DETERMINANTS OF TAX MORALE IN TRC3 REGION (MARDİN, BATMAN, SİİRT, ŞIRNAK): A QUALITATIVE ANALYSIS

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 1, 170 - 202, 27.03.2023

Canatay Hacıköylü Şahin Ay

https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1200544

Öz

In the study; It has been analyzed what the determinants of tax morale are in the TRC3 region, which consists of Mardin, Batman, Siirt and Şırnak. Qualitative research method was used in the TRC3 region related to tax morale. With the semi-structured interview method, interviews were conducted with 32 income taxpayers, both in the TRC3 region and living in this region. Nvivo 8 package program was used for data analysis. After the analysis, the data were interpreted. It has been determined that public services and public administrations, tax penalties and auditing, tax amnesties, tax justice, current economic conjuncture, perception of corruption, accessibility to the unregistered, acceptance of ideology and political power, and family and social environment are determinants on tax morale in the TRC3 region.

Anahtar Kelimeler

Tax, Tax Morale, TRC3 Region

TRC3 BÖLGESİNDE (MARDİN, BATMAN, SİİRT, ŞIRNAK) VERGİ AHLAKININ BELİRLEYİCİLERİ: NİTEL BİR ANALİZ

Öz

Çalışmada; TRC3 bölgesinde yer alan Mardin, Batman, Siirt ve Şırnak’tan illerinde vergi ahlakının belirleyicilerinin neler olduğunu analiz edilmiştir. Vergi ahlakı ile ilgili TRC3 bölgesinde nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Yarı yapılandırılmış görüşme yöntemi ile hem memleketi TRC3 bölgesi olan hem de bu bölgede yaşayan 32 gelir vergisi mükellefi ile görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Verilerin analizi için Nvivo 8 paket programı kullanılmıştır. Analizin ardından veriler yorumlanmıştır. Kamu hizmetleri ve kamu idareleri, vergi cezaları ve denetim, vergi afları, vergi adaleti, mevcut ekonomik konjonktür, yolsuzluk algısı, kayıt dışına erişilebilirlik, ideoloji ve siyasi iktidarın kabulü ile aile ve sosyal çevrenin TRC3 bölgesinde vergi ahlakı üzerinde belirleyici olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Vergi Ahlakı, Vergi, TRC3 Bölgesi

Kaynakça

• Akdoğan, A. (2019). Kamu Maliyesi. Ankara: Gazi Yayınevi.
• Arangül, M. (2020). Seyyidlerin Mafiyeti Bağlamında Osmanlı'da Vergi Adaleti. İlahiyat Alanında Akademik Çalışmalar-II (s. 120-151). Ankara: Gece Kitaplığı.
• Aydın, M. S. (2021). Vergi Algısı Niteliksel Bir Analiz. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Berksoy, T., & Yıldırım, N. E. (Ocak, 2017). Yolsuzluk kavramına genel bir bakış: Problemler ve çözüm önerileri. Journal of Awareness, 2(1), 1-18.
• Brink, P. J. (May, 1991). Issues of reliability and validity. Qualitative nursing research: A contemporary dialogue (s. 164-186). https://methods.sagepub.com/book/qualitative-nursing-research/n20.xml adresinden erişildi.
• Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating quantitative and qualitative research. Pearson Education, Inc.
• Çelebi, A. K. (2012). Mali sosyoloji üzerine denemeler. TC Maliye Bakanlığı Strateji Geliştirme Başkanlığı.
• Dağ, M., & Ökde, B. (Haziran, 2016). Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde Sınır Ticaretini Etkileyen Faktörler ve Ekonomik Etkileri. Global Business Research Congress (s. 524-534). İstanbul: Press Academia Procedia.
• DİKA. (2021). Dicle Kalkınma Ajansı. https://www.dika.org.tr/dicle/bolgenin-dunyadaki-konumu adresinden erişildi
• Egeli, H., & Karakoyun, F. (2019). Kamu Maliyesi. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• GİB. (2021). Gelir İdaresi Başkanlığı. https://gib.gov.tr/sites/default/files/fileadmin/user_upload/VI/20211.html adresinden erişildi.
• Herekman, A. (1991). Kamu Maliyesi. Ankara: Sevinç Matbaası. Kılıç, R. (2005). Osmanlıda Seyyidler ve Şerifer. İstanbul: Kitap Yayınevi.
• Maxwell, J. (2022). Nitel Araştırma Tasarımı Etkileşimli Bir Yaklaşım. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel araştırma desen ve uygulama için bir rehber. (S. Turan, Çev.) Ankara: Nobel Yayıncılık. Özhan, M. (2019). Güneydoğu Seçmeninin Davranışları. Bursa: Ekin Kitabevi Yayınları.
• Poulantzas, N. (1992). Siyasal İktidar ve Toplumsal Sınıflar. İstanbul: Belge Yayınları.
• Schmölders, G. (1976). Genel Vergi Teorisi Çev: Salih Turhan. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayınları.
• Song, Y.-D., & Yarborough, T. E. (1978). Tax Ethics and Taxpayer Attitudes. Public Administration Review, 38(5), 442-452.
• Torgler, B. (2003). Tax Morale and Institutions. Center for Research in Economics, Management and The Arts (CREMA), Working Paper, No. 09, 1-36.
• Tosuner, M., & Demir, A. C. (2009). Vergi ahlakının sosyal ve kültürel belirleyenleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 14(1), 1-15.
• T.C Hazine ve Maliye Bakanlığı Muhasebat Genel Müdürlüğü. (2021). https://muhasebat.hmb.gov.tr/genel-butce-gelirlerinin-iller-itibariyle-tahakkuk-ve-tahsilati-2004-2019 adresinden erişildi.
• Yıldız, B. (2019). Vergi ahlakı belirleyicilerine yönelik literatür araştırması: Türkiye değerlendirmesi. Vergi Sorunları Dergisi, 42(366), 128-143.