Çocuk Haklarının Korunması ve Geliştirilmesinde Örnek Bir Model: Norveç Çocuk Ombudsmanı

Yıl 2018, Cilt: 76 Sayı: 4, 51 - 74, 15.01.2019

Yasemin Mamur Işıkçı , Doğukan İnce

https://doi.org/10.30915/abd.514435

Öz

Ombudsman, kötü yönetimden korunmak, hak ihlallerini önlemek, ve idarenin

hukuk sınırları içinde işlemesini sağlamak gibi amaçlar doğrultusunda pek çok

ülkede ve çok çeşitli alanlarda uygulanan bağımsız bir denetim mekanizmasıdır.

Bu kapsamda bu çalışmada bir tür ombudsmanlık çeşidi olan Çocuk

Ombudsmanlığı’nın ilk örneği olan Norveç’teki uygulaması, özellikleri ve

başarısı ortaya konulmuş ardından da Türkiye için bir değerlendirme yapılmıştır.

Çalışma, literatüre dayalı araştırmalar bağlamında tarihsel ve betimsel

araştırma yöntemleri kullanılarak yürütülmüştür. Araştırma sonunda bu modelin

Türkiye’de çocuk haklarının korunması ve geliştirilmesi açısından önemli bir

rol oynayabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Ombudsman, çocuk ombudsmanı, çocuk hakları, Norveç, hukukun sınırları

AN EXAMPLE MODEL IN THE PROTECTION AND DEVELOPMENT OF CHILDREN’S RIGHTS: CHILDREN OMBUDSMAN OF NORWAY

Öz

The Ombudsman is an independent regulatory mechanism that is implemented

in many countries and in a variety of fields in order to protect against mismanagement,

to prevent violations of rights, and to ensure that the application is

carried out within the limits of law. In this context, in this study, the application,

characteristics and success of the first example of the Child Ombudsman, which

is a kind of ombudsman, were put forward and then an evaluation was made

for Turkey. The study was conducted using historical and descriptive research

methods in the context of literature based research. At the end of the research,

this model has played an important role in the protection and development of

children’s rights in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Ombudsman, child ombudsman, children’s rights, Norway, limits of law

Kaynakça

• Altuğ Yılmaz; Kamu Denetçisi (Ombudsman), İstanbul: İ.Ü. Rektörlük Yayınları, 2003 Act Of 6 March 1981 No 5 Relating To The Ombudsman For Children, http://barneombudet.no/english/act-and-instructions-for-the-ombudesman/, Erişim Tarihi: 03.08.2017 Act of 17 July 1992 No. 100 Relating to Child Welfare Services (the Child Welfare Act), https://www.regjeringen.no/contentassets/049114cce0254e56b70 17637e04ddf88/the-norwegian-child-welfare-act.pdf, Erişim Tarihi: 07.07.2017 Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı; Ulusal Çocuk Hakları Strateji Belgesi ve Eylem Planı 2013-2017, Ankara, 2013. Büyükavcı, Mustafa; Ombudsmanlık Kurumu, Ankara Barosu Dergisi, 66(4), 10–13, 2008. Doğan, Kadir Caner; Hindistan Ombudsmanı: Yapısal-Kurumsal Ve İşlevsel Yönleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (43), 142-148, 2015. Fendoğlu, Hasan Tahsin; Kamu Denetçiliği (Ombudsmanlık), SDE Analiz, Strateji Düşünce Enstitüsü, 2010, http://www.hasantahsinfendoglu.com/sde/ KAMU%20DENETCILIGI%20(OM BDUSMANLIK).pdf, Erişim Tarihi: 19.09.2017. Keskin, İbrahim; Temel İnsan Hakları Bağlamında Ombudsmanlık Kurumunun Hukuk Devletindeki Yeri ve Önemi. Adalet Dergisi (45), 117-145, 2013 Kural, Tevhide Bilgen, Zeynep Kurt. Norveç Sağlık Sistemi, http://yeni. thsk.gov.tr/depo/thsk/denetim-hizmetleri-db/dokumanlar/Sunum/NORVEC_ SUNUM.pdf, Erişim Tarihi: 21.09.2017. Stoffelen Janneke& Stéphanie Van Den Broeck (2009), Children’s Rights in Norway https://samforsk.no/SiteAssets/Sider/publikasjoner/Childrens%20 Rights%20in%20Norway.pdf, Erişim Tarihi: 22.09.2017. UNICEF, Çocuk Haklarını Koruyan Bağımsız Kurumlar, Floransa-İtalya: UNICEF BM Çocuk Fonu Innocenti Araştırma Merkezi, 2001 UNICEF; The State of the World’s Children, UNICEF, 2016 UNICEF. Building the Future Children and the Sustainable Development Goals in Rich Countries, UNICEF Innocenti Report Card 14, 2017 UNICEF Röportajları Dr Anne Lindboe, http://www.un.org.vn/en/featurearticles- press- centre-submenu-252/3606-unicef-interviews-dr-anne-lindboe,- norwegianombudsman- for-children.html, Erişim Tarihi: 23.09.2017. Kamu Denetçiliği Kurumu, Yıllık Rapor, Ankara, 2014 Kamu Denetçiliği Kurumu Kanunu, Kanun Numarası: 6328, Kabul Tarihi: 14/6/2012 Yayımlandığı R. Gazete: Tarih: 29/6/2012, Sayı: 28338 Mamur Işıkçı, Yasemin; Türkiye’de Çocuk Refahı İçin Model Önerisi: Çocuk Ombudsmanlığı, International Journal of Economic Policy in Emerging Economies, S.1, 2016. Tümerkan Albayrak, Elvan, Birinci Mehmet; Sosyal Devlet Modelleri: Sosyal Demokrat Model, İsveç- Norveç Örneği Journal of Social Work, 2017, Vol:1, Issue:1, 64-100, 2017. Yüce, Mehmet, Beyce Atanur; Kamu Denetçiliği Hukuku, Ankara: Savaş Kitap ve Yayınevi, 2013. İNTERNET KAYNAKLARI http://www.samfunnskunnskap.no/?page_id=475&lang=tr. Erişim Tarihi: 21.09.2017. https://www.regjeringen.no/en/topics/families-and-children/child-welfare/allocationof- responsibilities-related-to-c1/saksgang-i-barnevernet/id415354/. Erişim Tarihi: 21.09.2017. https://www.regjeringen.no/en/topics/families-and- children/id213/. Erişim Tarihi: 07.08.2017 https://www.regjeringen.no/en/dep/bld/organisation/departments/id325/, Erişim Tarihi: 23.09.2017. https://www.regjeringen.no/en/dep/bld/organisation/Offices-and-agenciesassociated- with-the-Ministry-of-Children-and-Equality/county-social-welfare-boards/ id418110/, Erişim Tarihi: 07.03.2017 https://www.regjeringen.no/en/dep/hod/org/etater-og-virksomheter-under-helse— og- omsorgsdepartementet/Subordinate-institutions/The-Norwegian-Board-of-Health/ id279747/, Erişim Tarihi: 02.07.2017 https://www.regjeringen.no/en/dep/bld/organisation/Offices- and-agenciesassociated- with-the-Ministry-of-Children-and-Equality/Norwegian-Directorate-for- Children-Youth/ id418035/, Erişim Tarihi: 07.07.2017 https://www.regjeringen.no/en/topics/families-and-children/child-welfare/allocationof- responsibilities-related-to-c1/id2353984/, Erişim Tarihi: 01.07.2017 https://www.regjeringen.no/en/dep/bld/organisation/departments/id325/), Erişim Tarihi: 07.08.2017 https://www.regjeringen.no/en/dep/bld/organisation/Offices-and-agenciesassociated- with-the-Ministry-of-Children-and-Equality/The-Consumer-Dispute- Commission/id426145/), Erişim Tarihi: 07.05.2017 https://www.regjeringen.no/en/dep/bld/organisation/Offices-and-agenciesassociated- with-the-Ministry-of-Children-and-Equality/The-Equality-and-Anti- Discrimination-Tri/id418382/, Erişim Tarihi: 01.07.2017 https://www.regjeringen.no/en/dep/bld/organisation/departments/id325/, Erişim Tarihi: 07.06.2017 https://www.regjeringen.no/en/dep/bld/organisation/Offices-and-agenciesassociated- with-the-Ministry-of-Children-and-Equality/The-Consumer- Ombudsman/ id426137/, Erişim Tarihi: 02.06.2017 https://www.regjeringen.no/en/dep/bld/organisation/Offices-and-agenciesassociated- with- the-Ministry-of-Children-and-Equality/The-Equality-and-Anti- Discrimination- Omb/id418111/ ,Erişim Tarihi: 03.05.2017 http://barneombudet.no/english/about-the-ombudsman, Erişim Tarihi: 04.07.2017 http://www.nsd.uib.no/polsys/data/filer/aarsmeldinger/AN_2016_16405.pdf, Erişim Tarihi: 07.08.2017 https://www.regjeringen.no/en/dep/bld/organisation/id322/. Erişim Tarihi: 07.07.2017