Avustralya Basınında Çanakkale Muharebeleri

Yıl 2009, Cilt: 25 Sayı: 73, 39 - 62, 01.03.2009

Ali Sarıkoyuncu , Esra Sarıkoyuncu Değerli

Öz

Dünya basını Çanakkale Muharebeleri başladığı andan itibaren savaşla yakından ilgilenmiş, muharebenin gidişatını anında kendi kamuoylarına aksettirmek için elinden geleni yapmıştır. Bu ülkelerden biri de Birinci Dünya Savaşı’nda İngiltere’nin yanında yer almış olan Avustralya’dır. İtilaf Devletleri 18 Mart 1915 tarihinde Çanakkale Boğazı’nda aldıkları yenilgi üzerine denizden yapılacak saldırıyla deniz yolunun açılamayacağını, karadan da bir çıkarma yapılması gerektiğini anlamışlardı. Duyulan ihtiyacın karşılanması için de Avustralya ve Yeni Zelanda askerlerinden oluşturulan Anzak kolordusu 25 Nisan 1915 tarihinde Gelibolu Yarımadası’na çıkartılmıştır. Avustralyalı askerler, 9 Ocak 1916 tarihine kadar da Gelibolu ve Arıburnu’ndaki çarpışmalarda yer almışlardır. Bu nedenle Çanakkale Muharebeleri Avustralya kamuoyu için büyük önem taşımaktadır. Çalışmamızda Avustralya Milli Kütüphanesi (National Library of Australia)’ndeki gazete arşivinden yararlanılarak Avustralya basınında Çanakkale Muharebeleri hakkında çıkan yazılar değerlendirilecektir.

Anahtar Kelimeler

Çanakkale, Anzak, Avustralya, Türkiye, İngiltere

Dardanelles Wars on Australian Press

Öz

World press was closely interested, beginning from the first days of the Dardanelles Wars and made an effort to convey the course of events simultaneously to their public. Australia, who had sided with England during the war, was one of these countries. The Allies, upon the defeat in the Dardanelles on 18 March 1915, had understood that the sea way was impossible to be opened by naval attack and an army landing was also required. To fulfill the requirement, Anzac Corps consisting of Australian and New Zealander soldiers was landed on Gallipoli Peninsula on 25 April 1915. Australian soldiers took place in the battles in Gallipoli and Arıburnu until 9 January 1916. Therefore, Dardanelles War is of great importance for the Australian public. In our study, by the help of National Library of Australia, writings about the Dardanelles War on Australian press will be analyzed.

Anahtar Kelimeler

Dardanelles, Anzac, Australia, Turkey, England

Kaynakça

• Bayur, Yusuf Hikmet, Türk İnkılâp Tarihi, C. III, Kısım: 1, Ankara 1983.
• Bean, Edward, The Story of Anzac: the first phase, First World War Official Histories, London 1941
• Birinci Dünya Harbi’nde Türk Harbi V. Cilt Çanakkale Cephesi Harekâtı 1inci, 2 inci ve 3 üncü Kitapların Özetlenmiş Tarihi (Haziran 1914-9 Ocak 1916), Genelkurmay ATASE Başkanlığı Yayınları, Ankara 1997
• Çelik, Birten, Çanakkale Savaşı’nın İzmir Basınında Yankıları, Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir 1992
• Esenkaya, Ahmet, Türk Basınında Çanakkale Muharebeleri (3 Kasım 1914- Şubat 1916), Hacettepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü, Basılmamış Doktora Tezi, Ankara 2003
• “Çanakkale Savaşları Sürecinde Türk Basını”, (Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı/ The Turkish Yearbook of Galipoli Studis, Sayı: 1, Mart 2003
• Koyuncu, Aşkın-Keskin, Özkan-Sönmez, Cahide Sınmaz, Çanakkale Savaşları Bibliyografyası, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, Atatürk Araştırma Merkezi Yayını, Ankara 2010
• Sabis, Ali İhsan, Harp Hatıralarım Birinci Dünya Harbi, C. 4., Nehir Yayınları, İstanbul 1991
• Sarıkoyuncu Değerli, Esra, Türk-Bulgar İlişkilerinde Mustafa Kemal Atatürk (1913-1938). Kütahya Rumeli Türkleri Kültür ve Dayanışma Derneği Yay., Kütahya 2009 Smith, Lenard, The Aboriginal Population of Australia, Australian National University Press, Canberra 1980
• Steel, Nigel-Hart, Peter, Gelibolu Yenilginin Destanı, Çev. Mehmet Harmancı, Yeni Binyıl Yay, İstanbul 1997
• The Sydney Morning Herald, 12 Şubat 1915-30 Ocak 1916
• The Argus, 12 Şubat 1915-30 Ocak 1916
• The Advertiser, 12 Şubat 1915-30 Ocak 1916
• The Mercury, 12 Şubat 1915-30 Ocak 1916
• Northern Territory Times, 12 Şubat 1915-30 Ocak 1916.