Ergenlik Döneminde Benlik Saygısı ile Sigara Bağımlılığı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 5 Sayı: 1, 55 - 70, 15.06.2019

Zühal Tunç Şahide Güliz Kolburan

Öz

Sigara, kullanım başlangıcı yıllar öncesine dayanan, farklı formlarda

tüketilen ve dünyada çok yaygın kullanılan bir bağımlılık maddesidir.

Ülkemizde çok küçük yaşta sigara kullanımının başlaması ve başlama

nedeninin birçok etkenden kaynaklanması ve birçok da sonuca yol açması,

bu konu üzerinde çalışma ihtiyacı doğurmuştur. Ülkemizde özellikle

ergenlik döneminde bağımlılık boyutuna gelen sigara kullanımının,

gençlerimizi ve dolayısıyla geleceğimizi tehdit etmesi kaçınılmazdır. Bu

çalışmanın amacı, ergenlikte sigara kullanımı ile benlik saygısı arasındaki

ilişkiyi araştırmak ve değerlendirmektir. Araştırmaya 2014-2015 eğitim

ve öğretim döneminde İstanbul’un Gaziosmanpaşa ilçesinde öğrenim

gören, 357 kız, 243 erkek olmak üzere toplam 600 öğrenci katılmıştır.

Araştırmadaki hedeflere ulaşabilmek için, araştırmacı tarafından geliştirilen

Kişisel Bilgi Formu ile Coopersmith Özsaygı Envanteri ve Fagerström

Nikotin Bağımlılık Envanteri kullanılmıştır. Araştırma bulgularında sigara

içmeyen öğrencilerin özsaygı ölçeğinden aldıkları puanların sigara içen

öğrencilerin özsaygı ölçeğinden aldıkları puanlara oranla daha yüksek

olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Benlik, benlik saygısı, ergenlik dönemi, nikotin bağımlılığı

Kaynakça

• Abalı, O. (2007). Sigara İçmeli mi, İçmemeli mi? Cep Kitapları Serisi (Psikiyatri- Psikoloji) İstanbul: Adeda Yayıncılık. Abernatry, T. J., Massad, L., Romana- Dwyer, L. (1995). The Relationship Between Smoking and Self Esteem, Adolescence, 30(120): 899-907. Adana, F., Kutlu, Y. (2006). İstanbul İlinde 12-15 Yaş Grubu Öğrencilerde Benlik Kavramının Araştırılması. Hemşirelik Forumu Dergisi. Eylül- Aralık: 96-101. Aksoy, K. (2006). Lise Öğrencilerinin Bağımlılık Yapan Maddelere İlişkin Tutumları ve Bu Tutumlara Etki Eden Değişkenlerin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İnönü Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Malatya. Bauman, K. E., Foshee, V. A., Linzer, M. A. (1990). Effect of Parental Smoking. Addict Behav, 15: 413-422. Berkem, N., İpek, M., Eylen, B., Ercan, İ. (2002). Öğrenciler Arasında Madde Kullanım Yaygınlığı ve Özelliklerinin Belirlenmesi. Bursa Sağlık Müdürlüğü Yayınları, Bursa. Bozkurt N., Bozkurt A. (2016). Nikotin Bağımlılığını Belirlemede Fagerström Nikotin Bağımlılık Testinin Değerlendirilmesi ve Nikotin Bağımlılığı İçin Yeni Bir Test Oluşturulması. Pamukkale Tıp Dergisi, 1: 45-51. Çelepkolu, T., Atli, A., Palancı, Y. (2014). Sigara Kullanıcılarında Nikotin Bağımlılık Düzeyinin Yaş ve Cinsiyetle İlişkisi. Dicle Tıp Dergisi, 4: 712- 716. Demir, T. (2008). Sigara Bağımlılığı. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri, Türkiye’de Karşılaşılan Psikiyatrik Hastalıklar Sempozyum Dizisi, 62: 231-238. EGM-KOMDB. (2002). 2001 Raporu, Ankara: EGM-KOMDB Yayınları. Gürçay, S. (2001). Ergenlerde Karar Verme Süreçlerinin Özsaygı ve Problem Çözme Becerileri Algısı ile İlişkisi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8: 106-121. Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Ankara: Asil Yayın Dağıtım. Kaner, S. (2000): Ortopedik Engelli ve Engelli Olmayan Erkek Ergenlerde Benlik Saygısı ve Beden İmajı. Özel Eğitim Dergisi, 2: 13-22. Karasar, N.(2009): Bilimsel Araştırma Yöntemi. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım. Kuzgun, Y., Eldeleklioğlu, J. (2005). Ana-Baba Tutumları Ölçeği: Ergenler ve Yetişkinler İçin. Ed. Kuzgun, Y., Bacanlı, F., Ankara: Nobel Yayınları. Maşrabacı, T. S. (1994). Hacettepe Üniversitesi Birinci Sınıf Öğrencilerinin Benlik Saygısı Seviyelerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara. Ögel, K. (2001). Türkiye’de Madde Bağımlılığı, İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık. Ögel, K., Erol, B. (2005). Çocuklarda Sigara Alkol ve Madde Bağımlılığı. Ankara: Morpa Kültür Yayınları. Özbay, H., Öztürk, E. (1992). Gençlik. İstanbul: İletişim Yayıncılık. Özkan, İ. (1986). Benlik Saygısını Etkileyen Etkenler. Düşünen Adam Dergisi, 3: 4-9. Satan, A. (2011). Ergenlerde Akran Baskısı, Benlik Saygısı ve Alkol Kullanımı Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 34: 83-194. Sinha, J. W., Cnaan, R. A., Gelles, R. J. (2007). Adolescent Risk Behaviors and Religion: Findings From a National Study. J Adolesc, 30:.231-249. Tözün, M. (2010). Benlik Saygısı. Erişim tarihi: 24 Ekim 2014, www. ihsm.gov.tr/indir/genel/DocDrMustafaTozun.pdf Yörükoğlu, A.(1998). Gençlik Çağı. İstanbul: Özgür Yayınları. Zengin, S., Altay, B. (2014). Sınıf Öğretmenliği Bölümünde Öğrenim Gören Öğrencilerin Madde Kullanım Durumlarına Göre Benlik Saygısı