The Role of the Ottoman General Staff in the Appointment of Mustafa Kemal Pasha to the Ninth Army Inspector

Yıl 1994, Cilt: 10 Sayı: 29, 401 - 416, 01.07.1994

Salim Koca E. Semih Yalçın

Öz

The appointment of Mustafa Kemal Pasha to the 9th Army Inspector took place as a result of a chain of advice starting from Ali Fuad (Cebesoy) Pasha and extending to the Minister of Internal Affairs Mehmed Ali Bey, Grand Vizier Damad Ferid Pasha and Sultan Vahideddin. It is Ali Fuad Pasha who recommends Mehmet Ali Bey, one of the leading figures of Hürriyet and İtilaf Fırkası, to appoint Mustafa Kemal Pasha to a suitable position. The fact that Mehmed Ali Bey was a world with Ali Fuad Pasha's family and meanwhile Ali Fuat Pasha's discomfort came from Ankara to Istanbul and gave him the opportunity to make this advice. Ali Fuad Pasha not only made recommendations for the appointment of Mustafa Kemal Pasha to a suitable position, but also convinced Mehmet Ali that he was not a Unionist. On the other hand, when there was a lack of order in Samsun and his district, Mehmed Ali Bey offered to the Grand Vizier Damad Ferit Pasha to send Mustafa Kemal Pasha to the region for the matter of the matter and also managed to convince him in this regard. While Damad Ferid Pasha presented the issue to the Sultan, he did not have to persuade Vahideddin for the appointment of Mustafa Kemal Pasha. Because Sultan Vahideddin knows Mustafa Kemal Pasha very well and appreciates his personal ability and knows his value. He also has full confidence in him.

Anahtar Kelimeler

Ottoman General Staff, Mustafa Kemal Atatürk, Ninth Army Inspector

Mustafa Kemal Paşa’nın Dokuzuncu Ordu Müfettişliğine Tayininde Osmanlı Genel Kurmayının Rolü

Öz

Mustafa Kemal Paşa’nın 9. Ordu Müfettişliğine tayini, Ali Fuad (Cebesoy) Paşa’dan başlayıp, zamanın Dahiliye Nazırı Mehmed Ali Bey, Sadrazam Damad Ferid Paşa ve Sultan Vahideddin’e kadar uzanan bir tavsiye zinciri sonucunda gerçekleşmiştir . Mustafa Kemal Paşa’yı uygun bir göreve tayin için, o zaman Hürriyet ve İtilaf Fırkası’nın ileri gelen şahsiyetlerinden Mehmet Ali Bey’e tavsiye eden Ali Fuad Paşa’dır. Mehmed Ali Bey’in Ali Fuad Paşa’nın ailesi ile dünür olması ve bu arada Ali Fuat Paşa’nın rahatsızlığı dolayısıyla Ankara’dan İstanbul’a gelmesi, ona bu tavsiyede bulunma fırsatını vermiştir. Ali Fuad Paşa, Mustafa Kemal Paşa’nın uygun bir göreve tayini için sadece tavsiyede bulunmakla kalmamış, aynı zamanda onun İttihatçı olmadığına Mehmet Ali Bey’i ikna etmiştir. Öte yandan, Samsun ve havalisinde asayişsizlik durumu ortaya çıkınca, Mehmed Ali Bey, Sadrazam Damad Ferit Paşa’ya meselenin halli için bölgeye Mustafa Kemal Paşa’nın gönderilmesini teklif etmiş ve ayrıca onu bu hususta ikna etmeyi de başarmıştır. Damad Ferid Paşa meseleyi Padişah’a arzederken, göreve Mustafa Kemal Paşa’nın tayini için ayrıca Vahideddin’i ikna etmesi gerekmemiştir. Zira, Sultan Vahideddin Mustafa Kemal Paşa’yı çok iyi tanımakta olup şahsî kabiliyetini takdir etmekte ve değerini bilmektedir. Ayrıca ona güveni de tamdır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı Genel Kurmayı, Mustafa Kemal Atatürk, Dokuzuncu Ordu Müfettişliği

Kaynakça

• Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, C. I (Haz. Zeynep Korkmaz), Ankara, 1984, s. 11
• Gotthard Jaeschke, Türk Kurtuluş Savaşı Kronolojisi, TTK Yayını, Ankara, 1989, s. 41
• Feridun Kandemir, Rauf Orbay, İstanbul, 1965, s. 35
• Asım Us, Gördüklerim, Duyduklarım, Duygularım, İstanbul, 1964, s. 40
• Erik Jan Zürcher, Milli Mücadelede İttihatçılık, İstanbul, 1987, s. 198
• Ali Fuat Cebesoy, Millî Mücadele Hatıraları, İstanbul. 1953, s. 37
• Tevfik Bıyıklıoğlu, Atatürk Anadolu’da, İstanbul, 1981, s. 102.