ÜRETİM İŞLETMELERİNDE VE TOPTANCILARDA PAZARLAMA MALİYETLERİ VE KARLILIK ANALİZİ

Yıl 1988, Cilt: 6 Sayı: 2, 59 - 79, 30.12.1988

Rıfat Üstün

Öz

Üretim işletmelerinde ve toptancılarda pazarlama maliyetleri­nin sınıflandırılması ve karlılık analizi son derece önemlidir. Tu­tarlı bir karlılık analizinin yapılabilmesi için pazarlama maliyet­lerinin, pazarlama maliyet muhasebesince değişken ve sabit olarak ayrılması gerekir. Değişken pazarlama maliyetleri mamullere, müş­terilere ve satış bölgelerine doğrudan doğruya yüklenmelerine rağ­men, sabit pazarlama maliyetleri ancak gider dağıtım anahtarları (temelleri) aracılığıyla dağıtılabilir. Bu sabit pazarlama maliyetle­rinin mamullere, müşterilere ve satış bölgelerine hakettikleri kadar dağıtılabilmesi de, gider dağıtım temellerinin; mantıklı, ölçülebilir ve pratik olmasına bağlıdır. Pazarlama karlılık analizinin tutarlı­lığı da, ancak pazarlama maliyetlerinin sabit ve değişken kısımla­rına doğru bir biçimde ayrılmasından sonra olurludur.
İşte biz bu çalışmamızda,· öncelikle pazarlama maliyetlerinin fonksiyonel sınıflarını, sonra direkt pazarlama maliyetleri ile endi­rekt pazarlama maliyetlerini inceleyip, maliyetlerin dağıtım temel­lerine değineceğiz. Son olarak da, pazarlama maliyetlerinin; mamullere, müşterilere, satış birimlerine ve satış bölgelerine dağıtı­ınını inceleyerek, pazarlama karlılık analizi için gerekli verilerin sağlanmasının önemine değineceğiz.

Anahtar Kelimeler

Karlılık, Toptancılık, Maliyetler, Pazarlam, Maliyet kontrolü, Fiziksel dağıtım (Pazarlama)

Kaynakça

• ALDERSON, Wroe and HAAG, Frederick, Prohlems of Who­lesale Electrical Goods Distribution, (Washington: U.S. De­partment of Commerce, Government Printing Office, 1931)
• ALDERSON Wroe, And MILLE.R Nelson, Problems of Whol­lesole Dry Goods Distrihution, U.S. Departınent of Coınmer­ce, Government Printing office, 1930).
• CARROLL, J. Edward, Wholesale Druggists' Operations, Washington: U.S. Department of Commerce, Government Printing office, 1934).
• MESEROLE, H. William And Sevin H. Charles, Effective Grocery Wholesaling, (Washington: U.S. Department of Com­meree, Government Printing offiee, 1941).
• MILLARD, J. W, Analyzing Wholesale Distribution Costs,(Washington: U.S. Department of Commerce, Government Printing offiee, 1928).
• SEViN, H. Charles, Distribution Cost Analysis, (Washing. ton: U.S. Department of Commerce, Government Printing Offiee, 1946).
• SEViN, H. Charles, Marketing productivity Analysis, (New York: Mc Graw-Hill Book Company, 1965).
• SEVİN, H. Charles, «How To Control Your Distribution Costs» in J.K. Lasser (Ed), Business Management Handbook,(New York: Mc Graw-Hill Book Company, 1952).
• SEViN, H. Charles «Distiribution And Administrative Cost Analysis», in FİSKE, P. Wyman and BECKETT A. John (Eds), Industrial Accountant's Handbokk, (Englewood Cliffs, N .. J: Prentice-Hall, ine, 1954).
• SEViN, H. Charles, «Controlling Distribution Costs» in L. Doris (Ed). Corparate Treasurers' and Controllers' Hand­book, Englewood Cliffs, N.J: Prentice-Hall ine, 1950).
• URAZ, Çevik, İşletme Yönetim Aracı Olarak Pazarlama Ma­liyet Analizi, (Ankara: Sevinç Matbaası, Ankara İktisadi ve İdari Bilimler Akademisi Yayın No: 50, 1971).