Decreasing Population and Marriage Issues Within Turkish Public Opinion During National Struggle

Yıl 2013, Cilt: 29 Sayı: 85, 169 - 206, 03.03.2013

Cengiz Mutlu

Öz

Each and every state established throughout the history perpetuated its existence
by the policy of depending on its power of population as it can be seen in the tradition
of Turkish states. One of the arguments in Ottoman Empire, which came out of the first
World War in desolation, was the decreasing population issue. Precautions taken against
the decreasing population came as the bill of law in the Grand National Assembly of
Turkey as it was argued among the intelligentsia. Mustafa Kemal Atatürk as a person
aware of the importance of the issue shared his ideas with the Turkish community.

Anahtar Kelimeler

Population, epidemic diseases, deaths, marriage, bachelor’s tax

Milli Mücadele’de Türkiye’de Azalan Nüfus ve İzdivac Meselesi

Öz

Tarih boyunca kurulan her devlet, Türk devlet geleneğinde de görülebildiği üzere
nüfus gücüne dayanarak hayatiyetini devam ettirme politikası takip etmiştir. Birinci
Dünya Savaşı’ndan büyük bir yıkım ile çıkan Osmanlı Devleti’ndeki tartışmalardan
biri de azalan nüfus meselesiydi. Azalan nüfus için alınabilecek önlemler, dönemin aydınları arasında tartışıldığı gibi TBMM’de kanun teklifleri olarak gündeme gelmiştir.
Konunun önemine vakıf bir insan olan Mustafa Kemal Atatürk de Türk kamuoyu ile
düşüncelerini paylaşmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nüfus, Salgın Hastalıklar, Ölümler, Evlilik, Bekarlık Vergisi

Kaynakça

• Gazete ve Dergiler İkdam
• İleri
• Türk Yurdu
• Vakit
• Resmi Yayınlar
• TBMM Zabıt Ceridesi
• Eserler ARIKOĞLU, Damar, Hatıralarım, Tan Matbaası, İstanbul 1961.
• ATATÜRK, Gazi Mustafa Kemal, Nutuk-Söylev, C. I, 1919-1920, TTK, Ankara 2010.
• Atatürk’ün Bütün Eserleri, Kaynak Yayınları, İstanbul 2002.
• Atatürk’ün Söylev ve Demeçleri, Yay. Haz. Ali Sevim, İzzet Öztoprak,
• Akif Tural, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara 2006.
• BARKAN, Ömer Lütfi, “İstila Devirlerinin Kolonizatör Türk Dervişleri”, Vakıflar Dergisi, sayı II, Ankara 1942.
• CRİSS, Bilge, İşgal Altında İstanbul, İletişim Yay, İstanbul 1993.
• ÇELİK, Gülfettin, Osmanlı’da Nüfus ve İskân Politikaları-Osmanlı’da İskân Tarihi ve Ömer L. Barkan’ın Eserlerine Giriş, Bilim ve Sanat Vakfı, İstanbul 2009.
• ERICKSON, Edward J., Ordered to Die A History of Ottoman Army in the First World War, Greenwod Press, London 2001.
• ERSOY, Mehmet Akif, Safahat, İnci Ofset, Konya Tarihsiz.
• GÜRTAN, Kenan, “Faal Nüfus Oranına Tesir Eden Amiller”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, C.21, Ekim1959-Temmuz 1960.
• GÜRTAN, Kenan, Demografik Analiz Metodları, İstanbul 1969.
• İNAN, Arı, Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 1923 KÖYMEN, Mehmet Altay, Büyük Selçuklu İmparatorluğu Tarihi Alparslan ve Zamanı, C.III, Ankara, TTK, 1992.
• Kur’anı Kerim ve Meali, (Yay. Haz.) Elmalılı Hamdi Yazır, İstanbul 1998
• OKYAR, Fethi, Üç Devirde Bir Adam, İstanbul 1980.
• ÖZOĞUZ, Kayıhan, “Nüfus Hacmi ve Artışı Üzerine Çağlar Boyu Süregelen Tartışmalar”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Mecmuası, C. 32, Ekim 1972-Eylül 1973.
• PEARS, Sir Edwin, Turkey and Its People, London 1911.
• PEARS, Sir Edwin, Forty Years in Constantinople, London 1915.
• RUSTOW, Dankwart A., “Bir Millet Devletinin Kuruluşu”, Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, Ocak 2001, sayı 48.
• SOYSALDI, Mehmed, “Nisa Suresi 24. Ayeti Işığında Mut’a Nikahı”, Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, sayı 2, Elazığ, 1997.
• ULUBELEN, Erol, İngiliz Belgelerinde Türkiye, Aykaç Kitabevi, İstanbul 1967.
• MAZICI, Nurşen, ABD’nin Güney Kafkasya Politikası Olarak Ermenistan Sorunu, Pozitif Yay, İstanbul 2005.
• MCCARTHY, Justin, Osmanlı’ya Veda İmparatorluk Çökerken Osmanlı Halkları, (Çev. Mehmet Tuncel), Etkileşim Yay, İstanbul 2006.
• OKAY, Cüneyd, Belgelerle Himaye-i Etfal Cemiyeti 1917-1923, Şule Yay, İstanbul 1999.
• SARIKAYA, Makbule, Türkiye Himaye-i Etfal Cemiyeti 1921-1935, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara 2011.
• SARISIR, Serdar, Demografik Oyun Sürgün (1919-1923), IQ Yay, İstanbul 2006.
• SEMİZ, Yaşar, “1923–1950 Döneminde Türkiye’de Nüfusu Arttırma Gayretleri ve Mecburi Evlendirme Kanunu (Bekârlık Vergisi)”, Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Entitüsü Dergisi, yıl 2010, sayı 27.
• VELİDEDEOĞLU, Hıfzı Veldet, İlk İlk Meclis ve Milli Mücadele’de Anadolu, Çağ Yay, İstanbul 1990.
• TAŞKIRAN, Cemalettin, Ana Ben Ölmedim I. Dünya Savaşı’nda Türk Esirleri, İş Bankası Yay, İstanbul 2001.skişehir – İzmit Konuşmaları, TTK, Ankara 1996.
• TOGAN, Zeki Velidi, Umumi Türk Tarihine Giriş, İstanbul, Enderun Kitabevi, 1981.
• TURAN, Osman, Selçuklular ve İslamiyet, İstanbul, Boğaziçi Yay, 1993.
• YÜCEULUĞ, Ratip, “İnsanların Nüfus Hakkındaki Telakkileri ve Nüfus Nazariyelerine Kısa Bir Bakış”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, 1963, sayı 176.
• ZÜRCHER, Erik J., Savaş, Devrim ve Uluslaşma, (Çev.Ergun Aydınoğlu), (Bilgi Üniversitesi Yay), İstanbul 2005.