Odunpazarı Evlerinin Kültürel Miras Açısından Değerlendirilmesi: Şakirler Sokak Örneği

Yıl 2017, Cilt: 3 Sayı: 1, 96 - 109, 29.12.2017

Elif Yılmaz Mine Ulusoy

Öz

İnsanoğlu ilk çağlardan beri barınma ihtiyacını karşılamak için çeşitli yöntemler geliştirmiş, çadırdan toplu konuta kadar birçok aşamadan geçilmiştir. Kentlerin içinde de konutlar için belli bölgeler ayrılmış, bu bölgelerde kentlinin birlikte yaşaması için imkanlar sağlanmıştır. Odunpazarı, Eskişehir’in ilk konut yerleşim bölgesidir. İlk planlandığında uzun süre şehrin merkezi olmasına rağmen zaman geçtikçe kent merkezi olma özelliğini yitirmiştir. Fakat konutların yerleşimi, sokak dokuları, kentin kültürünü anlatan özel bir yer olmasından dolayı önemini yitirmemiştir. Günümüzde sit alanı olarak ilan edilen ve korumaya alınan Odunpazarı, her yıl binlerce turist ağırlamaktadır.
Bu çalışmada, Odunpazarı bölgesinden seçilen bir sokağın analizi yapılmıştır. Şakirler Sokak, bölgenin batısında yer alan ve üzerinde yirmi beş adet konut bulunduran bir sokak dokusuna sahiptir. Kültürel mirasın sürdürülebilirliği açısından bu alandaki sokak dokularının, konut planların şemalarının ve cephe tipolojilerinin incelenmesi ve analiz edilmesi gerekliliği, çalışmanın kapsamını belirlemiştir. Çalışma sonucunda, sokakta bulunan konut morfolojileri grafikler halinde anlatılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Odunpazarı evleri, Şakirler Sokak, Kültürel miras

Evaluation of Odunpazarı Houses in Terms of Cultural Heritage: The Case of Şakirler Street

Öz

Human beings have developed various methods to meet the need for dwelling since the earliest times, as many steps have been passed from the tent to residence. Within the cities there are also certain areas for housing in which the facilities for living together are provided. Odunpazarı is the first residental area of Eskişehir. Although it was the center of the city for a long time when it was originally planned, it lost its feature of being city center. But, the settlement, street dwelling have not lost its significance because it is a special place that explains the culture of the city. Today, Odunpazarı which was declared as a protected area, is hosting thousands of tourists every year.
In this study, an analysis of a street selected from Odunpazarı district has been carried out. Şakirler Street is a street texture located on the west side of the region and containing thirteen houses. In terms of sustainability of the cultural heritage, the necessity of the examining and analying housing plans, all features of the streets in this area and facade typologies determined the scope of the study. As a result of the study, the housing morphology in the street was explained in graphics.

Anahtar Kelimeler

Odunpazarı houses, Cultural heritage, Şakirler Street

Kaynakça

• Acar İpekoğlu B., (1981). Eskişehir Tarihi Sit Alanı Paşa, Orta, Akcami Mahalleleri Koruma ve Geliştirme Planı, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Fen-Edebiyat Bilimleri Enstitüsü, Ankara, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• Apak, S., Ülken, G., ve Ünlü, A., (2002). Yeni Bir Toplu Konut Yerleşmesinde ‘Güvenlik Duygusunun’ Değerlendirilmesi. İTÜ Dergisi, 1(1), 65-72.
• Baraz, N., (1999). Odunpazarı Evleri ve Odunpazarında Yaşam, ETO Yayını.
• Canter, D., (1977). The Psychology of Place,.London Architectural Press.Sönmez, N., (1983). Eskişehir’de Odunpazarı Tarihi Yerleşiminin Fiziksel Gelişimi ve Geleneksel Konut Dokusunda Dizgisel Çözümlemeler, Doktora tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, İstanbul.
• Ertin, G., (1994). Eskişehir Kentinde Yerleşmenin Evrimi. Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir.
• Hakyemez, D., (2016). Changing Identity: Case Of Eskişehir, Yüksek Lisans Tezi, Ortadoğu Teknik Üniversitesi, 154-155, Ankara.
• Olcay Uçkan, Y., Uçkan E., (2004). Tarihi Kent Dokularının Korunması Ve Geleceğe Taşınmasında Bir Örnek Olarak Eskişehir Odunpazarı Kentsel Siti, I. Uluslararası Dünden Bugüne Eskişehir Sempozyumu, Anadolu Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yunusemre Kampüsü, Eskişehir.
• Ünver, H., (2016). Kentsel Morfolojinin Geleneksel Bir Sokak Dokusunu Şekillendirmesi: Kurşunlu Cami Sokak. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 4(2016), 127-143.
• Taneri Yılmaz, E., (2009). Eskişehir Kentinin Gelişiminde Belirleyici Rolü Olan Süreçler ve Bu Süreçler İçerisinde Beliren Yerleşkeler. Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi, 37-45, Eskişehir.
• Tutal Osman, (1996). Odunpazarı Eskişehir’de Eski Bir Doku. Ada Kentliyim Dergisi (Yerel Yönetim, Politika, Kültür ve Sanat Dergisi, Sayı: 6, 120-124.
• http://www.restorasyonforum.com/restorasyon-oncesi-sonrasi/eskisehir-odunpazari-bey-konaklari-restorasyon-oncesi-ve-sonrasi-t7787.0.html