Atatürkçü Düşünce Işığında: Çağdaş Eğitim

Yıl 1998, Cilt: 14 Sayı: 42, 780 - 830, 01.05.1998

Mehmet Kayıran

Öz

Eğitim nedir? sorusuna karşı yeterli ve kuşkulardan uzak bir yanıt aramak boşunadır. Eğitim üzerinde düşünürken, onun canlı bir organizma gibi büyüyüp gelişme niteliği taşıdığını unutmamalıyız. Eğitimin değişmez verileri bulunmakla birlikte, sürekli gelişmekte ve yeni isteklerle yeni koşullara uymaktadır*1. Bu nedenle pekçok düşünür ve eğitimci, eğitim nedir sorusu üzerinde düşündüğü halde, hiçbirisi kendisini de tatmin eden bir tanıma ulaşamamıştır

Anahtar Kelimeler

Atatürk, Eğitim, Osmanlı, Türkiye

Kaynakça

• W.D. Lester Smith, Çağdaş Eğitim, Çev. Nurettin Özyörük, İstanbul 1967.
• Aytaç, Kemal, Avrupa Eğitim Tarihi, Ankara Üniversitesi, Ankara 1972.
• Aytaç, Kemal, Çağdaş Eğitim Akımları (Yabancı Ülkelerde), Ankara Üniversitesi, Ankara 1976.
• Öztabağ, Lütfi, Eğitim Sosyolojisi, Remzi Kitabevi, İstanbul 1971.
• Yıldırım, Cemal, Eğitim Felsefesi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Ankara 1987.
• Tozlu, Necmettin, Ismayıl Hakkı Baltacıoğlu'nun Eğitim Sistemi Üzerine Bir Araştırma, MEB Yayınları, Ankara 1989.
• Hançerlioğlu, Orhan, Başlangıcından Bugüne Erdem Açısından Düşünce Tarihi, İstanbul 1976.
• Ducasse, Pierre, Büyük Felsefeler, Çev. Nihal Önol, Varlık Yayınları, İstanbul 1972.
• Kurt Schilling, Toplumsal Düşünce Tarihi, Çev. Nihal Önol, Varlık Yayınları, İstanbul 1971.
• Özdil, İlhan, “Eğitimde Yeniliğin Çerçevesi ve Türk Milli Eğitim Reformu”, Atatürk İlkeleri Işığında Türk Eğitim Sistemi, (TÜBİTAK'ın 18-20 Kasım 1981'de düzenlediği “Bilimsel Toplantı”), Ankara 1981.
• Yedinci Milli Eğitim Şurası : Çalışma Esasları, Konular ve Kararlar (5-15 Şubat 1962), MEB yayınları, Ankara 1962.
• Çaycı, Abdurrahman, “Atatürk'ün Eseri”, Türk Kültürü, Sayı.157, 9-11 Kasım 1975.
• Atatürk'ün Söylev ve Demeçleri II (1906-1938), İkinci Baskı, Haz. Nimet Unan, Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü, Ankara 1959.
• Çaycı, Abdurrahman, “Atatürk ve Türkiye'nin Çağdaşlaşması Problemi”, Atatürk Dönemi'nin Sosyo-Ekonomik Sorunları, Seminerde Sunulan Tebliğler, Ankara 1982.
• Çaycı, Abdurrahman, “Atatürk'ün Uygarlık Anlayışı”, Atatürk Konferansları VI (1973-1974), Ankara 1977.
• Adıvar, A. Adnan, Osmanlı Türklerinde İlim, Remzi Kitabevi, İstanbul 1970.
• Adıvar, A. Adnan, Tarih Boyunca İlim ve Din, Remzi Kitabevi, İstanbul 1969.
• Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Türkiye'de Ekonomik ve Toplumsal Gelişmenin 50 Yılı, Ankara 1973, s. 627.
• Bayur, Yusuf Hikmet, XX. Yüzyılda Türklüğün Tarih ve Acun Siyasası üzerindeki Etkileri, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1974.
• Delmas, Claude, Avrupa Uygarlık Tarihi, Varlık Yayınları, İstanbul 1973.
• Gerçek, Selim Nüzhet, Türk Matbaacılığı, Maarif Vekaleti, İstanbul 1939.
• Berkes, Niyazi, Türkiye'de Çağdaşlaşma, Doğu-Batı Yayınları, İstanbul 1978.
• Bilim, Cahit Yalçın, Tanzimat Devri'nde Türk Eğitiminde Çağdaşlaşma, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir 1984.
• Ayaş, Nevzat, Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitimi Kuruluşlar ve Tarihçeler, Milli Eğitim Bakanlığı, Ankara 1948.
• Davison, Roderic H., “Osmanlı Türkiye'sinde Batı'lı Eğitim”, Çev. Mehmet Seyitdanlıoğlu, Belleten, C LI, S 200.
• Kodaman, Bayram, Abdülhamid Devri Eğitim Sistemi, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1988.
• Çaycı, Abdurrahman, “Atatürk ve Tarih Boyutu İçinde Çağdaşlaşma”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C VI, S 16.
• Kayıran, Mehmet, “Atatürkçü Düşünce Sisteminin Oluşmasına Neden Olan Etkenler ve Bu Düşünce Sisteminin Geliştirilmesi”, Anadolu Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Dergisi, C 2, S 2.
• Feyzioğlu, Turhan, “Atatürk ve Fikir Hayatı” bölümünün ikinci kısmı “Il-Atatürk ve Milli Eğitim”, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi II Atatürkçülük (Atatürkçü Düşünce Sisteminin Temelleri), Ankara 1986.
• Bursalıoğlu, Ziya, “Atatürk Dönemi'nde Eğitim Felsefesi ve Yenileşmesi”, Atatürk Devrimleri ve Eğitim Sempozyumu (9-10 Nisan 1981), Ankara 1981.
• Öymen, H. Raşit, “Cumhuriyet Eğitimine Geçişte Atatürk'ün Etkisi”, Belleten, Atatürk Özel Sayışı, C LII, S 204, Kasım 1988.
• Güneş, İhsan, Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin Düşünsel Yapısı (1920-1923), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Eskişehir 1985.
• Kocatürk, Utkan, Atatürk'ün Fikir ve Düşünceleri, Turhan Kitabevi, Ankara 1984.
• Karal, Enver Ziya, Atatürk'ten Düşünceler, Milli Eğitim Bakanlığı, İstanbul 1986.
• Kalpakçıoğlu, Fethi Naci, Atatürk'ün Temel Görüşleri, İstanbul 1970.
• Genelkurmay Başkanlığı, Atatürkçülük (Birinci Kitap): Atatürk'ün Görüş ve Direktifleri, İstanbul 1988.
• Atatürk'ün Maarife Ait Direktifleri, Maarif Vekilliği Devlet Basımevi, İstanbul 1939.
• Feyzioğlu, Turhan, Atatürk ve Milliyetçilik, Atatürk Araştırma Merkezi, Ankara 1986.
• Timur, Taner, Türk Devrimi Tarihi Anlamı ve Felsefî Temeli, Sevinç Matbaası, Ankara 1968.
• Baltacıoğlu, İsmayıl Hakkı, İnkılâbımız ve Maarif, Terbiye, İstanbul 1932.
• Turan, Şerafettin, “Tevhid-i Tedrisat”, Atatürk Önderliğinde Kültür Devrimi, RCD Semineri Tebliğleri, Ankara 1972.
• Atatürk, 1000 Temel Eser, Milli Eğitim Basımevi, İstanbul 1970.
• Başgöz, İlhan ve Wilson, Howard E., Türkiye Cumhuriyeti'nde Eğitim ve Atatürk, Ankara 1968.
• İnalcık , Halil, "Atatürk ve Türkiye'nin Modernleşmesi”, Atatürk Önderliğinde Kültür Devrimi, RCD Semineri Tebliğleri (9-11 Kasım 1967), Ankara 1972.
• Ozankaya, Özer, Atatürk ve Laiklik, 2. baskı, Cem Yayınevi, İstanbul 1983.
• Feyzioğlu, Turhan, “Türk İnkılâbının Temel Taşı, Laiklik”, Atatürk Yolu, Ankara 1987.
• Armaoğlu, Fahir, “Türkiye'de Amerikan Okulları Krizi (1927-1928): Bir Laiklik-Milliyetçilik Olayı”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C XIII, S 37, Mart 1997.
• Kocatürk, Utkan, Atatürk'ün Fikir ve Düşünceleri, Turhan Kitabevi, Ankara 1984.
• İnan, A. Afet, Türkiye Cumhuriyeti ve Türk Devrimi, Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı, Ankara 1973.
• Alkım, Bahadır, “Yazının Başlangıcı”, Harf Devrimi'nin 50. Yılı Sempozyumu, Ankara 1981.
• Turan, Şerafettin, Türk Kültür Tarihi, Bilgi Yayınevi, İstanbul 1990.
• Ülkütaşır, M. Şakir, Atatürk ve Harf Devrimi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1981.
• Buluç, Sadettin, “Osmanlılar Devrinde Alfabe Tartışmaları”, Harf Devrimi'nin 50. Yılı Sempozyumu, Ankara 1981.
• Tekin, Talat, “Tarih Boyunca Türkçe'nin Yazısı”, Ulusal Kültür, Cilt 1, Sayı 2, Ekim 1978.
• Çağatay, Neşet, “Şeriat Yönetimi ve Laik Yönetimin Karşılaştırılması”, XI. Türk Tarih Kongresi Bildiri Özetleri, Ankara 1990.
• Atay, F. Rıfkı, Çankaya, Bateş Yayınları, İstanbul 1984.
• Gencan, T. Nejat, “Yazı Devrimi”, Türk Dili Dergisi, Sayı 326, Kasım 1978.
• Tekeli, İlhan, “Tanzimat'tan Cumhuriyete Eğitim Sistemindeki Değişmeler”, Tanzimat'tan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi, Cilt: 2, s. 460.
• Levend, Agah Sırrı, Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Safhaları, Ankara 1949.
• Katoğlu, Murat, “Cumhuriyet Türkiyesi'nde Eğitim, Kültür ve Sanat", Çağdaş Türkiye 1908-1980, C 4, İstanbul 1989.
• Şimşir, Bilal N., Türk Yazı Devrimi, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1992.
• Kansu, M. Müfit, Erzurum'dan Ölümüne Kadar Atatürk'le Beraber, C 1, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1966.
• İnan, Afet, T.C. Rejimi ve Türk Devrimi Tarihi, Ankara 1970.
• Akgün, Seçil, “Atatürk ve Yazı Devrimi”, ODTÜ İnsan Bilimleri Dergisi, C 1, Ankara 1961.
• T.B.M.M. Zabıt Ceridesi, Cilt:5, (1 Kasım 1928 tarihli toplantıda), Ankara 1928.
• Baydar, Mustafa, Atatürk ve Devrimlerimiz, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul 1973.
• İnan, Afet ve Karal, Enver Ziya, “Atatürk'ün Türk Tarih Tezi”, Atatürk Hakkında Konferanslar, Ankara 1946.
• Karal, Enver Ziya, “Atatürk'ün Türk Tarih Tezi”, Atatürk ve Devrim: Konferanslar ve Makaleler, Ankara 1980.
• İnan, Afet, “Mustafa Kemal Atatürk'ün Türkiye Tarihinin İncelenmesi İçin Düşünceleri”, Ellinci Yılda Tarihten Geleceğe, Ankara 1974.
• Kodaman, Bayram, “Atatürk ve Târih”, Atatürk ve Kültür (Hacettepe Üniversitesi Yayınları Özel Sayı), Ankara 1982.
• Kuran, Ercüment, “Milli Tarih Görüşümüz", Türk Kültürü Dergisi, C VIII, Sayı 85, Ankara 1969-1970.
• Saray, Mehmet, “Atatürk ve Türk Tarihi”, Türk Kültürü, Yıl XXII, Sayı249, Ankara Ocak 1984.
• İğdemir, Uluğ, Cumhuriyet'in 50. Yılında Türk Tarih Kurumu, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1973.
• Hızır, Nusret, “Tabiat Bilimi ve Tarih”, Atatürk Konferansları I, Ankara 1964.
• Karal, Enver Ziya, Türkiye Cumhuriyeti Tarihi (1918-1965), Türk Tarih Kurumu, İstanbul 1973.
• Arıburnu, Kemal, Atatürk: Muhtelif Cepheleriyle, Yeni Matbaa, Ankara 1953.
• Borak, Sadi, Atatürk'ün Resmî Yayınlara Girmemiş, Söylev, Demeç, Yazışma ve Söyleşileri, Türk Tarih Kurumu, Ankara 1980.
• Dündar, Ali, “Kemalizm ve Dil”, Türk Dili, Sayı 326, Ankara 1978.
• Turan, Şerafettin, Atatürk ve Ulusal Dil, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1981.
• İmer, Kâmile, “Dil Değişmesinde Toplumsal ve Kültürel Etkenlerin Önemi”, Atatürk Yolunda Türk Dil Devrimi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1981.
• Akarsu, Bedia, Wilhelm von Humboldt'ta Dil-Kültür Bağlantısı, Remzi Kitabevi, İstanbul 1955.
• Karal, Enver Ziya, “Tanzimat'tan Sonra Türk Dili Sorunu”, Tanzimat'tan Cumhuriyet'e Türkiye Ansiklopedisi, Cilt: II, İstanbul 1985.
• Korkmaz, Zeynep, Türk Dili'nin Tarihi Akışı İçinde Atatürk ve Dil Devrimi, Ankara 1963.
• Korkmaz, Zeynep, “Cumhuriyet Dönemi'nde Bir Kültür Dili Olarak Türkçe”, 50. Yıl Konferansları, Ankara 1976.
• Gökalp, Ziya, Türkçülüğün Esasları, Ötüken Neşriyat, Ankara 1952.
• Hatipoğlu, Vecihe, Ölümsüz Atatürk ve Dil Devrimi, Türk Dil Kurumu Yayınları, Ankara 1981.
• Atatürk'ün Türk Dil Kurumu ve Sonrası, Bilgi Yayınevi, Ankara 1986.
• Prof.Dr. İbrahim Yasa'ya Armağan, Ankara: Ank.Ûnv.Siyasal Bilgiler Fak.Yay.,1983, s.66.
• İnan, M.Rauf, “Eğitim ve Öğretimde Atatürkçülük”, Atatürk Konferansları 1975, Ankara 1980.
• Ölçen, Ali Nejat, Halkevlerinin Yokedilişi, Halkevleri Genel Merkezi Yayını, Ankara 1988.
• Aydemir, Ş. Süreyya, “Türk Ocağı'ndan Halkevine”, Halkevleri Dergisi, Sayı: 76 (Şubat 1973); Halkevlerini Doğuşu, Halkevleri Genel Mekezi Yay. Ankara 1971.
• Les Maisons du Peuple du Parti Republicain du Peuple, (Ulus) Ankara 1934.
• Ülkü Halkevleri Mecmuası, (Ocak 1938), s. 47.
• Baltacıoğlu, İsmayıl Hakkı, Halkın Evi, C.H.P. Halkevleri Bürosu, Ankara 1950.
• Çavdar, Tevfik, “Bir Yaygın Eğitim Deneyi: Halkevleri”, Türkiye'de Yaygın Eğitim Semineri, Ankara 1975.
• Halkevlerinin 1935 Senesi Faaliyet Raporları Hülasası, Ankara (Ulus) 1936.
• Aydemir, Ş. Süreyya, “Halkevleri”, Kadro Mecmuası, C 1, S 1, Ankara 1932.
• Widmann, Horst, Atatürk Üniversite Reformu, İstanbul Üniversitesi, İstanbul 1981.
• Lewis, Bernand, Modern Türkiye'nin Doğuşu, Çev. Metin Kıratlı, Ankara 1970.
• A. Çaycı, “Horst Widmann Atatürk Üniversite Reformu”, Hacettepe Üniv. Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enst. Dergisi, Cilt: 1, Sayı: 1, Ankara; (Ekim 1987), s. 202.
• Tekeli, İlhan, “Osmanlı İmparatorluğu'ndan Günümüze Eğitim Kurumlarının Gelişimi”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, Cilt: 3, s. 663.
• Asaf, Burhan, “Üniversite'nin Manası”, Kadro, C 2, Sayı 20, s. 24.
• Kansu, Ş. Aziz, “Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi'nin Açılışı İle İlgili Bir Anı”, Cumhuriyet'in 50. Yıldönümü Anma Kitabı, Ankara 1974.
• Cicioğlu, Hasan, Türkiye Cumhuriyeti'nde İlk ve Ortaöğretim, Ankara 1982.
• Kabal, Ercan, “Atatürk'ün Eğitimimize Getirdiği Yenilikler”, Atatürk Haftası Armağanı, Gnkur. Askerî Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı Yay., Ankara 1986.
• Mumcu, Ahmet, Türk Devriminin Temelleri ve Gelişimi, İnkılap Kitabevi, Ankara 1976.
• Başbakanlık D.İ.E., Türkiye İstatistik Yıllığı 1981, 100 Yıl Özel Sayısı, Ankara 1981.
• Türkiye Ticaret Borsaları Birliği, 1923-1981 Cumhuriyet Döneminde İstatistiklerle Türkiye, Tablo: 38-42.
• Özalp, Reşat, Rakamlarla Türkiye'de Mesleki ve Teknik Öğretim, Maarif Basımevi, Ankara 1956.
• Kartekin, Enver, “Köy Eğitmenleri Örgütü”, Atatürk Önderliğinde Kültür Devrimi, RCD Seminer.
• Geray, Cevat, “Köy Enstitüleri ve Toplum Kalkınması”, Seha L. Meray'a Armağan, C 2, Ankara 1982.