Andriake B Kilisesi’nden Bronz Objeler

Yıl 2013, Sayı: 16, 305 - 320, 01.06.2013

Özgü Çömezoğlu

Öz

Andriake B Kilisesi’nden Bronz Objeler

Öz

Antalya’nın Demre İlçesi’nde bulunan Andriake limanı, Myra antik kentinin güneybatısında yer alır. Myra’nın limanı olarak işlev görmüş olan Andriake’de kuzey ve güneyde olmak üzere iki bölgede yerleşim mevcuttur. Kentte bu güne kadar yapılan kazı çalışmalarında ele geçen en eski veri İ.Ö. 4. yy.’a tarihlenen buluntulardır. Mimari veriler Andriake’nin Hellenistik Dönem’den itibaren aktif olduğunu gösterir. Antik Çağ’dan beri Akdeniz ticaret rotaları üzerinde önemli bir liman olan Andriake, geç Antik Çağ’da parlamış, Bizans Dönemi’nde özellikle 5. ve 6. yy.’larda kapsamlı biçimde imar edilmiştir. Altıncı yüzyılda bölgede depremler ve veba salgını yaşanmış, 7. yy. başlarındaki Pers saldırıları bölgedeki kentleri olumsuz yönde etkilemiştir. Ayrıca Lykia 6. yy.’ın ortalarından 8. yy.’ın ortalarına kadar Arap saldırılarının etkisi altında kalmıştır1. Andriake liman yerleşimine ait veriler 11.-12. yy.’lara kadar tarihlenmişlerdir2. Bu durum kazılar sırasında sınırlı miktarda bulunan sırlı seramikler ile de desteklenebilmektedir.

Kaynakça

• Acara 1997 M. Acara, Bizans Maden Sanatında Dini Törenler Sırasında Kullanılan (Liturjik) Eserler (Hacettepe Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi 1997).
• Acara-Eser 2011 M. Acara-Eser, “Sivas Arkeoloji Müzesi’nde Yeni Bulunan Bir Buhurdan”, Anadolu ve Çevresinde Ortaçağ 5, 2011, 143-162.
• Atasoy 2005a S. Atasoy, Bronze Lamps in the Istanbul Archaeological Museum: an Illustrated Catalog, Oxford BAR Int. Ser. 1436 (2005).
• Atasoy 2005b S. Atasoy, “Halûk Perk Koleksiyonu’ndan Bronz Kandiller”, Tuliya 1, 2005, 193-229.
• Aydın 2009 A. Aydın, “Burdur ve Side Müzesi’ndeki Figürlü İki Buhurdan”, Adalya 12, 2009, 277-298.
• Aydın 2010 A. Aydın, “Adana Müzesi’ndeki Altıgen Gövdeli Buhurdan”, Adalya 13, 2010, 305-320.
• Bailey 1996 D. M. Bailey, Catalogue of the Lamps in the British Museum, Vol. 4 (1996).
• Bouras 1982 L. Bouras, “Byzantine Lightening Devices”, JbÖByz 32/33, 1982, 479-490.
• Bouras – Parani 2008 L. Bouras – M. G. Parani, Lighting in the Early Byzantium (2008).
• Boyd 1992 S. A. Boyd, “A ‘Metropolitan’ Treasure from a Church in the Provinces: An Introduction to the Study of the Sion Treasure”, bk.: S. A. Boyd - M. M. Mango (ed.), Ecclesiastical Silver Plate in Sixth Century Byzantium (1992) 5-37.
• Causeu 2007 B. Causeu, “Objects in Churches: The Testimony of Inventories”, bk.: L. Lavan – E. Swift – T. Putzeys (ed.), Objects in Context, Objects in Use: Material Spatiality in Late Antiquity (2007) 549-580.
• Crawford 1990 J. S. Crawford, The Byzantine Shops at Sardis (1990).
• Çevik – Bulut 2010 N. Çevik – S. Bulut, “İkinci Kazı Sezonunda Myra ve Limanı Andriake”, bk.: N. Çevik (ed.), Arkeolojisinden Doğasına Myra/Demre ve Çevresi (2010) 23-113.
• Davidson 1952 G. R. Davidson, Corinth XII: The Minor Objects (1952).
• Djobadze 1986 W. Djobadze, Archeological Investigations in the Region, West of Antioch on the Orontes (1986).
• Egloff 1977 M. Egloff, Kellia. La poterie copte I-II (1977).
• Elbern 1995 V. Elbern, “Liturgische Geräte”, Reallexikon zur byzantinischen Kunst V (1995) 721-741.
• Feld 1975 O. Feld, “Die Kirchen von Myra und Umgebung”, bk.: J. Borchhardt (ed.), Myra, Eine lykische Metropole in antiker und byzantinische Zeit (1975) 398-424.
• Galavaris 1978 G. Galavaris, “Some Aspects of Symbolic Use of Light in the Eastern Church”, Byzantine and Modern Greek Studies 4, 1978, 69-78.
• Grossmann – Severin 1981 P. Grossmann – H. G. Severin, “Forschungen im südöstlichen Lykien”, TAD XXV.2, 1981, 101-109 Gürler 2004 B. Gürler, Tire Müzesi Bronz Eserleri (2004).
• Hapgood 1906 I. F. Hapgood, Service Book of the Holy Orthodox-Catholic Apostolic (GrecoRussian) Church (1906).
• Harrison 1963 R. M. Harrison, “Church and Chapels in Central Lycia”, AnatSt 13, 1963, 117-151.
• Hellenkemper – Hild 2004 H. Hellenkemper – F. Hild, TIB 8: Lykien und Pamphylien II (2004).
• Köroğlu 2005 G. Köroğlu, “Bizans Dönemi Buhurdanları ve Halûk Perk Müzesi’ndeki Örnekler”, Tuliya 1, 2005, 261-308.
• Mango 1986 M. Mango, Silver from Early Byzantium, The Kaper Koraon and Related Treasures Exhibition Catalogue, The Walters Art Gallery (1986).
• Marksteiner 2005 T. Marksteiner, “Andriake Yüzey Araştırması 2004 Yılı Çalışmaları”, Anmed 3, 2005, 47-50.
• Marksteiner 2006 T. Marksteiner, “Andriake Yüzey Araştırması 2005 Yılı Çalışmaları”, Anmed 4, 2006, 71-74.
• Marksteiner 2008 T. Marksteiner, “Bericht zu den Arbeiten in Andriake im Jahr 2006”, AST 25.3, 28 Mayıs-1 Haziran, Kocaeli 2007 (2008) 205-216.
• Onurkan 1988 S. Onurkan, Doğu Trakya Tümülüsleri Maden Eserleri, İstanbul Arkeoloji Müzeleri Trakya Toplu Buluntuları (1988).
• Ross 1962 M. Ross, Catalogue of the Byzantine and Early Medieval Antiquities in the Dumbarton Oaks Collection, Vol. I (1962).
• Stiegemann 2001 Chr. Stiegemann (ed.), Byzanz. Das Licht aus dem Osten (2001).
• Tekinalp 2000 V. M. Tekinalp, Geç Antik Dönem Sonrasında ve Ortaçağ’da (M.S. 4.-14. yy.) Andriake Kenti (Hacettepe Üniversitesi Yayınlanmamış Doktora Tezi 2000).
• Tekinalp 2001 V. M. Tekinalp, “Andriake Kiliseleri ve Tarihlendirme Sorunları”, V. Ortaçağ ve Türk Dönemi Kazı ve Araştırmaları Sempozyumu, 19-20 Nisan 2001, Bildiriler (2001) 491-516.
• Waldbaum 1983 J. C. Waldbaum, Metalwork from Sardis: The Finds Through 1974 (1983).
• Walter 1982 C. Walter, Art and Ritual of the Byzantine Church (1982).
• Wulff 1909 O. Wulff, Altchristliche und mittelalterliche byzantinische und italienische Bildwerke (1909).
• Xanthopoulou 2010 M. Xanthopoulou, Les lampes en bronze à l’époque paléochrétienne (2010).
• Yener-Marksteiner 2009 B. Yener-Marksteiner, “Andriake Yüzey Araştırması 2008”, Anmed 7, 2009, 105-107.