Cultural Continuity from the Kaˉrum Period to the Hittite Empire Period in Light of Stamp Seals and Impressions

Yıl 2023, Sayı: 26, 1 - 35, 29.12.2023

Güzel Öztürk

https://doi.org/10.47589/adalya.1414250

Cited By: 1

Öz

Arkeolojik yeni bulgular, “Hitit” kültürünün ve sanatının karakteristik özelliklerinin Kaˉ rum Dönemi’nin geç evresinde (MÖ 18. yy. sonu) güçlü bir şekilde görülmeye başladığı görüşünü daha da kuvvetlendirmiştir. Bu sanat ve kültür, Anadolu insanının Kuzey Suriye ve Mezopotamya kültürleri ile etkileşimi sonucu sentezle ortaya çıkan yerli Anadolu sanatından kök alarak yüzyıllar boyunca kesintisiz bir şekilde varlığını sürdürmüştür. Farklı nitelikteki birçok arkeolojik materyal üzerinde görülen bu “Hititli” unsurlar hakkında en kapsamlı bilgiyi sağlayan görsel sanat eserlerinin başında damga mühür ve baskıları gelmektedir. Bu çalışmanın amacı, başta Kültepe/Kaniş-Nesˇa’dan ele geçen yeni bulgular olmak üzere, dönemin diğer önemli merkezlerinden ele geçen damga mühür ve baskılarının hem tipolojik hem de ikonografik özelliklerinin analiz edilmesidir. Böylece, Kaˉ rum Dönemi’nden (MÖ 1950-1710) Hitit Dönemi (MÖ 1710/1650-1200) sonuna kadar kültürlerarası devamlılığın damga mühür sanatı üzerindeki etkileri gösterilmeye çalışılmıştır. Filolojik ve arkeolojik bulguların birlikte değerlendirildiği bu çalışmada, sadece Hitit sanat üslubunun değil aynı zamanda Anadolu
hiyeroglif yazısının ilk işaretlerinin de Kaˉ rum Dönemi’nin geç evresinde etkili olan yerli kültürden kök bulduğu iddia edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

kültürel devamlılık, damga mühür ve mühür baskıları, Hitit Kültürü ve sanatı, Anadolu hiyeroglifleri

Teşekkür

I would like to thank the following institutions who supported my work at different stages, allowing me to study artefacts from different museums and collections abroad: 2016-2017: TÜBİTAK (Project No. 059B1415008451), Yale University (USA); 2018: Ilse Hanfmann, George Hanfmann and Machteld J. Mellink Scholarship, (ARIT), Copenhagen University, Centre for Textile Research, SAXO-Institute.

Kaynakça

• Alp, S. 1969. “Ein hethitisches Stempelsiegel aus der Umgebung von Afyonkarahisar und ein Knopfsiegel aus Yazırhöyük bei Nevşehir.” Athenaeum 47:1-6.
• Alp, S. 1994. Konya Civarında Karahöyük Kazılarında Bulunan Silindir ve Damga Mühürleri. Türk Tarih Kurumu Yayınları 5.31. 2nd ed. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Archi, A. 2021. “‘Formengeschichte’ and the Transmission of the Anitta Text.” Orientalia 90.2:256-73.