Armenian-Greek Threat Towards Trabzon in The War of Independence

Yıl 1990, Cilt: 6 Sayı: 17, 421 - 434, 01.03.1990

Abdullah Saydam

Öz

After the First World War is forced to accept the defeat of the Ottoman Empire and the signing of the Armistice Treaty, all Turkey's Trabzon province had also referred to as a concern. Because there was an intense Armenian-Greek threat on Trabzon, the only province of the Eastern Black Sea Region. This threat, which clearly shows itself in the First World War, has been turned into a means of realizing the ambitions of imperialist policies in the depressing environment of the armistice period. Due to the geopolitical location of Trabzon, it was widespread that it was time to realize the goals pursued all along. In addition to Trabzon's threat to enemies, some aspects of the province brought it to the forefront during the War of Independence. The reasons for this extraordinary appearance were the following: The region had low fertile, moderately fertile soil and animal husbandry was primitive. Therefore, the city's strong and deep-rooted Muslim-Turkish notables turned towards domestic and foreign trade. Due to the commercial environment, the notables were following political developments closely, teaching their children, and participating in press and publishing studies.

Anahtar Kelimeler

The War of Independence, Trabzon, Armenin-Greek Threat, The Pontus Movement, The Pontus Problem

Kurtuluş Savaşı'nda Trabzon'a Yönelik Ermeni-Rum Tehdidi

Öz

Birinci Dünya Savaşı sonrasında Osmanlı Devleti’nin yenilgiyi kabul etmek zorunda kalması ve Mondros Ateşkes Antlaşması’nı imzalaması, bütün Türkiye’yi olduğu gibi Trabzon vilâyetini de endişeye sevk etmişti. Zira şimdiki Doğu Karadeniz Bölgesinin tek vilâyeti olan Trabzon üzerinde yoğun bir Ermeni-Rum tehdidi vardı. Birinci Dünya Savaşı’nda açıkça kendisini gösteren bu tehdit, mütareke döneminin buhranlı ortamında emperyalist politikaların emellerini gerçekleştirme vasıtası haline getirildi. Trabzon’un jeopolitik konumu dolayısıyla, öteden beri güdülen amaçların gerçekleştirilmesi zamanının geldiği kanaati yaygındı. Trabzon’un düşman tehdidi altında kalmasının yanında, vilâyetin bazı hususiyetleri, burayı Kurtuluş Savaşı boyunca ön plâna çıkardı. Bu olağanüstü görünümün sebepleri şunlardı : Bölge tarıma az elverişli, orta verimlilikte topraklara sahip olup hayvancılık ilkel durumdaydı. Bundan dolayı şehrin güçlü ve köklü Müslüman-Türk eşrafı, iç ve dış ticarete yönelmişti. Ticaret ortamından dolayı eşraf kesimi politik gelişmeleri yakından takip ediyor, çocuklarını okutuyor, basın-yayın çalışmalarına katılıyordu

Anahtar Kelimeler

Kurtuluş Savaşı, Trabzon, Ermeni-Rum Tehdidi, Pontusçu Hareketi, Pontus Meselesi

Kaynakça

• Genelkurmay Başkanlığı, Türk İstiklâl Harbi-Idarî Faaliyetler, VII, Ankara, 1975, s.184-186
• Selahattin Tansel, Mon¬dros'tan Mudanyaya Kadar, II, Ankara, 1978,s .119-120
• Kâmil Erdeha, Millî Mücadelede Vilâyetler ve Valiler, İstanbul, 1975, s. 175
• Salâhi R. Sonyel, Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, I, Ankara, 1973, s.30
• Stefanos Yerasimos, “Pontus Meselesi”, Toplum ve Bilim, Sayı 43-44 (Güz 1988)
• Pontus Meselesi-Birinci Kısım,s. 11-12
• Nutuk, II, s. 425; Mahmut Goloğlu, Üçüncü Meşrutiyet, Ankara, 1970, s.17-19
• Ercüment Kuran, "Millî Mücadele Esnasında Pontus Rum Devleti Kurma Teşebbüsleri”, Birinci Tarih Boyunca Karadeniz Kongresi, Samsun, 1988, s.79
• Yücel Özkaya, “Ulusal Bağımsızlık Savaşı Boyunca Yararlı ve Zararlı Dernekler”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, sayı 10, s.27-28
• Kurtuluş Savaşı ile İlgili İngiliz Belgeleri, s.58
• Atatürk ile İlgili Arşiv Belgeleri, Ankara, 1982, s.30-32
• İhsan Ilgar, “Türk İstiklâl Harbi”, B. T. T.D., sayı 11, s.21.