Atatürk ve Milliyetçilik

Yıl 1998, Cilt: 14 Sayı: 42, 758 - 777, 01.05.1998

Faruk Aydın

Öz

Milliyetçilik tarihî açısından en önemli dönem ise, şüphesiz XIX. yüzyıldır. Bu yüzyılda insanlık siyasî, askerî, İktisadî ve diğer toplumsal alanlarda çok büyük gelişmeler kaydetmiştir. Kaydedilen bu gelişmelerden biri de milletlerin uyanması ve milliyetçilik fikirlerinin yayılmasıdır. Bu dönemde başlayan toplumsal fikir ve olaylar çok büyük bir hızla XX. yüzyıla taşınmış ve XX. yüzyıldaki gelişmelerin temelini oluşturmuştur. Bugünkü modern anlamda XIX. yüzyılda başlayıp XX. yüzyılda yaygınlaşan
ve dünyanın siyasî olarak yeniden şekillenmesinde etkili olan milliyetçiliği ele almadan önce kısaca milleti tarif etmekte yarar vardır.

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Milliyetçilik, Millet, Türkler

Kaynakça

• Kedourie, Elie, Avrupa'da Milliyetçilik, Çev. M. Haluk Timurtaş, Milli Eğitim Basımevi, Ankara 1971.
• Armaoğlu, Fahir, Siyasî Tarih 1789-1960, Alkım Yayınevi, Ankara 1973.
• İzzet, Mehmet ,Milliyet Nazariyeleri ve Millî Hayat, Ötüken Yayınları, İstanbul 1969.
• Eröz, Mehmet , Atatürk Milliyetçilik, Doğu Anadolu, Türk Dünyası Araştırmalar Vakfı, İstanbul 1987.
• Gökalp, Ziya, Türkçülüğün Esasları, Haz. Mehmet Kaplân, Ötüken Neşriyat, Ankara 1986.
• Sarmay, Yusuf, Atatürk'ün Millet ve Milliyetçilik Anlayışı, Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü, Ankara 1990.
• Ülken, Hilmi Ziya, Millet ve Tarih Şuuru, Dergâh Yayınları, İstanbul 1976.
• Edward H. Carr, Milliyetçilik ve Sonrası, Çev. Osman Akın, İstanbul 1990.
• Baltacıoğlu, İsmail Hakkı, Türk'e Doğru, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1994.
• Arsal, Sadri Maksûdî, Milliyet Duygusunun Sosyolojik Esasları, Ötüken Neşriyat, İstanbul 1979.
• Kohn, Hans, Nationalism İts Making History, New York 1955.
• Aydemir, Şevket Süreyya, Makedonya'dan, Orta Asya'ya Enver Paşa, C II, Remzi Kitabevi, İstanbul 1971.
• Sofuoğlu, Adnan, ”1930-1940 Arası Türkçülük Faaliyetleri”, Türk Kültürü Araştırmaları Dergisi, Yıl 31/1-2, Ankara 1995.
• Arık, Remzi Oğuz, Türk inkılâbı ve Milliyetçiliğimiz, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara 1981.
• Ercilasun, Ahmet Bican, "Türkçülük ve Gençlik”, Türk Kültürü, Sayı 325, Mayıs 1990.
• Lewis, Bernand, Modern Türkiye'nin Doğuşu, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1970.
• Elçin, Şükrü, "Türkçülük ve Milliyetçilik", Türk Kültürü, Aralık 1992, Sayı, 368.
• Ögel, Banaeddin, Türklerde Devlet Anlayışı (13. Yüzyıl Sonlarına kadar), Ankara 1982.
• Sarınay, Yusuf, Türk Milliyetçiliğinin Tarihî Gelişimi ve Türk Ocakları (1912-1931), İstanbul 1994.
• Kafesoğlu, İbrahim, Türk Milliyetçiliğinin Meseleleri, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul 1970.
• Köprülüzade, Mehmet Fuat, Millî Edebiyatın İlk Mübeşşirleri, Kesit Yayınları, İstanbul 1928.
• Kılınçkaya, M. Derviş, Arap Milliyetçiliği ve Millî Mücadelede Türkiye-Suriye İlişkileri, Yayınlanmamış Doktora Tezi, H.Ü.A.İ.İ.T.E., Ankara 1992.
• Ortaylı,İlber, "Osmanlı İmparatorluğunda Arap Milliyetçiliği", Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, C. 5, s. 1032-1036.
• Karal, Enver Ziya, Osmanlı Tarihî, C VIII, Ankara 1977.
• Atsız, "Türkçülük", Orhun, Sayı 10, Ekim 1943.
• Karpat, Kemal H., "Panislâmizm ve II. Abdülhamit, Yanlış Bir Görüşün Düzeltilmesi", Türk Dünyası Araştırmaları, Sayı 48 (Haziran 1987), s. 25.
• Georgeon, François, Türk Milliyetçiliğinin Kökenleri, Yusuf Akçura, 1876-1935, Çev: Alev Er, Ankara 1986.
• Mardin, Şerif, Jön Türklerin Siyasî Fikirleri 1895-1908, İletişim Yayınları, İstanbul 1983.
• Kuran, Ahmet Bedevi, inkılâp Tarihimiz ve Jön Türkler, Kaynak Yayınları, İstanbul 1945.
• Ramsaur, E.E, Jön Türkler ve 1908 İhtilali, Çev. Nuıan Yavuz, İstanbul 1982.
• Kaynar, Reşat, Mustafa Reşit Paşa ve Tanzimat, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1985.
• Ayın, Faruk, Osmanlı Devleti'nde Tanzimat'tan Sonra Asker Alma Kanunları (1839-1914), Ankara 1994.
• İnalcık, Halik, "Tanzimatın Uygulanması ve Sosyal Tepkiler", Belleten, C XXVIII, Sayı 109-112, 1964.
• Öke, M. Kemal, İngiltere'nin Güneydoğu Anadolu Siyaseti ve Binbaşı E.W.C. Noel'in Faaliyetleri, Ankara 1988.
• Türköne, Mümtaz'er, Siyasî İdeoloji Olarak İslamcılığın Doğuşu, 1867-1873, A.Ü.S.B.E., Yayınlanmamış Doktora Tezi, Ankara 1990.
• Tunaya, Tarık Zafer, îslâmcılık Cereyanı, Baha Matbaasi, İstanbul 1962.
• Tunaya, Tarık Zafer, "Îslâmcılık Cereyanı", İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Mecmuası, C XIX, Baha Matbaasi, İstanbul 1954.
• Öğün, Süleyman Seyfl, Modernleşme, Milliyetçilik ve Türkiye, Bağlam Yayınları, İstanbul 1995.
• Sadık, Muhammed, "Türkçülük Cereyanı, Türk Milliyetçiliğinin Eşiğinde (1908-1918)" Türk Kültürü 3-6,1966-1969.
• Atsız, Nihal, 3 Mayıs 1944 50. Yıl Türkçülük Armağanı, Akademi Kitabevi, İzmir 1994.
• Tansel, Selahattin, Mondrostan Mudanya'ya Kadar I, Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Cumhuriy, Ankara 1973.
• Eroğlu, Hamza, "Atatürk'e Göre Millet ve Milliyetçilik", Atatürk Yolu, Ankara 1987.
• Atatürk, M. Kemal, Nutuk, C I, Stratejik Etüt Başkanlığı Resmi Yayınları, Ankara 1978.
• Selek, Sabahattin, Millî Mücadele Anadolu İhtilali, C II, Bilgi Yayınları, İstanbul 1965.
• Korkmaz, Zeynep, "Milli Mücadele ve Sonrasında Türklük Şuuru", Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 4/10 Kasım, 1987.
• Safa, Peyami, Türk İnkılâbına Bakışlar, Ötüken Neşriyat, Ankara 1985.
• Arsan, Nimet, Atatürk'ün Tamim Telgraf ve Beyannameleri, Ankara talihsiz.
• Samet Ağaoğlu, Kuvay-ı Milliye Ruhu, Baha Matbaası, İstanbul 1973.
• Tuncer Baykara, Millî Mücadele, Ankara 1985.
• Arık, Remzi Oğuz, Milliyetçilik, Hareket Yayınları, İstanbul 1974.
• Şimşir, Bilal N., İngiliz Belgelerinde Atatürk I, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1973.
• Ulubelen, Erol, İngiliz Gizli Belgelerinde Türkiye, Çağdaş, İstanbul 1982.
• Berthe Georges-Gaulis, Kurtuluş Savaşı Sırasında Türk Milliyetçiliği, Çev. Cenap Yazansoy, İstanbul 1981.
• Anburnu, Kemal, MillîMücadele'de İstanbul Mitingleri, Ankara 1975.
• Kansu, Mazhar Müfit, Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürk'le Beraber, C II, Pegem Kitabevi, Ankara 1968.
• Kutay, Cemal, Kurtuluşun ve Cumhuriyetin Manevi Mimarları, Ankara 1973.
• Sarıkoyuncu, Ali, Millî Mücadelede Din Adamları, C I, Ankara 1996.
• Kuran, Ercüment, Atatürk ve Milliyetçilik, Ankara 1987.
• Saray, Mehmet, Atatürk ve Türk Dünyası, Ankara 1995.
• Saray, Mehmet, Atatürk ve Türk Dünyası, Ankara 1995.
• Yılmazçelik, İbrahim, "Atatürk'ün Dış Türkler Politikası ve Dış Türkler." Türk Dünyası Tarih Dergisi, Mayıs 1994, s. 89
• Sarınay, Yusuf, "Atatürk'ün Hatay politikası -I-(l 936-1938), AtatürkAraştırına Merkezi Dergisi, C.XII, Sayı 34, Mart 1996.
• Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri 1918-1973, C III, Ankara 1989.
• Başgil, Ali Fuat, "Türk Milliyetçiliği-Doğuşu-Manası-Gayesi ve Vasıfları1' İkinci Türk Tarih Kongresi 1937, İstanbul 1943.
• Karpat, Kemal H., Türk Demokrasi Tarihî, Timaş Yayınları, İstanbul 1967.