Atatürk Döneminde Doğu Anadolu (1923-1938)

Yıl 2001, Cilt: 17 Sayı: 50, 451 - 471, 01.07.2001

Sait Aşgın

Öz

Doğu Anadolu’daki yatırımları “bir irat membaı değil, bir amme hizmeti” olarak gören anlayış, ilerİki yıllarda da devam edecek; Cumhuriyet Döneminde, toplumsal ve ekonomik kalkınmaya yönelik olarak Doğu Anadolu Bölgesi’nde yapılan yatırımların hemen hemen tamamına yakını devlet eliyle gerçekleştirilecektir.
Doğu Anadolu’daki çetin coğrafya yatırımların maliyetini, hızını, nitelik ve niceliğini olumsuz biçimde etkilemiş, toplumsal yapıdan kaynaklanan sıkıntıların, dış odakların emperyalist girişimleri ile kaşınması da önemli bir sorun oluşturmuştur. Bütün olumsuz koşullara rağmen Türkiye Cumhuriyeti, yurdun her köşesine olduğu gibi Doğu Anadolu’ya da günün koşulları ve Devletin olanakları ölçüsünde el atmış, yöreyi kalkındırmak için ciddi gayretler göstermiştir.
Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin Doğu Anadolu’da yaptığı yatırımlara karşılık buraların genel ekonomiye katkıları oldukça düşük düzeylerde kalaçaktır. Bu durum artık bilimsel çalışmalarla açıkça ortaya konulmuştur. Şurası kesindir ki Büyük Önder Atatürk’ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti, yurdu daima bir bütün olarak kucaklamıştır. Onun için tarihinin her dönemi, Cumhuriyeti kuran iradenin yüceliğini gösteren örneklerle doludur.

Anahtar Kelimeler

Doğu Anadolu, Cumhuriyet, irat membaı

Kaynakça

• H. Koca, a.g.e., s.339; Bu raporlar hakkında bkz. F. Bulut, Belgelerle Dersim Raporları, İstan¬bul J992. S. Yerasimos, a.g.e., s.505 vd.; İ. Yılmazçelik, a.g.nı., s,132-159. S. Yerasimos, a.g.e., s.506 S. Öztürk, a.g.g., 8 Eylül 1992, s.7. H. Koca, a.g.e., s.440 vd.
• S. Öztürk,. a.g.e., 8 Eylül 1992, s.7. S. Aşğın, a.g.e., s.255 vd. “Yurdu Çelik Ağlarla örüyoruz”, Ulus Gazetesi, 19 Şubat 1935, Ayın Tarihi, Aralık 1934, S. 12, s.16. Ayın Tarihi, Mart 1935, S,15, s.10. Ayın Tarihi, Nisan 1936, S.28, s.4. Ayın Tarihi, Haziran 1935, S, 18, s.8
• Enver KONUKÇU, Mustafa Kemal Atatürk Döneminde Erzurum, Erzurum 1999.Ayın
• Tarihi, Eylül 1936, S.34, s.6
• Ayın Tarihi, Ağustos 1938, S,56, s,13.
• Ayın Tarihi, Temmuz 1938, S.55, s.4 vd. Ayın Tarihi, Ağustos 1938, S.57, s.3. Ayın Tarihi, Mayıs 1935, S.17, s.20 vd Ayın Tarihi, Mart 1938, S.51, s,5. S. Aşğın, a.g.e„ s.250-270