July 15 Coup D’etat Attempt: The Usage of Traditional and New Communication Technologies

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 25, 71 - 92, 01.09.2016

Yusuf Devran Ömer Faruk Özcan

https://doi.org/10.5824/1309-1581.2016.4.004.x

Öz

The coup d’etat attempt of 15 July 2016 represents one of the turning points in the history of the Turkish Republic. The civilians organized against the military in conveying the anti-coup message and their coordinated response present a valuable example to be analysed for the political institutions both in Turkey and in other countries. This paper aims at investigating the coup attempt of July 15 from the vantage point of the use of communication technologies in mobilizing people. It illustrates that technological advances have been successfully administered in resistance against the military coup in comparison to the past examples of military coups and social developments in Turkey and the world.

Anahtar Kelimeler

July 15, coup d’etat, new communication technologies, media, social movements.

15 Temmuz Darbe Girişimi: Gelenekselden Yeniye İletişim Teknolojilerinin Kullanımı

Öz

15 Temmuz 2016 Darbe Girişimi her yönüyle Türkiye Cumhuriyeti tarihinin önemli dönüm noktalarından biridir. Askeri cuntaya karşı sivil vatandaşların nasıl organize oldukları, darbe karşıtı mesajları hangi kanalları kullanarak ilettikleri ve eşgüdümlü olarak nasıl hareket ettikleri gerek Türkiye gerekse dünyanın diğer ülkelerindeki sivil siyaset kurumları için değerli bir örnek niteliğindedir. Bu çalışmada Türkiye’de ve dünyada darbeler ve toplumsal hareketler zemininde 15 Temmuz Darbe Girişimi’nin iletişim teknolojileri bağlamında incelenmesi ve geçmiş örneklere kıyasla değişen teknolojinin darbenin önlenmesinde nasıl etkili biçimde kullandığının tespit edilmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

15 Temmuz, darbe, yeni iletişim teknolojileri, medya, toplumsal hareketler.

Kaynakça

• Aktaş, E. (2016, Temmuz 18). Erdoğan Aktaş: Yayın namustur. CNN Turk: http://www.cnnturk.com/turkiye/erdogan-aktas-darbe-girisimi-sirasindaki-cnn-turkbaskinini-anlatiyor adresinden alındı
• Al Jazeera Turk. (2016, Temmuz 26). Darbecilerin TRT baskını. http://www.aljazeera.com.tr/haber/darbecilerin-trt-baskini adresinden alındı
• Ali, S. R., & Fahmy, S. (2013). Gatekeeping and citizen journalism: The use of social media during the recent uprisings in Iran, Egypt, and Libya. Media, War & Conflict, 55-69.
• Anadolu Ajansı. (2016, Ağustos 19). Darbe girişimiyle 'mücadele' telsiz anonslarında. http://aa.com.tr/tr/15-temmuz-darbe-girisimi/fetonun-darbe-girisimiyle-mucadele-telsizanonslarinda/631638 adresinden alındı
• Andy-ar. (2016, Temmuz). Türkiye Siyasi Gündem Darbe Araştırması. http://www.andy-ar.com/wpcontent/uploads/2016/07/Darbe-Ara%C5%9Ft%C4%B1rmas%C4%B1-Temmuz-2016.pdf adresinden alındı
• Bailly, J. (2012). The Impact of Social Media on Social Movements: A Case Study of the 2009 Iranian Green Movement and the 2011 Egyptian Revolution. Yayınlanmamış Doktora Tezi: Washington State University.
• Bardakçı, M. (2016, Temmuz 20). Selâ. Habertürk: http://www.haberturk.com/yazarlar/muratbardakci/1269057-sela adresinden alındı
• Bayhan, V. (2014). Yeni Toplumsal Hareketler ve Gezi Parkı Direnişi. Birey ve Toplum, 23-57.
• Birand, M. A. (1984). Eylül Saat 04:00. İstanbul: Karacan Yayınları.
• Birand, M. A. (2011, Mayıs 18). “...Evet, genlerimizde darbecilik vardı...”. Hürriyet: http://www.hurriyet.com.tr/evet-genlerimizde-darbecilik-vardi-17821828 adresinden alındı
• Cannon, B. (2004). Venezuela, April 2002: Coup or Popular Rebellion? The Myth of a United Venezuela. Bulletin of Latin American Research, 285-302.
• Castells, M. (2015). İsyan ve Umut Ağları İnternet Çağında Toplumsal Hareketler. İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
• Castillo, A. (2003). Breaking Democracy: Venezuela's Media Coup. Media International Australia, 145- 156.
• CNN Türk. (2016, Temmuz 15). Başbakan Binali Yıldırım'dan açıklama: Kalkışma girişimi. http://www.cnnturk.com/turkiye/basbakan-binali-yildirimdan-aciklama-kalkisma-girisimi adresinden alındı
• Çaycı, B., & Karagülle, A. (2014). Mobil İletişim Teknolojileriyle Değişen Örgütlenme Biçimleri: Ağlarda Örgütlenen Toplumsal Hareketler. Journal of Yasar University, 6261-6380.
• Çetin, S. (2013, Şubat 28). Manşetlerdeki 28 Şubat Darbeye Giden Yolda Medyanın Rolü. Stratejik Düşünce Enstitüsü:http://www.sde.org.tr/userfiles/file/MAN%C5%9EETLERDEK%C4%B0%2028%20% C5%9EUBAT-t.pdf adresinden alındı
• Demir, S. T. (2016). 15 Temmuz Darbe Girişiminde Medya. İstanbul: SETA.
• Devran, Y. (2007). 22 Temmuz Bir Dönemin Sonu mu Başlangıcı mı? İstanbul: Sam Yayınları.
• Gladwell, M. (2010, Ekim 4). SMALL CHANGE Why the revolution will not be tweeted. The New Yorker: http://www.newyorker.com/magazine/2010/10/04/small-change-malcolm-gladwell adresinden alındı
• Günday, S. (2016, Temmuz 18). Darbecilerin Whatsapp konuşmaları. http://www.aljazeera.com.tr/aljazeera-ozel/darbecilerin-whatsapp-konusmalari adresinden alındı
• Gürsoy, İ. (2011). Darbenin Şahitleri (1997-1980-1971-1960). İstanbul: Kaynak Kitaplığı.
• Hürriyet. (2016, Temmuz 22). Emniyet Müdürü mermilerin üzerine yürüdü. http://www.hurriyet.com.tr/emniyet-muduru-mermilerin-uzerine-yurudu-40157835 adresinden alındı
• Kılıç, Ş. O. (2016, Temmuz 19). Sosyal medya nasıl darbeye direnişin aracı oldu? Al Jazeera Turk: http://www.aljazeera.com.tr/al-jazeera-ozel/sosyal-medya-nasil-darbeye-direnisin-araci-oldu adresinden alındı
• Kocabaş, S. (2016, Ekim). 1876'dan 2016'ya 140 Yıllık Resimli Darbeler Tarihi Özel Eki. Derin Tarih Dergisi 53.
• Koçak, C. (2016). Darbeler Tarihi. İstanbul: Timaş.
• KONDA. (2014). Gezi Raporu Toplumun ‘Gezi Parkı Olayları’ algısı Gezi Parkındakiler kimlerdi? İstanbul: Konda Araştırma ve Danışmanlık.
• KONDA. (2016, Temmuz 26). Demokrasi Nöbeti Araştırması Meydanların Profili. http://konda.com.tr/demokrasinobeti/ adresinden alındı
• Lim, M. (2012). Clicks, Cabs, and Coffee Houses: Social Media and Oppositional Movements in Egypt, 2004–2011. Journal of Communication, 231-248.
• Marquis, A. G. (1978). Words as Weapons: Propaganda in Britain and Germany during the First World War. Journal of Contemporary History, 467-498.
• Miş, N., & Telci, İ. N. (2013). Devrimden Darbeye: Mısır’da Askeri Vesayet Dönemi. Ortadoğu Analiz, 20-29.
• Öztürk, E. (2016, Temmuz 23). Cuntacıların darbe planı üç aşamalı. Akşam: http://www.aksam.com.tr/siyaset/cuntacilarin-darbe-plani-uc-asamali/haber-535540 adresinden alındı
• Oğur, Y. (2010, Temmuz 29). İşte tam liste “Muhtıra İşbirlikçileri”. Internet Archive: https://web.archive.org/web/20130426194320/http://www.taraf.com.tr/yildiray-ogur/makaleiste-tam-liste-muhtira-isbirlikcileri.htm adresinden alındı
• Rane, H., & Salem, S. (2012). Social media, social movements and the diffusion of ideas in the Arab uprisings. The Journal of International Communication, 97-111.
• Sabah. (2016, Mayıs 31). Gezi'nin Efsaneleşmiş Yalanları. Sabah Gazetesi: http://www.sabah.com.tr/galeri/yasam/gezinin-efsanelesmis-yalanlari-1464700543/12 adresinden alındı
• Sert, N. (2016, Temmuz 21). SMS geri döndü. HaberTürk: http://www.haberturk.com/ekonomi/teknoloji/haber/1269601-sms-geri-dondu adresinden alındı
• Sputnik. (2016, Temmuz 24). Turkcell’den darbeci askerlere SMS: Silahlarınızı bırakın, teslim olun. https://tr.sputniknews.com/turkiye/201607241024062026-turkcell-darbe-asker-sms-/ adresinden alındı
• Telli, A. (2012). Mısır Devrimi'nde Sosyal Medyanın Rolü. Bilge Strateji, 65-90.
• TSK Basın Açıklaması. (2016, Temmuz 16). 186 numaralı basın açıklaması. http://web.archive.org/web/20160715233656/http://www.tsk.tr/BasinFaaliyetleri/BA_186 adresinden alındı
• ÜLKE. (2016). Kanal 7 Medya Grubunun Darbe Girişimine Karşı Dik Duruşu. http://www.ulketv.com.tr/duyurular/kanal-7-medya-grubunun-darbe-girisimine-karsi-dikdurusu adresinden alındı
• Ünsaldı, L. (2008). Türkiye'de Asker ve Siyaset. İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Ünver, H. A., & Alassaad, H. (2016, Eylül 14). How Turks Mobilized Against the Coup. Foreign Affairs: https://www.foreignaffairs.com/print/1118273 adresinden alındı
• Yayla, A. (2013). Gezi Üzerine Analizler. Liberal Düşünce, 171-180.
• Yeter, R. (2016, Ağustos 12). İşte o kahraman. http://www.yenisafak.com/gundem/iste-o-kahraman2509786 adresinden alındı
• Yılmaz, Ö. (2010, Mayıs 28). Mağlubiyetimizin sebebi radyodur. Radikal: http://www.radikal.com.tr/kitap/maglubiyetimizin-sebebi-radyodur-999031/ adresinden alındı