Measures forPrevention of Irrational Drug Use

Yıl 2015, Cilt: 24 Sayı: 4, 452 - 462, 15.09.2015

Nursel Sürmelioğlu Olcay Kıroğlu Tayfur Erdoğdu Yusuf Karataş

https://doi.org/10.17827/aktd.64527

Cited By: 11

Öz

Irrational drug use is one of the main health problems all over the world, especially in developing countries. Limited studies about irrational drug use examples showed that main defects. These are polypharmacy, use of drug drug incompatible with diagnosis, inappropriate use of antibiotics, unnecessary use of expensive drug and people’s self-treatment with over the counter and prescribing drugs. There are many reasons for irrational drug use. The main reasons are lack of education, sociocultural, economic and resulting from regulatory mechanism factors. These reasons affect each other, so problems become more complicated. Reasons resulting from pharmacist and doctors occurs basic of irrational drug use. So attitude of doctors and pharmacist toward rational drug use should be evaluated for resolve defects, formal and non-formal education should be continually used and improved. Rational drug use policies should be developed involving drug companies, doctors, pharmacists and patients.

Anahtar Kelimeler

Rational drug use, irrational drug use, education

Akılcı Olmayan İlaç Kullanımını Önlemeye Yönelik Tedbirler

Öz

Akılcı olmayan ilaç kullanımı bütün dünyada, özellikle de gelişmekte olan ülkelerde en temel sağlık sorunudur. Sınırlı sayıda yapılan akılcı olmayan ilaç kullanımı örneklerini araştıran çalışmalarda belirlenen temel sorunlar arasında; gereğinden fazla ilaç reçetelenmesi (polifarmasi), tanıyla ilişkisi olmayan ilaç kullanımı, uygunsuz antibiyotik kullanımı, gereksiz pahalı ilaç kullanımı ve halkın reçetesiz satılan ya da reçeteli olduğu halde reçetesiz satılan ilaçlarla kendi kendini uygunsuz tedavi gibi durumlar gözlemlenmiştir. Akılcı olmayan ilaç kullanımının eğitim eksikliğinden başlayarak sosyokültürel, ekonomik ve düzenleyici mekanizmalardan kaynaklanan birçok nedeni vardır. Bu nedenlerin çoğu birbirini etkilemekte ve sorunu daha da karmaşık hale getirmektedir. Hekim ve eczacılardan kaynaklanan nedenler akılcı olmayan ilaç kullanımının temelini oluşturmaktadır. Dolayısıyla, hekimlerin ve eczacıların akılcı ilaç kullanımı ile ilgili beklentilere ne ölçüde yanıt verdiğini değerlendirilmeli, örgün ve yaygın eğitim olanakları kullanılmaya ve geliştirilmeye devam edilmelidir. Ayrıca ilaç firmaları, hekim, eczacı ve hastaları kapsayan akılcı ilaç kullanımpolitikaları belirlenmelidir.

Anahtar Kelimeler

Akılcı ilaç kullanımı, akılcı olmayan ilaç kullanımı, eğitim

Kaynakça

• Aydın B, Gelal A. Akılcı ilaç kullanımı, yaygınlaştırılması ve tıp eğitimin rolü. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2012; 26:57-63.
• Doğukan MN. Ankara İli Keçiören Sağlık Grup Başkanlığına bağlı birinci basamak sağlık kuruluşlarında çalışan hekimlerin akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Ankara, Gazi Üniversitesi; 2008
• Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü. Akılcı İlaç Kullanımının Alfabesi. Ankara; 1993.
• Sağlık Bakanlığı Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü. Akılcı İlaç Kullanımı Çalıştay Raporu. Ankara; 2006.
• Kalyoncu Nİ, Yarış E. Akılcı ilaç kullanımında hekim sorumluluğu. Toplum ve Hekim Dergisi. 2004;19:359-63.
• Çalıkoğlu O. Erzurum il merkezinde çalışan pratisyen hekimler ile 20 yaş ve üzeri kişilerin akılcı ilaç kullanım boyutları ve etkileyen faktörler (Uzmanlık tezi) Erzurum, Atatürk Üniversitesi; 2006.
• Çelik S. Jenerik ve özgün ilaç: biyoyararlanım çalışmaları ve biyoeşdeğerlilik. Toplum ve Hekim Dergisi. 2004; 19:431-6
• Şahin H. Bornova Eğitim Araştırma Sağlık Grup Başkanlığı Bölgesindeki sağlık ocaklarında çalışan pratisyen hekimlerin gerçek reçeteleme ve olguya uygun reçeteleme davranışlarının değerlendirilmesi (Uzmanlık tezi). İzmir, Ege Üniversitesi; 1999.
• Güngörmüş Z. Bilinçsiz ve reçetesiz ilaç kullanımı ile sağlık sorumluluğu arasındaki ilişki (Yüksek lisans tezi). Erzurum, Atatürk Üniversitesi; 2001.
• Erdemir Y, Karaaslan Y, Dilmen U. Ankara’nın bir bölgesindeki evlerde fazla ilaçlar üzerine bir çalışma. İlaç ve Tedavi Dergisi. 1999;12:171-4.
• Yarış E. Tezgah üstü ilaç satılması ve ilaçla reklam ilişkisi. Toplum ve Hekim Dergisi. 2004:19:369- 72.
• Sütlar M. İlaç ve hasta hakları. Toplum ve Hekim Dergisi. 2004;19:364-8.
• Çavdaroğlu D. Antibiyotik önerilen 0-6 yaş arasındaki çocuklarda annelerin ilaç kullanım ilkelerine uyma durumları (Uzmanlık tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi; 1990 .
• Pınar N. Adana ilindeki insanların ilaç kullanım alışkanlıkları (Uzmanlık tezi). Adana, Çukurova Üniversitesi; 2010.
• Mollahaliloğlu S. Ankara il merkezinde bulunan sağlık ocaklarında yazılan reçetelerin değerlendirilmesi (Uzmanlık tezi). Ankara, Hacettepe Üniversitesi; 2000
• Şemin S. Toplum sağlığı açısından ilacın öteki yüzü. Toplum ve Hekim Dergisi. 1993: 56;42-62.
• Şemin S, Aras Ş. İlaç ve promosyon. Toplum ve Hekim Dergisi. 2004: 19:350-8.
• Kılıç B, Kulaç E, Simai E, Samancı B, Kaya A, Taştan M. Dokuz Eylül Üniversitesi hastanesinde ilaç tanıtımı yapan ilaç firması temsilcilerinin özellikleri. Sağlık ve Toplum Dergisi. 2004; 14: 74-80.
• Abacıoğlu N. Akılcı (rasyonel) ilaç kullanımı. Üniversite ve Toplum Dergisi. 2005; 5:1-7.
• Doğukan MN. Ankara İli Keçiören Sağlık Grup Başkanlığına bağlı birinci basamak sağlık kuruluşlarında çalışan hekimlerin akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi (Yüksek lisans tezi). Ankara, Gazi Üniversitesi; 2008
• Akbulut H. Konya ili merkezinde bulunan sağlık kurumlarında üst solunum yolu enfeksiyonu teşhisi ile düzenlenen reçetelerin akılcı ilaç kullanımı yönünden değerlendirilmesi (Doktora tezi). Konya, Selçuk Üniversitesi; 2008
• Akıcı A, Uğurlu MÜ, Gönüllü N, Oktay Ş, Kalaça S. Pratisyen hekimlerin akılcı ilaç kullanımı konusunda bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi. 2012;11:253-7.
• Correspondence Address / Yazışma Adresi