İkinci Dünya Savaşı Öncesi Bulgar Basınında Atatürk ve Reformları

Yıl 1997, Cilt: 8 Sayı: 38, 451 - 469, 01.07.1997

İbrahim Tatarlı

Öz

45 yıl totaliter rejim zamanında Bulgaristan'da İkinci Dünya Savaşı öncesi basınında Mustafa Kemal Atatürk'ün kişilik ve çalışmalarının araştırılması olanaksız kalmıştır. Çünkü bu basının bir çok tanınmış büyük temsilcileri mahkemeye verilmiş, hatta bazıları öldürülmüş, yapıtları dayasak edilmiş, özel fonlara alınmış veya imha edilmiştir. Hatta bugün bile, bir eski ataletin sonucu olarak, hala özel fonlarda bulunmaktadır. Onların yapıtlarının başlıkları genel kataloglardan bile çıkarılmıştır. Oysa bu yapıtların ve basındaki kaynakların elemizde bulunmazsa, o çağın Bulgaristan toplumcu, yazar ve gazetecilerinin çeşitli konulara yaklaşımı ve münasebeti açıklanamaz. Bu durumun, İkinci Dünya Savaşı öncesi Bulgaristan basınında Atatürk'ün kişiliği ve reformlarının değerlendirilmesine de, şumulü vardır. Nitekim bundan dolayı Bulgaristan'da bu araştırma alanı büyük bir boşluk oluşturmaktadır. Gerçekte ise, o çağda Bulgaristan basını bu büyük Türk kumandanı, bu büyük devlet ve politika adamı ve çok yönlü çalışmalarına devamlı ve canlı bir ilgi göstermiş, onun kişilik ve reformlarına en yüksek değeri vermiştir.

Anahtar Kelimeler

Bulgaristan, İkinci Dünya Savaşı, Todor Kojuharov, Atatürk ve Reformları

Kaynakça

• Tatarlı, İbrahim T., Atatürk ve Reformlarının Bulgaristan'da Değerlendirilmesi Üstüne, X. Türk Tarih Kongresi, 22-26 Eylül 1996, Kongreye Sunulan Bildiriler, c. VI, TTKY, Ankara 1994.
• Tatarlı, İbrahim T., Savaş Sonrası Döneminde Atatürk ve Reformlarının Bulgaristan'da Değerlendirilmesi, XI. Türk Tarih Kongresi, 5-9 Eylül 1990, Kongreye Sunulan Bildiriler, cilt VI, TTKB, Ankara 1994.
• Tatarlı, İbrahim T., En İyi Zamanda Bulgaristan-Türkiye Dostluk İlişkilerinin Fikir Yönü, IIL Uluslararası Türk Kültür Kongresi, 25-29 Eylül 1993, Ankara.
• Dançov, N. G. ve Dançov, I: G., Bulgar Ansiklopedisi, c. I, A-K, Sofya 1993, 2. baskı.
• Aleksiev, Aleksandir, Kurmay Yüzbaşısı Kopeykin'in Dönmesi, "Bilgarska armiya" ("Bulgar ordusu"), Yıl II,Sayı 264, 5 HAziran 1992.
• Kutov, Ivaylo, Gazeteci Todor Kojuharov'un Öngörücülüğü, "Demokratsiya" ("Demokrasi"), Sayı 241, (1127), 15 Ekim 1993.
• Kovaçev, Stayko, "Slova" ("Söz") Gazetesinin Başyazarı Todor Kojuharov ile Tanışmam, "Slovo", 12 Şubat 1994.
• Meşkova, P., ve Şarlanov, D., Bulgar Gilotini, Halk Mahkemelerinin Gizli Mekanizmaları, Sofya 1994.
• Kojuharov, Todor, "Slavni Süzemenitsi", Ünlü Çağdaşlar, ABV Yayınevi, Sofya 1940.
• Kojuharov, todor, "Istoriçeski senki" ("Tarihsel Gölgeler"), ABV Yayınevi, Sofya 1940.
• Kojuharov, Todor, "Voenni silueti" ("Askeri Silüetler"), ABB Y., Sofya 1940.
• Kojuharov, Todor, "Iz Evropa" ("Avrupa'da"), Sofya 1941.
• Aleksiev, A., "Kurmay Yüzbaşısı Köpeykin'in Dönmesi" yazısı.
• Kojuharov, Todor, "Ünlü Çağdaşlar", Ioakim Fon Ribentrop.
• Kojuharov, Todor, "Ünlü Çağdaşlar", İsmet İnönü.
• Kojuharov, Todor, "Avrupa'da", ABV Yayınevi, Sofya 1941.