TÜRK MALİ YÖNETİMİNİN ŞEFFAFLIK DÜZEYİNİN ARTIRILMASINA YÖNELİK ÖNERİLER

Yıl 2003, Cilt: 19 Sayı: 1, 253 - 273, 01.12.2003

Ramazan Gökbunar Harun Cansız

Öz

Mali şeffaflık, hükümetin almış olduğu kararların, karar verme süreçleri­nin, mali amaçların ve kamusal hesapların açık, gerçekçi bir şekilde kamu­oyuna duyurulmasıdır.
Globalleşme, finansal krizler, mali sistemde modernleşme eğilimleri ve yolsuzluklar mali şeffaflığı gündeme getiren önemli gelişmelerdir.
Türkiye'de birçok ekonomik, mali ve siyasi nedenlerle mali şeffaflığın te­sis edilmesi gerekmektedir. Bu amaca yönelik olarak, Maliye Bakanlığı, DPT, Hazine Müsteşarlığı ve Sayıştay gibi kurumlar çalışmaktadırlar.
Bu çalışmada Türkiye'de mali şeffaflık düzeyinin artırılmasında yapılabi­lecek mali düzenlemeler analiz edilmektedir.

The term "fiscal transparency" means the availability and openness of the decisions taken by the government together with the procedures under which they are taken as well as of the government's aims and accounts to the public.
Globalization, emergence of financial crisis, increasing tendencies to modernization in fiscal systems, and corruption frequently witnessed by public are the events that have brought fiscal transparency to the agenda in the international field in recent years.
it is necessary to achieve fiscal transparency in Turkey, too, due to many major economic, political, and fiscal reasons. Far this purpose, the Ministry of Finance, the State Planning Organization, Turkish Treasury, and the Turkish Court of Accounts have started several initiatives. This study analyzes the fiscal regulations to achieve fiscal transperancy in Turkey.

Anahtar Kelimeler

Mali yönetim

Kaynakça

• DAVIES, Howard. "The Davas Menu", Worldlink, Mar/Apr 99, 1999.
• DPT. Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması ve Mali Saydamlık Özel İh­tisas Komisyonu Raporu, DPT:2517-ÖİK:535, Ankara, 2002.
• DROR, Yehezkel. "Transparency and Opennes of Quality Democracy", Openness and Transparency in Governance: Challenges and Opportu­nities, European lnstitute of Public Administration, (Ed. Michael KELL Y), The Second Nispacee Cıvil Service Forum Held in Ma­astricht, The Netherlands, October 28-29, 1999.
• FLORiNi, Ann M. "Does the lnvisible Hand Need a Transparent Glove? The Politics of Transparency", The Annual World Bank Conference on Development Economics, Washington, D.C., April 28-30, 1999, http://www. world bank. org/research/abcde/wash in g­ton_ 11 /pdfs/florini.pdft, (26.10.2001).
• OLSCHER, Alta- Warren KRAFCHIK ve lsaac SHAPIRO. Fiscal Transparency and Participation in The Budget Process, South Africa: A Country Report, ldasa: Budget lnformation Service, October 1999, http://www. inte rnational bu d g et. org/resources/1 i b rary /trans­parencyfinal. pdf, (10.06.2002).
• GEDİKLİ, Bülent, Kamu Harcama Yönetiminde Kalite-Yolsuzlukla Mücadele İçin Bir Model Önerisi, Yaklaşım Yayınları, 2001, Ankara.
• HITCHCOCK, David 1. "Asian Values and Democracy in Asia", 2001. http://www. unu .edu/unupress/asian-values. html#ıntroductıon, (28.12.2001).
• HÜRCAN, Yasemin- KIZILTAŞ Emine, YILMAZ Hakan. Türk Mali Yönetimi Mali Şeffaflık Standartlarının Neresinde? IMF İyi Uygulamalar Tüzüğü Temelinde Bir Değerlendirme ", Devlet Reformu: Kamu Maliyesinde Saydamlık, TESEV, İstanbul, 2000.
• MF "Communique of the lnterim Committee of the Board of Governors of the lnternational Monetary Fund," October 4, 1998, http://www.imf.org/external/np/cm/1998/100498.htm, (30. 08. 2001 ).
• IMF. Report of The Working Group on Transparency And Accountability, Oct­ober, 1998, http://www.imf.org/externa1/np/g22/taarep.pdf, (21.11.2001).
• IMF Fiscal Affairs Department. Report on The Observance of Standarts and Codes (ROSC) Turkey-Fiscal Transparency, June 27, 2000, http://www.imf.org/external/np/rosc/tur/fiscal.htm.
• KESİK, Ahmet. "Kamu Mali Yönetiminin İşleyiş Yönünden Yeniden Yapılandırılmasına Yönelik Çabaların Yönü ve Bu Çabaların De­ğerlendirilmesi". 15. Türkiye Maliye Sempozyumu- Türk Kamu Mali Yönetiminin Yeniden Yapılandırılması ve Bu Yapılanmada Perfor­mans Yönetimi ve Denetiminin Yeri, (15-17 Mayıs 2000), Akdeniz Üniversitesi İİBF Yayın No:3, 2000.
• KIZILTAŞ, Emine. IMF Tarafından Belirlenen Mali Saydamlık Standartları, Bu Standartların Türkiye'de Uygulanabilirliği ve Bu konuda Yapıl­ması Gereken Düzenlemelere İlişkin Öneriler, Devlet Bütçe Uz­manlığı Araştırma Raporu, Maliye Bakanlığı, BÜMKO, Ankara, 2001.
• KOPITS, George ve Jon CRAIG. Transparency in Government Operations, IMF Occasional Paper No: 158, Washington DC, January 1998.
• LEE, John E. "Transparency, Empowerment and the Public lnterest: a View on the Role of Publicly, Employed Agrıcultural Economists", American Journal of Agricultural Economics, Dec94, Vol. 76 lssue 5, ss.1010-1022, 1994.
• Maliye Bakanlığı Teftiş Kurulu. Maliye Teftiş Kurulunun Türk Mali İdaresi ve Sis­teminin Yeniden Yapılandırılması Konusunda ve Türkiye'nin Uluslar arası Kuruluşlarla Yaptığı Ortak Çalışmalara İlişkin Görüş ve Önerile­ri, Ankara, 2002, 1.1.1 Sayılı Rapor, 2002.
• MB. Kamu Mali Yönetimi Ve Kontrol Kanunu Tasarısı, 2003. http://www.muhasebat.gov.tr/mevzuat/kanun/kmymkkt.doc
• MB Muhasebat Genel Müdürlüğü. Devlet Muhasebesinde Reform Çalışmaları: Nakit Esasından Tahakkuk Esasına. Kasım-2002, Ankara, http://www.muhasebat.gov.tr/yayinlar/Pilot_Uyg_Sonuc.doc
• OECD. "Managing tor the Future: Seeking Solutions to Long-Range Prob­lems in a World That Demands lmmediate Action". Ministerial Symposium on the Future of Public Services-Session There, (09.04.1997).
• OECD. Budgeting For The Future, OCDE/GD (97)178, OECD, 58428, 1997. OECD. "Synthesis of Reform Experiences in Nine OECD Countries: Govern­ment Roles and Functions and Public Management", OECD Pub­lic Managements Service, Public Management Committee, Govern­ment of the Future: Getting From Here to There Semposium. Paris, (14-15 September 1999).
• OUATTARA, Alassane D. "The IMF and Developing Countries: From Myths ta Realities," Deputy Maging Director of the lnternational Monetary Fund at the Bank Lyonnaise and the European Geopolitical Observatory Conference on the Challenges of North-south Relations at the Dawn of the 21st Centry Lyon, France, November 10, 1998.
• POTIER, Barry H. "Fiscal Transparency: The IMF Code", Public Management Forum, SIGMA Vol. V, No. 1, 1999.
• REVIGLIO, Franco. Budgetary Transparency For Public Expenditure Control, IMF Working Paper WP/01/8, 2001.
• SAHGAL, Vinod-Depa CHAKRAPANI. Clean Government and Public Finan­cial Accountability, OED Working Paper Series No: 17, Summer 2000, The World Bank Washington, D.C. http://.www.worldbank.org/html/oed, (24.07.2001).
• SÖNMEZ, Sinan-SAK, Güven. "Kamu Hesaplarında Şeffaflık ve Borç Yöneti­mi", XV. Türkiye Maliye Sempozyumu, Türk Kamu Mali Yönetimi­nin Yeniden Yapılandırılması ve Bu Yapılanmada Performans Yöneti­mi ve Denetiminin Yeri, Akdeniz Üniversitesi İİBF Yayın No:3, An­talya, 2000.
• SULLIVAN, Kenneth. Transparency in Central Bank Financial Statement Disclosu­res, IMF Working Paper WP/00/186, 2000.
• The World Bank. Turkey: Public Expenditure and lnstitutional Review: Reforming Budgetary lnstitutions for Effective Government, Report Na. 22530-TU, August 20, 2001. http://www1.worldbank.org/publicsector/pe/ecaper.htm - 14k.
• VISHWANATH, Tara ve Daniel KAUFMANN. Towards Transparency in Finance and Governance, The World Bank Draft, September 6th 1999, http://www.worldbank.org/wbi/governance/pdf/tarawish.pdf, (12.02.2001).
• WEI, Shan-Jin. Natura! Openness and Good Government NBER Working Paper Se­ries, No: 7765, 2001. http://www.nber.org/papers/w7765, (14.10.2003).