The First Newspaper in Izmir After the Liberation: The Turkish Voice

Yıl 1991, Cilt: 8 Sayı: 22, 75 - 96, 01.11.1991

Zeki Arıkan

Öz

The invasion of İzmir by the Greeks on May 15, 1919, hit a heavy blow to the media here. Anadolu and Duygu newspapers were locked at the door a week before the invasion. The Turkish press was taken under strict control with the occupation. The broadcast ended with the murder of Beşer, owner and lead writer Haşan Tahsin Recep, on 15 May. It is understood that Musavat, who is the spokesperson of the Peace and Peace Society, has remained for a while. Islah and Köylü newspapers were open to the National Struggle. The newspapers Ahenk, Şark, Memleket, Sadayı Hak were able to continue their publication by following the commands of the Greek Printing Pen. On the 9th of September 1922, a new era started in the Izmir press. The peasant's breath was interrupted when M. Refet fled to Greece. The publication of Islahat newspaper ended with the execution of Emin Süreyya. With the return of Haydar Rüştü from Antalya to İzmir, Anadolu newspaper started to appear here again. Ahenk, Sada-yı Hak, and Şark continued their existence again. After a while, we see that new ones were added to these Gedikli newspapers of İzmir. Turkish Voice, Turkish Province, and Ahali are seen as the first newspapers to be published after liberation. We will focus on the Turkish Voice newspaper here.

Anahtar Kelimeler

İzmir, The Turkish voice newspaper, liberation

Kurtuluştan Sonra İzmir'de Çıkan İlk Gazete: Türk Sesi

Öz

İzmir’in 15 Mayıs 1919’da Yunanlılar tarafından işgali, buranın basınına ağır bir darbe vurdu. Anadolu ve Duygu gazetelerinin kapısına işgalden bir hafta önce kilit vurulmuştu. İşgalle birlikte Türkçe basın sıkı bir denetime alındı . Hukuku beşer’in, sahip ve başyazarı Haşan Tahsin Recep’in 15 Mayıs günü şehit edilmesiyle yayını sona erdi. Sulh ve Selâmet Cemiyeti’nin sözcülüğünü yapan Müsavat’ın bir süre daha varlığını koruduğu anlaşılmaktadır. Islahat ve Köylü gazeteleri açıkça Milli Mücadele’nin karşısında yer aldılar. Ahenk, Şark, Memleket, Sadayı Hak gazeteleri de Yunan Basım Kalemi’nin buyruklarına uyarak yayınlarına devam edebildiler .
9 Eylül 1922 günü, İzmir basınında yeni bir dönemin başlangıcı oldu. M. Refet’in Yunanistan’a kaçmasıyla Köylü’nün soluğu kesildi. Emin Süreyya’ nın idam edilmesiyle de Islahat gazetesinin yayın yaşamı sona erdi. Haydar Rüştü’nün Antalya’dan İzmir’e dönmesiyle Anadolu gazetesi yeniden burada çıkmaya başladı . Ahenk, Sada-yı Hak ve Şark yine varlıklarını sürdürdüler . Bir süre sonra İzmir’in bu gedikli gazetelerine yenilerinin de eklendiğini görüyoruz. Türk Sesi, Türk İli, ve Ahali, kurtuluştan sonra ilk yayına giren gazeteler olarak görülmektedir . Biz burada Türk Sesi gazetesi üzerinde duracağız.

Anahtar Kelimeler

İzmir, Türk Sesi Gazetesi, Kurtuluş

Kaynakça

• İşgal Esnasında İzmir’de Bulunan bir Yunanlının İfşaatı”, Anadolu, 19 Nisan 1925, 4 Mayıs 1925
• Zeki Arıkan, "Köylü Gazetesi ve İşgal”, Atatürk Tolu, 2 (1988), 187-200
• Zeki Arıkan, Mütareke ve İşgal Donemi İzmir Basını (30 Ekim 1918 - 8 Eylül 1922), Ankara, 1989
• Haydar Rüştü Öktem, Mütareke ve İşgal Anılan (Haz. Zeki Arıkan), basılmakta.
• Oğuz Arı, İzmir’de Kitle Haberleşmesi, Ankara, 1972
• Eski Harfli Türkçe Süreli Yayınlar toplu Kataloğu, Muvakkat Basım, Ankara, 1963, 98
• Belgin Akalın, Türk Sesi Gazetesi Dizini (1923-1924), E.Ü. Edebiyat Fakültesi Tarih Bölümü Bitirme Tezi, 1987, 3 (basılmamış)
• M. Esat, “İntihabat Etrafında”, TS, 11 Haziran 1923, 14
• Esat Nuri, “Halka doğru”, TS, 24 Ağustos 1923, 76
• Ahmet Şerif, “Bozdağı Su Kuvvetleri I”, TS, 15 Haziran 1923, 18
• Ömer Lütfi Barkan, "Öşür”, İslam Ansiklopedisi, IX, 485-488
• Çiftçi Necati, “İzmir’in Vaziyet-i İktİsadiyesi”, TS, 11 Eylül 1023, 90
• Avni Nafiz, "En Yeni ve İlk Müsbet İnkılâbımız”, TS, 6 Mart 1924, 241.