidi Muharrem Gürses” Antrakt, Aralık sayısı.
- Koçyiğit, Hülya. (2020). “Film Gibi Hayatlar”. https://youtu.be/X_TnTIF92HA Erişim Tarihi: 10.08.2020.
- Kongar Emre.(1981) “İmparatorluktan günümüze Türkiye’nim Toplumsal Yapısı”. Remzi Kitabevi, İstanbul.
- Kongar, Emre. (2007). “21. yüzyılda Türkiye: 2000'li yıllarda, Türkiye'nin toplumsal yapısı”. (39. baskı). Remzi Kitabevi, İstanbul.
- Kongar Emre.(2008). “Kültür Üzerine”. Remzi Kitabevi, İstanbul.
- Kozanoğlu, Can. (1992). “Cilalı imaj devri: 1980’lerden 1990’lara Türkiye ve starları”. İletişim Yayınları, İstanbul.
- Kozanoğlu Can. (1995). “Cilalı İmaj Devri 1980’lerden 90’lara Türkiye ve Starları” İletişim Yayınları, İstanbul.
- Kozanoğlu, Can. (1995). “Pop Çağı Ateşi”. (5. Baskı). İletişim Yayınları, İstanbul.
- Oskay, Ünsal. (2010). “Yıkanmak istemeyen çocuklar olalım”. (4. baskı),Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Öncü, Ayşe. (2009). “İstanbullular ve ötekiler: Küreselcilik Çağında orta sınıf olmanın kültürel kozmolojisi”. İstanbul: Küresel ile Yerel Arasında. (Ed: Ç. Keyder). (Çev: S. Savran). Metis Yayınları: İstanbul. Özbek, Meral. (1999). “Arabesk Kültür: Bir Modernleşme Ve Popüler Kimlik Örneği. Türkiye’de Modernleşme Ve Ulusal Kimlik”. (Ed: S. Bozdoğan ve R. Kasaba). (Çev: N. Elhüseyni). (2. baskı). Özbek Meral. (2006). “Popüler Kültür ve Orhan Gencebay Arabeski” İletişim Yayınları, İstanbul.
- Özbek, Meral. (2008). “Popüler kültür ve Orhan Gencebay arabeski.” (8. baskı). İletişim Yayınları, İstanbul.
- Özgüç, Agah. (2005). Türlerle Türk sineması: dönemler, modeller, tiplemeler. Dünya Yayıncılık, İstanbul.
- Özgüç Agah.(2000). “Vedat Örfi Bengü” Tombak Dergisi, Nisan sayısı.
- Özgüç Agah. (2005). “Türlerle Türk Sineması, Dünya” Aktüel Yayınları, İstanbul.
- Scognamillo, Giovanni. (1979). “Bir dönemin anatomisi”. Türk sineması 1960-1977. Kurgu Dergisi, (1), 98-107.
- Scognamillo, Giovanni. (2003). “Türk sinema tarihi”. (2. Baskı). Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
- Stokes, Martin. (1998). Türkiye’de arabesk olayı. (Çev: H. Eryılmaz). İletişim Yayınları, İstanbul.
- Tan, Nesrin. (1987). “Türk sinemasında arabesk: arabesk şarkılı filmlerin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi. Eskişehir.
- Tayfur, Ferdi. (2006) “Şekerci Çırağı” Kora Yayın: İstanbul.
- Teksoy, Rekin. (2007). “Rekin Teksoy’un Türk Sineması” Oğlak Yayınları, İstanbul .
- Yağmurdereli, Osman. (2007). “ Hey Gidi Günler :Ferdi Tayfur.” https://www.youtube.com/watch?v=wnBzSA3ti9o Erişim Tarihi: 10.08.2020.
- Yazan, Aylin. (2015). “Arşiv Odası: Ferdi Tayfur, 1984 BBC Türkiye”. https://youtu.be/tLNwWmvX6dU Erişim Tarihi: 10.08.2020.
Öz
Türkiye’de büyük bir kesimi etkisi altına almış olan “arabesk müzik” ile sanatın 7. dalı olarak kabul gören “sinema” nın birleşmesi, Türk sinemasında arabesk müzik içerikli filmlerin çekilmesine vesile oluşmuştur. Yeşilçam sinemasının şarkılı film özelliğini devam ettirmiş olan bu yaklaşımın; görsel ve işitsel ögelerden yararlanarak dönemin tarihsel, kültürel ve müzikal etkilerinin aktarımında etkin bir rol üstlenmekte olduğu görülmektedir. Araştırmada, “Ferdi Tayfur” örnekleminden yola çıkarak arabesk müzik içerikli Türk sineması örneklerinin çeşitli yönleri ile incelenmesi hedeflenmiştir.
Araştırmada literatür tarama, içerik analizi ve tarihi araştırma modelleri kullanılarak dönemin popüler arabesk şarkıcılarından Ferdi Tayfur’un 1976-1986 yılları arasında beyaz perdede gösterime girmiş 27 filmi ve içerisinde yer alan şarkıları konuya yönelik hazırlanan değerlendirme ölçeğine tabi tutularak incelenmiştir.
Elde edilen sonuçların birkaçından bahsedecek olursak, Ferdi Tayfur 1976-1986 yılları arasında yirmi yedi filmde başrol oyuncusu olarak yer almış ve bu filmler içerisinde yaklaşık olarak doksan altı eseri seslendirmiş olduğu; Ferdi Tayfur’un eserlerinin arabesk şarkı formunda ve makamsal yapı özelliklerine sahip olduğu, film içerisinde ortalama beş adet esere yer verilmiş olduğu, yer verilen eserlerin tamamını seslendirdiğidir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- KAYNAKÇA Abisel, Nilgün. (1995) Popüler Sinema ve Türler, Alan Yayıncılık, İstanbul.
- Akçura, Gökhan. (1995) “Aile Boyu Sinema” Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Ayça, Engin. (1996) “Yeşilçam’a Bakış̧, Türk Sineması Üzerine Düşünceler içinde”. (Der; Süleyman Murat Dinçer) s.129-149, Doruk Yayınları, Ankara.
- Belge Murat. (2004) “Tarihten Güncelliğe”. İletişim Yayınları, İstanbul.
- Belge, Murat. (2008). “Tarihten Güncelliğe” (2. baskı). İletişim Yayınları, İstanbul.
- Berkes Niyazi. (2008) “Türkiye’de Çağdaşlaşma, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Cantek, Levent; “Türkiye’de Mısır Filmleri”. Tarih-Toplum Dergisi, sayı 204, 2000.
- Dönmez, Yağmur ,Eylül. (2017). “Yeşilçam Filmlerinde Türk Sanat Müziği Makamları ve Etkileri”. Gece Yayınları, Ankara.
- Güngör, Nazife. (1993). “Sosyo-kültürel açıdan arabesk müzik”. (2. baskı). Ankara: Bilgi Yayınevi.
- Gürbilek, Nurdan. (2009). “Vitrinde Yaşamak”. (5. baskı). Metis Yayıncılık, İstanbul.
- Işık, Caner; Erol, Nuran. (2002). “Arabeskin Anlam Dünyası: Müslüm Gürses Örneği”. Bağlam Yayıncılık, Ankara.
- Kırel, Serpil.(1995). “Yapımcıların Can Simidi Muharrem Gürses” Antrakt, Aralık sayısı.
- Koçyiğit, Hülya. (2020). “Film Gibi Hayatlar”. https://youtu.be/X_TnTIF92HA Erişim Tarihi: 10.08.2020.
- Kongar Emre.(1981) “İmparatorluktan günümüze Türkiye’nim Toplumsal Yapısı”. Remzi Kitabevi, İstanbul.
- Kongar, Emre. (2007). “21. yüzyılda Türkiye: 2000'li yıllarda, Türkiye'nin toplumsal yapısı”. (39. baskı). Remzi Kitabevi, İstanbul.
- Kongar Emre.(2008). “Kültür Üzerine”. Remzi Kitabevi, İstanbul.
- Kozanoğlu, Can. (1992). “Cilalı imaj devri: 1980’lerden 1990’lara Türkiye ve starları”. İletişim Yayınları, İstanbul.
- Kozanoğlu Can. (1995). “Cilalı İmaj Devri 1980’lerden 90’lara Türkiye ve Starları” İletişim Yayınları, İstanbul.
- Kozanoğlu, Can. (1995). “Pop Çağı Ateşi”. (5. Baskı). İletişim Yayınları, İstanbul.
- Oskay, Ünsal. (2010). “Yıkanmak istemeyen çocuklar olalım”. (4. baskı),Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
- Öncü, Ayşe. (2009). “İstanbullular ve ötekiler: Küreselcilik Çağında orta sınıf olmanın kültürel kozmolojisi”. İstanbul: Küresel ile Yerel Arasında. (Ed: Ç. Keyder). (Çev: S. Savran). Metis Yayınları: İstanbul. Özbek, Meral. (1999). “Arabesk Kültür: Bir Modernleşme Ve Popüler Kimlik Örneği. Türkiye’de Modernleşme Ve Ulusal Kimlik”. (Ed: S. Bozdoğan ve R. Kasaba). (Çev: N. Elhüseyni). (2. baskı). Özbek Meral. (2006). “Popüler Kültür ve Orhan Gencebay Arabeski” İletişim Yayınları, İstanbul.
- Özbek, Meral. (2008). “Popüler kültür ve Orhan Gencebay arabeski.” (8. baskı). İletişim Yayınları, İstanbul.
- Özgüç, Agah. (2005). Türlerle Türk sineması: dönemler, modeller, tiplemeler. Dünya Yayıncılık, İstanbul.
- Özgüç Agah.(2000). “Vedat Örfi Bengü” Tombak Dergisi, Nisan sayısı.
- Özgüç Agah. (2005). “Türlerle Türk Sineması, Dünya” Aktüel Yayınları, İstanbul.
- Scognamillo, Giovanni. (1979). “Bir dönemin anatomisi”. Türk sineması 1960-1977. Kurgu Dergisi, (1), 98-107.
- Scognamillo, Giovanni. (2003). “Türk sinema tarihi”. (2. Baskı). Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
- Stokes, Martin. (1998). Türkiye’de arabesk olayı. (Çev: H. Eryılmaz). İletişim Yayınları, İstanbul.
- Tan, Nesrin. (1987). “Türk sinemasında arabesk: arabesk şarkılı filmlerin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi. Eskişehir.
- Tayfur, Ferdi. (2006) “Şekerci Çırağı” Kora Yayın: İstanbul.
- Teksoy, Rekin. (2007). “Rekin Teksoy’un Türk Sineması” Oğlak Yayınları, İstanbul .
- Yağmurdereli, Osman. (2007). “ Hey Gidi Günler :Ferdi Tayfur.” https://www.youtube.com/watch?v=wnBzSA3ti9o Erişim Tarihi: 10.08.2020.
- Yazan, Aylin. (2015). “Arşiv Odası: Ferdi Tayfur, 1984 BBC Türkiye”. https://youtu.be/tLNwWmvX6dU Erişim Tarihi: 10.08.2020.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2020 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2020 Cilt: 6 Sayı: 2 |
