Colmar Freiherr Von Der Goltz (Paşa) ve Bazı Görüşleri

Yıl 1996, Cilt: 12 Sayı: 36, 765 - 815, 01.11.1996

Ramazan Çalık

Öz

Almanya Dışişleri Bakanlığı "Politisches Archiv"de Türkiye hakkında birçok belge bulunmaktadır, Az sayıda araştırmacı, Özellikle II. Abdülhamid dönemi Ermeni olaylarını ihtiva eden, yayınlanmamış bu belgelerden faydalanmıştır. Bunlardan çok önemli biri de, 19. yüzyılın sonlarında Türkiye'de bulunan Alman askerî heyetine mensup General Goltz'un Kölnische Zeitung'ta. yayınlanan bir makalesidir. Burada, kısaca General Goltz hakkında bilgi verilecek; onun bazı konulardaki çok ilgi çekici görüşleri de, Türkçe çevirileri ve Almanca metinleri ile Ekler kısmında sunulacaktır,

Anahtar Kelimeler

Colmar Freiherr Von Der Goltz, Almanya ve Osmanlı İlişkileri, Diplomatik İlişkiler

Kaynakça

• Çalık, Ramazan, II. Abdülhamit Döneminde Ermeni Olayları, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya 1994.
• Schmiterlöw, Bernhard von, Aus dem Leben des Generalfeldmarrschalls Freiherr von der Goltz Pascha. Nach Briefen an seinen Freund, Berlin und Leipzig 1926.
• General von Mudro, Goltz Paşa'nın Hatırası ve Hal Tercümesi, Ordu Dergisi, S 168, K, K. K. İstanbul Askerî Basımevi, 1953.
• Pomiankowski, Joseph, Der Zusammenbruch des Ottomanischen Reiches, Erinnerungen an die Türkei aus der Zeit des Weltkrieges, Zürich-Wien-Leipzig 1928.
• Osmanlı İmparatorluğunun Çöküşü, Çev. Kemal Turan, İstanbul 1990.
• AKÇAM, Taner, "Bir kitap çevirisi üzerine", Tarih ve Toplum, S 120, Aralık 1993.
• Önsoy, Rıfat, Türk-Alman İktisadi Münasebetleri (1871-1914), İstanbul 1982.
• Wiedenfeld, K., Die Deutsch-Türkischen Wirtchaftsbeziehungen und ihre Entwicklungsmöglichkeiten, München 1915.
• Junge, Reinhard, Die deutsch-türkischen Wirtschaftsbeziehungen, Weimar 1916.
• Aktaş, Hayati, Türk-Alman Askerî İlişkileri 1913-1918, Konya 1994.
• Yılmaz, Veli, I. Dünya Savaşında Türk-Alman ittifakı ve Askerî Yardımlar, Ankara 1988.
• Ortaylı, İlber, İkinci Abdülhamit Döneminde Osmanlı İmparatorluğunda Alman Nüfuzu, Ankara 1981.
• BEYDİLLİ, Kemal, "II. Abdülhamit Devrinde Gelen İlk Alman Askeri Heyeti Hakkında", İ.Ü.E.F. Tarih Dergisi, İstanbul 1979.
• Wallach, Jehuda L., Anatomîe einer Militârhilfe. Der preussisch-deutschen Militarmissionen in der Türkei 1835-1919, Düsseldorf 1976.
• Çeliker, Fahri, Bir Askeri Yardımın Anatomisi, Türkiye'de Prusya-Alman Heyetleri 1835-1919, Genelkurmay Askeri Tarih ve Stratejik Etüd Bşk. Yayınları, Ankara 1985.
• Rathmann, Lothar, Berlin-Bağdat. Die emperialistische Nahostpolitik des kaiserlichen Deutschlands, Berlin 1962.
• Zarakolu, Ragıp, Berlin-Bağdat, Alman Emperyalizminin Türkiye'ye Girişi, İstanbul 1982.
• Holbörn, Hajo, Deutschland und die Türkei 1878-1890, Berlin 1926.
• Gürbey, Gülüzar, Die Türkeipolitik der Bundesrepublik Deutschland unter Konrad Adenauer 1949-1963, Pfaffenweiler 1990.
• Şark Meselesi Hakkında Önemli Bir Vesika, Tarih Dergisi, S 32, Mart 1979.
• Kodaman, Bayram, Sultan II. Abdülhamid Devri Doğu Anadolu Politikası, Ankara 1987.
• Kodaman, Bayram, Ermeni Meselesinin Doğuş Sebepleri", Türk Kültürü, S 219, Ankara 1981.
• Çay, Haluk, Her Yönüyle Kürt Dosyası, Ankara 1996.
• Schöllgen, Gregor, "Imperialismus und Gleichgewicht. Deutschland, England und die oriantalische Frage 1871-1914", Oldenburg 1984.
• Kampen, Wilhelm van, Studien zur Deutschen Türkeipolitik in der Zeit Wiihelms II., Dissertation zur Erlangung des Doktorgrades der Phİlosophischen Fakültat der Christian ,Albrechts-Universitat zu Kiel, Kiel 1968.
• Delfs, Herniann, Die Politik der Machte beim Zerfall des Osmanisehen Reiches, Inaugural-Dissertation zur Erlangung des Doktorgrades der Hohen Philosophischen Fakültat der Christian -Albrechts- Universitat zu Kiel, Kiel 1954.
• Hertneck, Frıedrich, Die Deutsche Sozialdemokratie und die Orientalîsche Frage im Zeitalter Bismarcks, Inaugural-Dissertation, Berlin 1927.
• Göyünç, Nejat, "Lausanne Anlaşması Arefesinde Bir Avusturya'lı Diplomatın Düşünceleri", Osmanlı Araştırmaları II, İstanbul 1981.
• Süslü, Azmi, "Doğu Anadolu ve Kars'ta Oynanan Oyunlar", Yakın Tarihimizde Kars ve Doğu Anadolu Sempozyumu, Kars-Subatan 17-21 Haziran 1991.
• Öke, Kemal, "Şark Meselesi ve II. Abdülhamid’in Garp Politikaları (1876-1909), Osmanlı Araştırmaları III, İstanbul 1982.
• Frıedjung, Heinrich, Das Zeitalter des Imperalismus 1884-1914, Berlin 1919.
• Bericht des kaiserlich-deutschenBotschafters in der Türkei, No: 140 vom 14. 5. 1880, PA- AA- Türkei 139, Vol. 1; Holbörn, s. 10-11; Wallach.
• Colmar Freiherr von der Goltz, "Dİe neue deutsche Militaermission in der Türkei", Morgenblatt, Neue Freie Presse, Nr. 17683, 15 November 1913, Berlin 1913.
• Demirhan, Pertev, Generalfeldmarschall Colmar Freiherr von der Goltz, Das Lebenbild eines grossen Soldaten, Göttingen 1960.
• Schwertfeger, Bernhard, Die Diplomatischen Akten des Auswaertigen Amtes, weltpolitische Komplikationen 1908-1914, 5. Teil, Berlin 1926.
• Schulte, Bernd F., Vor dem Kriegsausbruch 1914, Deutschland, die Türkei und der Balkan, Düsseldorf 1980.
• Goltz, Der Jungen Türkei, Niederlage und die Möglichkeit ihrer Wiederholung, Berlin 1913.
• Mehmet Arif Bey, Başımıza Gelenler, Sadeleştiren: Nihad Yazar, Ankara 1974.
• Mustafa Kemal, Anafartalar Muharebatı'na Ait Tarihçe, Yayınlayan: Uluğ İğdemir, Ankara 1990.
• Tanrıöver, H. Suphi, Dağyolu ve Günebakan'dan Seçmeler, İstanbul 1971.
• Gençcan, Mehmet, Çanakkale Savaşlarından Menkıbeler, Ankara 1990.
• Arabacı, Caner, "Çanakkale Zaferi'nin Günümüz Açısından Önemi", Beyşehir 18 Mart 1996.
• Mayakuşu, Salih, Goltz Paşa'nın Hatıratı, Askeri Matbaa, İstanbul 1932.
• Şimşir, Bilâl N., Ankara.. Ankara. Bir Başkentin Doğuşu, Ankara 1988.
• Şimşir, "Atatürk'ün Tamim, Telgraf ve Beyannameleri", Ankara 1964.
• Hans Barth'ın Türke, wehre dich, Leipzig 1898.
• Türk, Savun Kendini, Çev. Selçuk Ünlü, İstanbul 1988.
• PA-AA Orientalia Generalia 5, Bd. 47-48, R. 14454,1 April 1889; PA-AA Türkei 183, Bd. 15-16, N. 174, R. 14064; PA-AA, Türkei 175 c, Bd. 2, R. 14003,1894.
• PA-AA Türkei 183, Bd. 12, Radolin an Hohenlohe 1895 .
• Göyünç, Nejat, Osmanlı İdaresinde Ermeniler, İstanbul 1983.
• Hocaoğlu, Mehmet, Arşiv Vesikalarıyla Tarihte Ermeni Mezalimi ve Ermeniler, İstanbul 1976.
• Gürün, Kamuran, Ermeni Dosyası, Ankara 1985.
• Uras, Esat, Tarihte Ermeniler ve Ermeni Meselesi, İstanbul 1987.
• Küçük, Cevdet, Osmanlı Diplomasisinde Ermeni Meselesinin Ortaya Çıkışı 1878-1897, İstanbul 1986.
• Norman, C. B., Ermenilerin Maskesi Düşüyor, Çev. Yavuz Ercan, Ankara 1993.
• Temon, Yves, Tabu Armenien, Geschichte eines Völkermords, Franfurt-Berlin 1977.
• Koutscharıan, Gerayer, Der Siedlungsraum der Armenier unter dem Einfluss der historisch -politisehen Ereignisse seit dem Berliner Kongress 1878, Berlin 1989.
• Nadolny an das Ansmaertige Anıt, Konstantinopel, den 21. Juni 1924, Türkei, Po. 5, R. 78526, Bd. 1, f. Bd. 2, Innere Politik, Parlements-und Parteinesen in der Türkei.
• "Die Ereignisse von Talory (Sassun)", Kölnische Zeitung, 24.2.1895.