Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

SAĞ POPÜLİZM VE FAŞİZM KAVRAMLARINA BOLSONARO İKTİDARINDAN BİR BAKIŞ

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 137 - 162, 31.12.2020

Özgür Yılmaz

https://doi.org/10.30913/alinterisosbil.797145

Öz

Son dönem güç kazanan yahut iktidara gelen sağ hareketleri niteleme noktasında iki kavram öne çıkmaktadır: Bunlardan ilki sağ popülizm, ikincisi ise faşizmdir. Bu iki kavram genellikle birbirlerinin yerini ikame eder nitelikte kullanılmaktadır. Bu iki kavramın aynı türden iki kavram olup olmaması sorgulanmadan, yaratılan kavram karmaşasının önüne geçilemez. Sağ popülizm ve faşizm kavramlarının odağında yer alan isimlerden biri de Brezilya’da 2018 yılında iktidara gelen Jair Bolsonaro’dur. Bolsonaro kimilerince bir faşist, kimilerine göre ise sağ popülisttir. Dolayısıyla Bolsonaro iktidarının incelenmesinin ve nitelenmesinin ardından yapılacak bir tanımlama ile küresel çapta iktidara gelen yahut güç kazanan diğer hareketler için yaşanılan kavram karmaşasının da önüne geçecektir. Çalışmada öncelikle Bolsonaro’nun iktidara geldiği bölge olan Latin Amerika popülizmlerinin genel özellikleri incelenecek, bunun ardından Bolsonaro’dan önce Brezilya’da iktidarda olan PT iktidarının neden iktidardan düştüğü sorgulanacaktır. Daha sonra da Bolsonaro’nun geçmişi ve iktidar süreci sorgulanarak sağ popülizm-faşizm kavram karmaşasına dair bir tez geliştirilecektir. Vaka analizi üzerinden siyasal rejim incelemesi yapılacaktır.

Anahtar Kelimeler

sağ popülizm faşizm latin amerika brezilya bolsonaro

Kaynakça

  • Akgemci, E. - Brezilya siyasetinde popülizm ve yolsuzluk ilişkisi: Lula’yı cezalandırmak. “Popülizm”, Birikim Dergisi, 353. Sayı, Eylül 2018, İletişim: İstanbul.
  • Amin, S., AG Frank ve N. Chomsky (der.), (1995). Düşük Yoğunluklu Demokrasi, çev.. A. Fethi, İstanbul: Alan, 9-46.
  • Amin, S., Arrighi, G., Frank, G., & Wallerstein, I. (1993). Büyük Kargaşa-Yeni Toplumsal Hareketlerin Krizi. Çev: Erden Akbulut. İstanbul.
  • Amin, S. (2018). Emperyalizm ve Eşitsiz Gelişme. Yordam: İstanbul.
  • Anderson, P. (2019b). Bolsonaro's Brazil. London Review of Books, 41(3), 11-22. Anselmi, M. (2017). Populism: An Introduction. Routledge.
  • Arditi, B., & Barros, S. (2005). Populism and the Mirror of Democracy. Verso.
  • - Panizza, F. (2005). Introduction. Populism and the mirror of democracy içinde.
  • Arguelhes, D., & Pereira, T. (2018). What does a Bolsonaro Presidency mean for Brazilian Law? Part 1: Reforms from the Far Right. Verfassungsblog: On Matters Constitutional.
  • Barros, L., & Santos Silva, M. (2019). # EleNão: Economic crisis, the political gender gap, and the election of Bolsonaro (No. 242). IAI Discussion Papers.
  • Berköl, Z. Ö., (2019), 21. Yüzyılda Toplumsal Hafızanın Sağ Popülist Temsili, Toplum ve Bilim 147. Sayı içinde.
  • Betz, H. G., & Johnson, C. (2004). Against the current—stemming the tide: the nostalgic ideology of the contemporary radical populist right. Journal of Political Ideologies, 9(3), 311-327.
  • Brubaker, R. (2017). Why populism?. Theory and Society, 46(5), 357-385.
  • Bull, A. C. (2012). Neo-fascism. The Oxford Handbook of Fascism. Oxford University Press.
  • Chagas-Bastos, F. H. (2019). Political Realignment in Brazil: Jair Bolsonaro and the Right Turn. Revista de Estudios Sociales, (69), 92-100.
  • Cinemre, C. (2017). Faşizm, Devlet ve Sınıflar. Belge Yayınları: İstanbul.
  • Costa, B. (2018). Quién es quién en el ejército de Jair Messias Bolsonaro. Nueva Sociedad. De la Torre, Carlos. (2017). Populism in Latin America. Kaltwasser, C. R., Taggart, P. A., Espejo, P. O., & Ostiguy, P. (Eds.). The Oxford handbook of populism içinde. Oxford University Press.
  • - (2017a). Populism in Latin America. The Oxford Handbook of Populism, 195.
  • - (2007). The resurgence of radical populism in Latin America. Constellations, 14(3), 384-397.
  • - (2017b). Populism and nationalism in Latin America. Javnost-The Public, 24(4), 375-390
  • - (2018) “Bolsonaro and the Future of Democracy in Brazil”, Symposium on Bolsonaro and right- wing populism in Brazil içinde, http://asapoliticalsoc.org/symposium-on-bolsonaro-and-right-wing- populism-in-brazil/, (Erişim Tarihi: 18.01.2020).
  • -(2014). Populism in Latin American Politics. The many faces of populism: Current perspectives (ss. 79-100). Emerald Group Publishing Limited.
  • Dourojeanni, M. (2019). Ante las políticas de Jair Bolsonaro: Brasileños unidos por el ambiente. https://www.academia.edu/39161397/Ante_las_pol%C3%ADticas_de_Jair_Bolsonaro_Brasile%C3%B 1os_unidos_por_el_ambiente. (Erişim Tarihi: 30.03.2020).
  • Finchelstein, F. (2019a). Faşizmden Popülizme. A. Karatay, Çev.) İstanbul: İletişim.
  • -(2019b). The Extremist Bolsonaro: the Very Dangerous Face of Populism in Brazil.
  • https://www.resetdoc.org/story/extremist-bolsonaro-dangerous-face-populism-brazil/. (Erişim Tarihi: 30.03.2020).
  • Furtado, H. (2018). El "Efecto Bolsonaro". https://www.opendemocracy.net/es/democraciaabierta- es/el-efecto-bolsonaro/. (Erişim Tarihi: 02.04.2020).
  • Garcia, A. (2019). Brazil under Bolsonaro: Social base, agenda and perspectives. Journal of Global Faultlines, 6(1), 62-69.
  • Greven, T. (2016). The rise of right-wing populism in Europe and the United States. A Comparative Perspective [La emergencia del populismo de derechas en Europa y Estados Unidos. Una perspectiva comparada]. Friedrich Ebert Foundation, Washington DC Office.
  • Grigera, J. (2017). Populism in Latin America: Old and new populisms in Argentina and Brazil. International Political Science Review, 38(4), 441-455.
  • Goldstein, A. A. (2019). Bolsonaro: la democracia de Brasil en peligro. Marea Editorial.
  • - (2018a). Bolsonaro: en defensa de la tradición y el mercado. Revista Espóiler.
  • -(2018b). Las raíces del bolsofascismo. Carbonelli et al. Dossier EleNão? İçinde.
  • -(2018c). "Bolsonaro fue muy eficaz para capitalizar el pánico". https://www.academia.edu/37799886/_Bolsonaro_fue_muy_eficaz_para_capitalizar_el_p%C3%A1ni co_. (Erişim Tarihi: 30.03.2020).
  • Heywood, A. (2011). Siyasal ideolojiler, Bir Giriş (Çev.: Ahmet Kemal Bayram, Özgür Tüfekçi, Hüsamettin İnaç, Şeyma Akın, Buğra Kalkan), 3. Baskı, Adres Yayınları: Ankara.
  • Hobsbawm, E. J. (2017). Milletler ve milliyetçilik. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • -(2018). Yaşasın Devrim. İletişim Yayınları: İstanbul.
  • Jair Bolsonaro’s contentious first year in Office. (2020). The Economist. economist.com/the- americas/2020/01/04/jair-bolsonaros-contentious-first-year-in-office. (Erişim Tarihi: 30.03.2020).
  • Kampwirth, K. (2014). Kadınlar ve Gerilla Hareketleri: Nikaragua, El Salvador, Chiapas, Küba. Sümer: İstanbul.
  • Laclau, E.(2015). Marksist Teoride İdeoloji ve Politika. (Çev. Faruk Gültekin). Doruk Yayınları: İstanbul
  • - (2018). Popülist Akıl Üzerine (Çev. Nur Betül Çelik). Epos Yayınları: Ankara.
  • - (2005). Populism: What’s in a Name. Populism and the Mirror of Democracy, 48.
  • Leiras, S. (2019). El fenómeno de los liderazgos anti políticos en Brasil durante la Nueva República: los casos de Fernando Collor de Mello y Jair Bolsonaro. https://www.academia.edu/39827040/El_fen%C3%B3meno_de_los_liderazgos_anti_pol%C3%ADtic os_en_Brasil_durante_la_Nueva_Rep%C3%BAblica_los_casos_de_Fernando_Collor_de_Mello_y_Jair _Bolsonaro. (Erişim Tarihi: 02.04.2020).
  • Lempp, S. (2019). Jair Bolsonaro and Affirmative Action: Political Rupture or Escalation?. Allegra Lab.
  • Mann, M. (2015). Faşistler (çev. Ulaş Bayraktar). İletişim Yayınları: İstanbul.
  • Mattos, M. B. (2019). Bolsonaro electo presidente de Brasil: ¿Cómo llegamos hasta acá? ¿Para dónde vamos? Algunas observaciones preliminares, teniendo Antonio Gramsci como referencia. https://herramienta.com.ar/articulo.php?id=2933. (Erişim Tarihi: 28.03.2020).
  • Mejía, E. A. (2018). El papel del deporte en la irrupción fascista en Brasil: narrativa desde y con la campaña de Bolsonaro; The role of sport in the fascist irruption in Brazil: narrative from and with the Bolsonaro campaign. Revista FAIA, 7(31), 3.
  • Mendes, A. (2020). The Current Paradox of Brazil. Posts in This Series, 17.
  • Merino, G. E. (2019). Bolsonaro en Argentina ¿de la muerte del MERCOSUR a la resurrección?. http://www.iade.org.ar/noticias/bolsonaro-en-argentina-de-la-muerte-del-mercosur-la-resurreccion. (Erişim Tarihi: 30.03.2020).
  • Mosse, G. L. (2019). Genel bir faşizm teorisine doğru. Karşılaştırmalı faşizm çalışmaları (der. Constantin Iordachi) içinde. İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Mouffe, C. (2019). Sol Popülizm, Çev. Aybars Yanık, İletişim Yayınları: İstanbul.
  • -(2005). The ‘end of politics’ and the challenge of right-wing populism. Populism and the Mirror of Democracy, 50-71.
  • Mudde, C. (2017). Populism. An Ideational Approach. The Oxford Handbook of Populism içinde. 43-68.
  • Mudde, C., & Kaltwasser, C. R. (2011). Voices of the peoples: Populism in Europe and Latin America compared. South Bend, Indiana: Helen Kellogg Institute for International Studies.
  • Natanson, J. (2018). Brasil: la nueva potencia de la derecha mutante. Nueva Sociedad.
  • Nöwak, J. (2018). Brazil: Fascism on the Verge of Power?. https://www.globalresearch.ca/brazil- fascism-on-the-verge-of-power/5663203. (Erişim Tarihi: 27.03.2020).
  • -(2019). Bolsonaro: the First 100 days. https://socialistproject.ca/2019/04/bolsonaro-the-first- 100-days/. (Erişim Tarihi: 31.03.2020).
  • Oliveira, G. M. D., & Veronese, M. V. (2019). Brasil y el “fenómeno Bolsonaro”: un análisis preliminar. Revista mexicana de ciencias políticas y sociales, 64(237), 245-267.
  • Oroño, A. S. (2019). El Brasil de Bolsonaro: la captura antidemocrática del Estado de derecho. Ciclos en la Historia, la Economía y la Sociedad, (52), 141-152

A View to Right-Wing Populism and Fascism Concepts through Bolsonaro Government

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 2, 137 - 162, 31.12.2020

Özgür Yılmaz

https://doi.org/10.30913/alinterisosbil.797145

Öz

The two concepts become prominent describing the rightist movements which are gaining power or getting power: Firstly right-wing populism and the second one, fascism. These two concepts are used for replacing each other. It cannot be prohibited if these two concepts are the same kind or not. One of the main leaders who take place in the midst of this incomprehensibility –right-wing populism and fascism- is Jair Bolsonaro who got power in 2018 in Brasil. For some people Bolsonaro is a fascist, for the others he is a right-wing populist. Therefore researching the government of Bolsonaro and characterising this govrnment can help describing other global rightist movements. In this study firstly is analized Latin America which Bolsonaro’s Brasil took place. The past of Bolsonaro and the process of government are analized and then it is developed a thesis about incomprehensibility between right-wing populism and fascism. We will analysis on the political regime due to case analysis.  

Anahtar Kelimeler

Right-wing Populism Fascism Latin America Brasil Bolsonaro

Kaynakça

  • Akgemci, E. - Brezilya siyasetinde popülizm ve yolsuzluk ilişkisi: Lula’yı cezalandırmak. “Popülizm”, Birikim Dergisi, 353. Sayı, Eylül 2018, İletişim: İstanbul.
  • Amin, S., AG Frank ve N. Chomsky (der.), (1995). Düşük Yoğunluklu Demokrasi, çev.. A. Fethi, İstanbul: Alan, 9-46.
  • Amin, S., Arrighi, G., Frank, G., & Wallerstein, I. (1993). Büyük Kargaşa-Yeni Toplumsal Hareketlerin Krizi. Çev: Erden Akbulut. İstanbul.
  • Amin, S. (2018). Emperyalizm ve Eşitsiz Gelişme. Yordam: İstanbul.
  • Anderson, P. (2019b). Bolsonaro's Brazil. London Review of Books, 41(3), 11-22. Anselmi, M. (2017). Populism: An Introduction. Routledge.
  • Arditi, B., & Barros, S. (2005). Populism and the Mirror of Democracy. Verso.
  • - Panizza, F. (2005). Introduction. Populism and the mirror of democracy içinde.
  • Arguelhes, D., & Pereira, T. (2018). What does a Bolsonaro Presidency mean for Brazilian Law? Part 1: Reforms from the Far Right. Verfassungsblog: On Matters Constitutional.
  • Barros, L., & Santos Silva, M. (2019). # EleNão: Economic crisis, the political gender gap, and the election of Bolsonaro (No. 242). IAI Discussion Papers.
  • Berköl, Z. Ö., (2019), 21. Yüzyılda Toplumsal Hafızanın Sağ Popülist Temsili, Toplum ve Bilim 147. Sayı içinde.
  • Betz, H. G., & Johnson, C. (2004). Against the current—stemming the tide: the nostalgic ideology of the contemporary radical populist right. Journal of Political Ideologies, 9(3), 311-327.
  • Brubaker, R. (2017). Why populism?. Theory and Society, 46(5), 357-385.
  • Bull, A. C. (2012). Neo-fascism. The Oxford Handbook of Fascism. Oxford University Press.
  • Chagas-Bastos, F. H. (2019). Political Realignment in Brazil: Jair Bolsonaro and the Right Turn. Revista de Estudios Sociales, (69), 92-100.
  • Cinemre, C. (2017). Faşizm, Devlet ve Sınıflar. Belge Yayınları: İstanbul.
  • Costa, B. (2018). Quién es quién en el ejército de Jair Messias Bolsonaro. Nueva Sociedad. De la Torre, Carlos. (2017). Populism in Latin America. Kaltwasser, C. R., Taggart, P. A., Espejo, P. O., & Ostiguy, P. (Eds.). The Oxford handbook of populism içinde. Oxford University Press.
  • - (2017a). Populism in Latin America. The Oxford Handbook of Populism, 195.
  • - (2007). The resurgence of radical populism in Latin America. Constellations, 14(3), 384-397.
  • - (2017b). Populism and nationalism in Latin America. Javnost-The Public, 24(4), 375-390
  • - (2018) “Bolsonaro and the Future of Democracy in Brazil”, Symposium on Bolsonaro and right- wing populism in Brazil içinde, http://asapoliticalsoc.org/symposium-on-bolsonaro-and-right-wing- populism-in-brazil/, (Erişim Tarihi: 18.01.2020).
  • -(2014). Populism in Latin American Politics. The many faces of populism: Current perspectives (ss. 79-100). Emerald Group Publishing Limited.
  • Dourojeanni, M. (2019). Ante las políticas de Jair Bolsonaro: Brasileños unidos por el ambiente. https://www.academia.edu/39161397/Ante_las_pol%C3%ADticas_de_Jair_Bolsonaro_Brasile%C3%B 1os_unidos_por_el_ambiente. (Erişim Tarihi: 30.03.2020).
  • Finchelstein, F. (2019a). Faşizmden Popülizme. A. Karatay, Çev.) İstanbul: İletişim.
  • -(2019b). The Extremist Bolsonaro: the Very Dangerous Face of Populism in Brazil.
  • https://www.resetdoc.org/story/extremist-bolsonaro-dangerous-face-populism-brazil/. (Erişim Tarihi: 30.03.2020).
  • Furtado, H. (2018). El "Efecto Bolsonaro". https://www.opendemocracy.net/es/democraciaabierta- es/el-efecto-bolsonaro/. (Erişim Tarihi: 02.04.2020).
  • Garcia, A. (2019). Brazil under Bolsonaro: Social base, agenda and perspectives. Journal of Global Faultlines, 6(1), 62-69.
  • Greven, T. (2016). The rise of right-wing populism in Europe and the United States. A Comparative Perspective [La emergencia del populismo de derechas en Europa y Estados Unidos. Una perspectiva comparada]. Friedrich Ebert Foundation, Washington DC Office.
  • Grigera, J. (2017). Populism in Latin America: Old and new populisms in Argentina and Brazil. International Political Science Review, 38(4), 441-455.
  • Goldstein, A. A. (2019). Bolsonaro: la democracia de Brasil en peligro. Marea Editorial.
  • - (2018a). Bolsonaro: en defensa de la tradición y el mercado. Revista Espóiler.
  • -(2018b). Las raíces del bolsofascismo. Carbonelli et al. Dossier EleNão? İçinde.
  • -(2018c). "Bolsonaro fue muy eficaz para capitalizar el pánico". https://www.academia.edu/37799886/_Bolsonaro_fue_muy_eficaz_para_capitalizar_el_p%C3%A1ni co_. (Erişim Tarihi: 30.03.2020).
  • Heywood, A. (2011). Siyasal ideolojiler, Bir Giriş (Çev.: Ahmet Kemal Bayram, Özgür Tüfekçi, Hüsamettin İnaç, Şeyma Akın, Buğra Kalkan), 3. Baskı, Adres Yayınları: Ankara.
  • Hobsbawm, E. J. (2017). Milletler ve milliyetçilik. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
  • -(2018). Yaşasın Devrim. İletişim Yayınları: İstanbul.
  • Jair Bolsonaro’s contentious first year in Office. (2020). The Economist. economist.com/the- americas/2020/01/04/jair-bolsonaros-contentious-first-year-in-office. (Erişim Tarihi: 30.03.2020).
  • Kampwirth, K. (2014). Kadınlar ve Gerilla Hareketleri: Nikaragua, El Salvador, Chiapas, Küba. Sümer: İstanbul.
  • Laclau, E.(2015). Marksist Teoride İdeoloji ve Politika. (Çev. Faruk Gültekin). Doruk Yayınları: İstanbul
  • - (2018). Popülist Akıl Üzerine (Çev. Nur Betül Çelik). Epos Yayınları: Ankara.
  • - (2005). Populism: What’s in a Name. Populism and the Mirror of Democracy, 48.
  • Leiras, S. (2019). El fenómeno de los liderazgos anti políticos en Brasil durante la Nueva República: los casos de Fernando Collor de Mello y Jair Bolsonaro. https://www.academia.edu/39827040/El_fen%C3%B3meno_de_los_liderazgos_anti_pol%C3%ADtic os_en_Brasil_durante_la_Nueva_Rep%C3%BAblica_los_casos_de_Fernando_Collor_de_Mello_y_Jair _Bolsonaro. (Erişim Tarihi: 02.04.2020).
  • Lempp, S. (2019). Jair Bolsonaro and Affirmative Action: Political Rupture or Escalation?. Allegra Lab.
  • Mann, M. (2015). Faşistler (çev. Ulaş Bayraktar). İletişim Yayınları: İstanbul.
  • Mattos, M. B. (2019). Bolsonaro electo presidente de Brasil: ¿Cómo llegamos hasta acá? ¿Para dónde vamos? Algunas observaciones preliminares, teniendo Antonio Gramsci como referencia. https://herramienta.com.ar/articulo.php?id=2933. (Erişim Tarihi: 28.03.2020).
  • Mejía, E. A. (2018). El papel del deporte en la irrupción fascista en Brasil: narrativa desde y con la campaña de Bolsonaro; The role of sport in the fascist irruption in Brazil: narrative from and with the Bolsonaro campaign. Revista FAIA, 7(31), 3.
  • Mendes, A. (2020). The Current Paradox of Brazil. Posts in This Series, 17.
  • Merino, G. E. (2019). Bolsonaro en Argentina ¿de la muerte del MERCOSUR a la resurrección?. http://www.iade.org.ar/noticias/bolsonaro-en-argentina-de-la-muerte-del-mercosur-la-resurreccion. (Erişim Tarihi: 30.03.2020).
  • Mosse, G. L. (2019). Genel bir faşizm teorisine doğru. Karşılaştırmalı faşizm çalışmaları (der. Constantin Iordachi) içinde. İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Mouffe, C. (2019). Sol Popülizm, Çev. Aybars Yanık, İletişim Yayınları: İstanbul.
  • -(2005). The ‘end of politics’ and the challenge of right-wing populism. Populism and the Mirror of Democracy, 50-71.
  • Mudde, C. (2017). Populism. An Ideational Approach. The Oxford Handbook of Populism içinde. 43-68.
  • Mudde, C., & Kaltwasser, C. R. (2011). Voices of the peoples: Populism in Europe and Latin America compared. South Bend, Indiana: Helen Kellogg Institute for International Studies.
  • Natanson, J. (2018). Brasil: la nueva potencia de la derecha mutante. Nueva Sociedad.
  • Nöwak, J. (2018). Brazil: Fascism on the Verge of Power?. https://www.globalresearch.ca/brazil- fascism-on-the-verge-of-power/5663203. (Erişim Tarihi: 27.03.2020).
  • -(2019). Bolsonaro: the First 100 days. https://socialistproject.ca/2019/04/bolsonaro-the-first- 100-days/. (Erişim Tarihi: 31.03.2020).
  • Oliveira, G. M. D., & Veronese, M. V. (2019). Brasil y el “fenómeno Bolsonaro”: un análisis preliminar. Revista mexicana de ciencias políticas y sociales, 64(237), 245-267.
  • Oroño, A. S. (2019). El Brasil de Bolsonaro: la captura antidemocrática del Estado de derecho. Ciclos en la Historia, la Economía y la Sociedad, (52), 141-152
Toplam 58 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Siyaset Bilimi, Uluslararası İlişkiler
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Özgür Yılmaz 0000-0003-3020-8550

Yayımlanma Tarihi 31 Aralık 2020
Yayımlandığı Sayı Yıl 2020 Cilt: 4 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Yılmaz, Ö. (2020). SAĞ POPÜLİZM VE FAŞİZM KAVRAMLARINA BOLSONARO İKTİDARINDAN BİR BAKIŞ. Alınteri Sosyal Bilimler Dergisi, 4(2), 137-162. https://doi.org/10.30913/alinterisosbil.797145