Birinci Ordu Birinci Kadın İşçi Taburu

Yıl 1997, Cilt: 8 Sayı: 39, 695 - 723, 01.11.1997

Sadık Sarısaman

Öz

Birinci Dünya Savaşı'nda çok sayıda cehpeye birden kuvvet sevketmemiz ülkemizi hem insan kaynağı yönünden hem de ekonomik açıdan büyük kayıplara uğrattı. Erkek nüfusun büyük oranda cepheye nakledilmesi neticesinde ailelerin yükü kadınların omuzları üzerine bindiğinden kadınlarımız ekonomik hayatın içerisinde daha fazla yer almak zorunda kaldılar. Eşlerinin yerine fiilen dükkan ve ticarethane işleten kadınlarımızın sayısında büyük bir artış oldu. Köylü kadınlar da ürettikleri ürünleri şehirlere getirerek sattılar ve şehirlerde Kadınlar Pazarı oluşturdular. Kadınların işçiliğe olan talepleri de bir hayli yoğundu. Kadınları Çalıştırma Cemiyet-i İslâmiyesi'nin’ İstanbul'ldaki ilânlarına birbuçuk ayda 14.000'den fazla kadın müracaat etmiştir. Diğer taraftan devlet de eksilen iş gücünü telafi edebilmek için kadınlardan istifadeye önem verdi ve çalıştırılmalarını teşvik etti. Birinci ordu komutanlığı bünyesinde oluşturulan Birinci Kadın İşçi Taburu bu yaklaşımın bir sonucu olarak ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Birinci Ordu, Kadın İşçi Taburu, Kadınları Çalıştırma Cemiyet-i İslâmiyesi

Kaynakça

• Sümer, Tülin, "Türkiye'de İlk Defa Kurulan Kadınları Çalıştırma Demeği", Belgelerle Türk Tarihi Dergisi, C.II, Sayı; 10, 10 Temmuz 1968, s.59-61.
• Kuran, Şefika, Cumhuriyet öncesinde Türk Kadını 1839-1923, Ankara-1991.
• Kuran, Şefika, II. Meşrutiyet Dönemi'nde Türk Kadını, İstanbul-1996.
• ATAŞE Arşivi; K: 1941, D: 303/217, f: 1-50, 1-51, 1-57; ATAŞE Arşivi; K: 1941, D: 303/217, f:l-53; ATAŞE Arşivi; K: 1941, D: 303/217, f: 1-65; ATAŞE Arşivi; K: 1941, D: 303/217, f: 1-50; ATAŞE Arşivi; K: 1941, D: 303/217, f: 1-61; ATAŞE Arşivi; K: 1941, D: 303/217, f:l-50; ATAŞE Arşivi; K: 1941, D: 303/217, f:l-66; ATAŞE Arşivi; K: 1941, D: 303/217, f: 1-59, 1-61, 1-62; ATAŞE Arşivi; K: 1941, D: 303/217, f:l-54.
• Birinci İşçi Taburu Hıdemât-ı Dahiliye Talimatnamesi, s. 19.
• ATAŞE Arşivi; K.2518, D:l-A/14, f:l-14, 1-15, 1-18, 1-22; ATAŞE Arşivi; K: 2518, D: l-A/14, f: 1 -22; ATAŞE Arşivi: K: 2518, D:l-A/14, f: 1 -15, 1-19, 1-20; ATAŞE Arşivi; K: 2518, D:l-A/14, f:l-14, 1-15, 1-18, 1-22.