Gutenberg Galaksisinden Meta Evrenine: Üçüncü Kuşak İnternet, Web 3.0

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 48, 53 - 71, 28.02.2022

İbrahim Sena Arvas

https://doi.org/10.5824/ajite.2022.01.003.x

Öz

Birinci kuşak internet olarak anılan Web 1.0’ın tek yönlü iletişim ortamı kısa sürede yerini Web 2.0’ın etkileşimli dairesel iletişimine bırakmıştır. Araştırmacıların birçoğu Web 2.0 üzerinde geliştirilen Semantik webin internetin yeni kuşağı olacağını ileri sürmüşlerdir. Ancak 2008 yılında, paranın aracısız transferi arayışının sonucu olarak ortaya çıkan blokzinciri ağı, internetin tüm geçmiş kuşaklarını unutturacak gelişmelerin habercisi olmuştur. Bitcoin’in mucidi Nakamoto’nun “peer to peer network” çalışması ile World Wide Web’in mucidi Berners-Lee’nin “mind to mind” hayali arasında gizli bibliyografik bir bağ kurulabilir. Nitekim Web 3.0 ile ilgili gelişmeleri bu bağlamın üzerinde ele almanın tutarlı olacağı anlaşılmaktadır. Bilgisayarların birbirine bağlanması ve veri transferi için bir merkezin varlığına olan ihtiyacı ortadan kaldıran blokzinciri ağı, beraberinde internetin yeni enstrümanlarının doğuşuna da zemin hazırlamıştır. Meta evreni projeleri de bunların en bilinenlerindendir. Meta evreni projelerinin ileride blok zinciri ağı üzerine taşınması söz konusu projeleri merkeziyetsiz bir yapıya büründürecektir. Bu durumda mevcut büyük teknoloji şirketlerinin ve sosyal medya platformlarının yüz milyarlarca Dolarlık gelirlerinden olma ihtimalleri de bulunmaktadır. Şu sıralar deneme aşamasında olan meta evreninde varlık gösterme çabalarının birçoğu da şüphesiz elenecektir. Bunların başında gerçek dünyanın kopyasını meta evrenine taşıyarak insanlara, gerçek dünyada başkalarına ait olan yerleri pazarlama kurnazlığı gelmektedir. Bu durum tanınmış Türk dolandırıcı Sülün Osman’ın İstanbul Boğaz Köprüsünü satma hikayesini çağrıştırmaktadır. Meta evreni kuşkusuz özgün ve gerçek dünyanın ötesinde olmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Web 3.0, Semantik ağ, Blokzinciri, Meta evreni, NFT

From the Gutenberg Galaxy to the Metaverse: Third Generation Internet, Web 3.0

Öz

The one-way communication environment of Web 1.0, referred to as the first-generation internet, was soon replaced by the interactive circular communication of Web 2.0. Many researchers have argued that the Semantic Web, developed on Web 2.0, will be the next generation of the internet. However, the blockchain network, which emerged in 2008 as a result of the search for money transfer without intermediaries, heralded the developments that will cause all previous generations of the internet to be forgotten. A hidden bibliographic connection can be found between the "peer-to-peer network" work of Nakamoto, the inventor of Bitcoin, and the "mind-to-mind" dream of Berners-Lee, the inventor of the World Wide Web. Thus, it will be appropriate to evaluate the developments related to Web 3.0 in this context. The blockchain network, which eliminates the need for the existence of a center for interconnecting computers and data transfer, has also paved the way for the emergence of new tools of the internet. Metaverse projects are among the most well-known of them. The migration of metaverse projects into the blockchain network in the future will make these projects decentralized. In this case, there is also the possibility of existing big technology companies and social media platforms losing hundreds of billions of dollars in revenue. Undoubtedly, many attempts to exist in the Metaverse, which is currently in the experimental stage, will be eliminated. Chief among these is the cunning of selling places that belong to others in the real world by moving a copy of the real world to the commodity universe. This brings to mind the story of the famous Turkish fraud Pheasant Osman selling the Bosphorus Bridge. The metaverse must, of course, be original and beyond the real world.

Anahtar Kelimeler

Web 3.0, Semantic web, Blockchain, Metaverse, NFT

Kaynakça

• Akleylek, S. & Seyhan, K. (2018). Blok Zinciri Bileşenleri ve Uygulamaları Üzerine Bir Derleme. İnformasiya Təhlükəsizliyinin Aktual Multidissiplinar Elmi-Praktiki Problemləri, IV Respublika Konfransı Bildiri Kitabı.
• Allan, Roy A. (2001). A History of The Personal Computer: The People And the Technology. Allan Publishing.
• Arvas, İbrahim S. (2018). Cumhurbaşkanı Adaylarının Twitter Hesaplarındaki İçeriklerin Türlerine Göre Geri Bildirim Alma Oranları. International Conference on Multidisciplinary Sciences Full Text Book, Strategic Researches Academy.
• BBC (Ekim 2021). Facebook Changes its Name to Meta in Major Rebrand. https://www.bbc.com/news/technology-59083601
• BBC (Şubat 2021). Bitcoin consumes more electricity than Argentina. https://www.bbc.com/news/technology-56012952
• Blokzinciri Teknolojisi Terminoloji Çalışması (2019). Türkiye Bilişim Vakfı. Hukuk. https://bctr.org/dokumanlar/Blokzinciri_Teknoloji_Terminoloji.pdf
• Berners-Lee, T. & Fischetti, M. (2000). Weaving th Web: The Original Design of the World Wide Web by its Invertor. Harper Collins Publishers.
• Berners-Lee, T., Hendler, J. & Lasilla, O. (2001). The Semantic Web: A New Form of Web Content That is Meaningful to Computers Will Unleash a Revolution of New Possibilities. Sicentific American. https://www.scientificamerican.com/article/the-semantic-web/
• Binance Academy (Aralık 2018). Blockchain Advantages and Disadvantages. https://academy.binance.com/en/articles/positives-and-negatives-of-blockchain
• Çarkacıoğlu, A. (2016). Kripto-Para Bitcoin, Araştırma Raporu. Sermaye Piyasası Kurulu Araştırma Dairesi. https://www.spk.gov.tr/SiteApps/Yayin/YayinGoster/1130
• DiNucci, D. (April 1999). Fragmented Future. Print Magazine, 53 (4), 32, 221–222. Gatteschi, V., Fabrizio, L., Claudio, D., Chiara, P. & Victor, S. (2018). To blockchain or not to blockchain: That is the question, IT Professional, 20(2), 62–74.
• Grayscale Research (2021). The Metaverse, Web 3.0 Virtual Cloud Economies. Grayscale. https://grayscale.com/wpcontent/uploads/2021/11/Grayscale_Metaverse_Report_Nov2021.pdf
• Hoffman, Donna L. (2000). The Revolution Will Not Be Televised: Introduction to the Special Issue on Marketing Science and the Internet. Marketing Science 19(1),1-3.
• McLuhan, M. (1962). The Gutenberg Galaxy, The Making of Typographic Man. University of Toronto Press.
• Nakamoto, S. (2008). Bitcoin: A Peer-to-Peer Electronic Cash System. https://bitcoin.org/bitcoin.pdf
• O’Reilly, T. (2005). What Is Web 2.0, Design Patterns and Business Models for the Next Generation of Software. http://www.oreilly.com/pub/a/web2/archive/what-is-web-20.html
• Ross, J (Haziran 2021). The Biggest Companies in the World in 2021, Visiual Capitalist, https://www.visualcapitalist.com/the-biggest-companies-in-the-world-in-2021/
• Stephenson, N. (1992). Snow Crash. Bantam Spectra Books.
• Tilagal (Mayıs 2021). Sanatta Dijital Dönüşüm: Kripto Sanat NFT. http://www.tilegal.com/Assets/Upload/nft.pdf
• Tim Berners-Lee (2021 Ekim 9). MIT Üniversitesi Akademik Personel Profil Sayfası. https://www.csail.mit.edu/person/tim-berners-lee
• The First Web 2.0 Conference. (2004, Ekim 7). The First Web 2.0 Conference. https://www.historyofinformation.com/detail.php?id=1654
• Ünal, F., (2015) Büyük Veri ve Semantik, Abaküs Kitap Yayın Pazarlama, İstanbul
• Wüst, K. & Gervais, A., (2017). Do You Need a Blockchain?. In Proceedings of the 2018 Crypto Valley Conference on Blockchain Technology (CVCBT), Zug, 45–54.