Pervasive Loneliness: A Common Experience

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 2, 174 - 194, 31.05.2024

Emre Alayoğlu , Levent Eldeniz

https://doi.org/10.5824/ajite.2024.02.003.x

Öz

Changes in the social structure also lead to some alterations in the understanding of
communication. This new form of society, which started with the agricultural society, continued with the industrial society and turned into a network society, enabled the understanding of communication to change from face-to-face communication to analogue relations and then to a digital structure. With the transition from the modern period to the postmodern one, the collective lifestyle has given way to individualization, and this has caused great destruction in the individual’s way of perceiving life. The individual, who becomes lonely, turns from subject to object, and is therefore pacified, tries to prove his/her own existence through virtual realities. In the opening scene of the movie, Crash, which he scripted and directed in 2004, Paul Haggis criticizes the new world order and states that people have become numb because of living behind glass walls and that they are colliding with each other to really feel something. The new human form, which Bauman describes as liquid, has an attitude that can take any shape, recreate its identity, and thus escape unhappiness through virtual realities. Yet, this situation brings over a big mistake. The increase in the variety of communication options leads to a decrease in face-to-face communication, which is the most basic understanding of communication between individuals, and social network applications launched with the promise of more communication cause individuals to become more isolated and alienated from society. The postmodern world order has turned into a common experience among individuals with its wide-spreading loneliness.
The purpose of this study is to focus on the changes in communication technologies, the emergence of consumer society, the development of social networks, and the social effects created by the modern and postmodern periods by conducting a literature review on the field. In addition, another purpose of this study is to identify the differences between the modern and postmodern period by using the comparative analysis method, one of the research techniques, and to reveal the changes in the behavioral patterns of individuals in this process.

Anahtar Kelimeler

social networks, isolation, liquidity, modernism, postmodernism

Yaygınlaşan Yalnızlık: Ortak Bir Deneyim

Öz

Toplum yapısında oluşan değişimler iletişim anlayışında da birtakım değişimlere yol açmaktadır. Tarım toplumuyla başlayan, sanayi toplumuyla devam eden ve en nihayetinde ağ toplumuna dönüşen bu yeni toplum biçiminde iletişim anlayışı da dönüşmüş, yüz yüze iletişimden, analog ilişkilere ve sonrasında da dijital bir yapıya bürünmüştür. Modern dönemden postmodern döneme geçişle birlikte kolektif yaşam biçimi yerini bireyselleşmeye bırakmış, bu durum, bireyin hayatı algılama biçiminde büyük bir değişime yol açmıştır. Yalnızlaşan, özneden nesneye dönen, edilginleşen birey, sanal gerçeklikler üzerinden kendi varlığını ispat etmeye çalışmaktadır. Paul Haggis, 2004 yılında yazdığı, yönettiği Crash filminin açılış sahnesinde yeni dünya düzenini eleştirmekte ve insanların cam duvarların arkasında yaşamaktan dolayı hissizleştiğini ve gerçekten bir şeyler hissedebilmek için birbirleriyle çarpıştıklarını ifade etmektedir. Bauman’ın akışkan olarak ifade ettiği yeni insan yapısı, her şekile girebilen, kimliğini yeniden yaratabilen, dolayısıyla sanal gerçeklikler üzerinden mutsuzluktan kaçabilen bir davranış içerisindedir. Oysa bu durum, büyük bir yanılgıyı beraberinde getirmektedir. İletişim seçeneklerinin artması, bireyler arasındaki en temel iletişim anlayışı olan yüz yüze iletişimin azalmasına yol açmakta, daha çok iletişim vaadiyle piyasaya sürülen sosyal ağ uygulamaları bireyleri daha çok yalnızlaşmaya ve toplumdan uzaklaştırmaya yol açmaktadır. Postmodern dünya düzeni, yaygınlaşan yalnızlık haliyle bireyler arasında ortak bir deneyim haline gelmiştir.
Bu çalışmanın amacı, alana dair literatür taraması yapılarak, tüketim toplumunun ortaya çıkışına, iletişim teknolojilerinde yaşanan değişimlere, sosyal ağların gelişimine ve modern dönem ile postmodern dönemin yarattığı toplumsal etkilere odaklanmaktır. Bununla birlikte, bu çalışmanın bir diğer amacı ise, araştırma tekniklerinden karşılaştırmalı analiz yöntemiyle, modern dönem ile postmodern dönem arasındaki farklılıkları tespit etmek ve bu süreçte bireylerin davranış biçimlerinde yaşanan değişiklikleri ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

sosyal ağlar, yalnızlaşma, akışkanlık, modernizm, postmodernizm

Kaynakça

• Akça, G. (2005). Modernden Postmoderne Kültür ve Kimlik. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 0(15), 1-21.
• Atalay, M., & Çelik, E. (2017). Büyük Veri Analizinde Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi Uygulamaları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(22), 155-172.
• Aydın, G., Aslaner, D.A., & Aslaner, G. (2015). Dijital Dünyada Sosyalleşme Aracı Sosyal Medya, Kara, T. & Özgen, E. (Der.), Ağdaki Şüphe: Bir Sosyal Medya Eleştirisi, Beta Yayıncılık, 81-112.
• Balaban, M. E., & Kartal, E. (2017). Veri Madenciliği ve Makine Öğrenmesi. Çağlayan Kitabevi.
• Barbier, F., & Lavenir, C. B. (2001). Diderot’dan İnternete Medya Tarihi (K. Eksen, Çev.). Okuyanus Yayınları.
• Baudrillard, J. (2009). Gösterge Ekonomi Politiği Hakkında Bir Eleştiri (2.Baskı). (Çev. O. Adanır & A. Bilgin), Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Baudrillard, J. (2010). Nesneler Sistemi, (Çev. O. Adanır & A. Karamollaoğlu), Boğaziçi Üniversitesi Yayınları.
• Baudrillard, J. (2013). Tüketim Toplumu (6. Baskı), (Çev. H. Deliceçaylı & F. Keskin), Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2000a). Postmodernlik ve Hoşnutsuzlukları, (Çev. İ. Türkmen), Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2000b). Bireyselleşmiş Toplum, (Çev. Y. Alogan), Ayrıntı Yayınları. 
• Bauman, Z. (2001). Parçalanmış Hayat. (Çev. İ. Türkmen), Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2003). Yasa Koruyucular ile Yorumcular (2.Baskı), (Çev. K. Atakay), Metis Yayınları.
• Bauman, Z. (2010). Küreselleşme: Toplumsal Sonuçları (3.Baskı), (Çev. A. Yılmaz), Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2011). Postmodern Etik (2.Baskı), (Çev. A. Türker), Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2017). Akışkan Modernite. (Çev. S. Çavuş), Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. & Lyon, D. (2018). Akışkan Gözetim (3.Baskı), (Çev. E. Yılmaz), Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2020). Akışkan Korku, (Çev. C. Atay), Ayrıntı Yayınları.
• Baumann, G. (2006). Çokkültürlülük Bilmecesi, Ulusal, Etnik ve Dinsel Kimlikleri Yeniden Düşünmek, (Çev. I. Demirakın), Dost Kitabevi Yayınları.
• Benjamin, W. (2014). Pasajlar (11. Baskı), (Çev. A. Cemal), Yapı Kredi Yayınları.
• Bitirim Okmeydan, S. (2017). Postmodern Kültürde Gözetim Toplumunun Dönüşümü: ‘Panoptikon’dan ‘Sinoptikon’ ve ‘Omniptikon’a. AJIT-E: Academic Journal of Information Technology, 8(30), 45-69. https://doi.org/10.5824/1309-1581.2017.5.003.x
• Bocock, R. (1997). Tüketim, (Çev. İ. Kutluk), Dost Kitabevi Yayınları.
• Boyd, D.M. & Ellison, N.B. (2008). Social network sites: definiton, history and scholarship. Journal of Computer Mediated Communication, 13(1), 210-230. https://doi.org/10.1111/j.1083-6101.2007.00393.x
• Chaney, D. (1999). Yaşam Tarzları, (Çev. İ. Kutluk), Dost Kitabevi Yayınları.
• Chul Han, B. (2019). Psikopolitika: Neoliberalizm ve Yeni İktidar Teknikleri (2.Baskı), (H. Barışcan, Çev.). Metis Yayınları.
• Chul Han, B. (2020). Güzeli Kurtarmak (3.Baskı), (K. Filiz, Çev.). İnsan Yayınları.
• Chul Han, B. (2022). Enfokrasi (2.Baskı), (M. Özdemir, Çev.). Ketebe Yayınları.
• Crash. (2004). Dir. Paul Haggis, Lions Gate.
• Çakır, M. (2013). Medya ve Modernlik, Parşömen Yayıncılık.
• Çakır, M. (2015). İnternette Gösteri ve Gözetim. Ütopya Yayınları.
• Debord, G. (2019). Gösteri Toplumu (9.Baskı), (Ayşen Ekmekçi & O. Taşkent, Çev.). Ayrıntı Yayınları
• Erol, S. (2022). Tiktok ve Gazetecilik İlişkisi Üzerine Ülkeler Arası Karşılaştırmalı İçerik Analizi, Yeni Medya, 2022(12), 302-325. https://doi.org/10.55609/yenimedya.1089436
• Featherstone, M. (1996). Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, (Çev. M. Küçük), Ayrıntı Yayınları.
• Gelberi, C.B. (2021). Yeni Bir Benlik Sunumu Aracı Olarak Twitter: Türkiye’de Çalışan Gazetecilerin Twitter Profil Bilgileri Üzerine Bir İnceleme, Akdeniz Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (36), 143-158. https://doi.org/10.31123/akil.989231
• Giddens, A. (2006). Modernite ve Bireysel Kimlik: Geç Modern Çağda Benlik ve Toplum, (Çev. Ü. Tatlıcan), Say Yayınları.
• Goffman, E. (2020). Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu (3.Baskı), (B. Cezar, Çev.). Metis Yayınları.
• Hood, B. (2019). Benlik Yanılsaması: Sosyal Beyin, Kimliği Nasıl Oluşturur? (2.Baskı), (E. Özdemir, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Kara, T. (2015). Sahte Düşler: Benliğin Araçsallaşması ve Sosyalleşme Yanılgısı, Kara, T. & Özgen, E. (Der.), Ağdaki Şüphe: Bir Sosyal Medya Eleştirisi, Beta Yayıncılık, s. 59-80.
• Kaya, M. (2019). Zygmunt Bauman ve Akışkan Modernite Kuramına Genel Bir Bakış, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 12(62), 1450-1455. https://doi.org/10.17719/jisr.2019.3153
• Köseoğlu, Ö. & Övgün, İ. (2010). MSN Messenger Üzerine Bir Araştırma. Yeni Düşünceler, (5), 347-375.
• Köseoğlu, Ö. (2012). Sosyal Ağ Sitesi Kullanıcılarının Motivasyonları: Facebook Üzerine Bir Araştırma, Selçuk İletişim Dergisi, 7(2), 58-81. https://doi.org/10.18094/si.68467
• Leary, M.R., & Kowalski, R.M. (1990). Impression Management: A Literature Review and Two-Component Model, Psychological Bulletin, 107(1), 34-47. https://doi.org/10.1037/0033-2909.107.1.34
• McLuhan, M. (2022). Gutenberg Galaksisi (6. Baskı). (Çev. G. Ç. Güven), Yapı Kredi Yayınları.
• Miller, G. (2012). Tüketimin Evrimi, (Çev. G. Vardar), Alfa Yayınları.
• Newport, C. (2019). Dijital Minimalizm (3.Baskı), (C. Mavituna, Çev.), Metropolis Yayıncılık.
• Niedzviecki, H. (2010). Dikizleme Günlüğü, (G. Gündüç, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Ohlhorst, F. (2013). Big Data Analytics: Turning Big Data into Big Money. Wiley Publicity.
• Özdemir, Z. (2015). Sosyal Medyada Kimlik İnşasında Yeni Akım: Özçekim Kullanımı, Maltepe Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 2(1), 112-131.
• Parsa, A.F., & Akmeşe, Z. (2019). Sosyal Medya ve Çocuk İstismarı: İnstagram Anneleri Örneği, Kadem Kadın Araştırmaları Dergisi, 0(5), 163-191. https://doi.org/10.21798/kadem.2019153622
• Robins, K. (2013). İmaj: Görmenin Kültür ve Politikası (2.Baskı), (N. Türkoğlu, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Sennett, R. (2008a). Karakter Aşınması (3. Baskı). (Çev. B. Yıldırım), Ayrıntı Yayınları.
• Sennett, R. (2008b). Ten ve Taş (3. Baskı), (Çev. T. Birkan), Metis Yayınları.
• Simmel, G. (2015). Modern Kültürde Çatışma (10. Baskı). (Çev. T. Bora vd.), İletişim Yayınları.
• Sütlüoğlu, T. (2015). Sosyal Paylaşım Ağlarında Gençlerin Sosyalleşme ve Kimlik İnşası Süreçleri: Facebook Örneği. Folklor/Edebiyat, 21(83), 125-147.       
• Teksoy, R. (2009). Sinema Tarihi Cilt 1. Oğlak Yayıncılık.
• Timisi, N. (2003). Yeni İletişim Teknolojileri ve Demokrasi, Dost Yayınları.
• Timisi, Nilüfer (2005) Sanallığın Gerçekliği: internetin Kimlik ve Topluluk Alanlarına Girişi, İnternet, Toplum, Kültür. Mutlu Binark ve Barış Kılıçbay (Der.), Epos Yayınları, s. 89-105.
• Toffler, A. (2008). Üçüncü Dalga, (S. Yeniçeri, Çev.).  Koridor Yayıncılık
• Toprak, A., Yıldırım, A., Aygül, E., Binark, M., Börekçi, S., & Çomlu, T. (2009). Toplumsal Paylaşım Ağı Facebook: Görülüyorum Öyleyse Varım. Kalkedon Yayınları.
• Touraine, A. (2000). Modernliğin Eleştirisi (3.Baskı), (Çev. H. Tufan), Yapı Kredi Yayınları.
• Uğur, A., & Bilici, M. (1998). Bilgi Toplumu, İnternet ve Demokrasi: Dijital Alemin Genleşen Kamusal Alanı. Yeni Türkiye Dergisi 21. Yüzyıl Özel Sayısı, (19), s. 488-496.
• Veblen, T. (2021). Aylak Sınıfın Teorisi (5. Baskı), (Çev. E. Kırmızıaltın & H. Bilir), Heretik Yayınları.
• We Are Social. (2022). Digital 2022. https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022/
• Yanıklar, C. (2006). Tüketimin Sosyolojisi. Birey Yayınları.
• Yıldırım, Y. (2020). Pazarlamada Değerler ve Yaşam Tarzı. Hiperlink Yayınları.
• Yılmaz, D. (2015). Mobil Fotoğraf Estetiği ve Instagram, Yengin, D. (Der.), Sosyal Medya Araştırmaları, Paloma Yayınları, 125-148.
• Yusufoğlu, Ö. Ş. (2017). Boş Zaman Faaliyeti Olarak Akıllı Telefonlar ve Sosyal Yaşam Üzerine Etkileri: Üniversite Öğrencileri Üzerine Bir Araştırma, İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 6(5), s. 2414-2434.