THE EFFECT OF WORKPLACE FRIENDSHIP ON WORKPLACE HAPPINESS: THE INTERMEDIATE ROLE OF WORK LIFE QUALITY

Yıl 2023, Cilt: 24 Sayı: 3, 197 - 212, 25.09.2023

Ali Ayvaz , Merve Güneş , Hüseyin Çiçek

https://doi.org/10.53443/anadoluibfd.1165523

Öz

The purpose of this study is investigated whether workplace friendship has an impact on workplace happiness and, if so, to identify the mediating role of job life quality. To achieve this aim, data was collected from employees working in cosmetic companies in Isparta province. Data obtained from a sample of 215 participants through a questionnaire was analyzed using frequency analysis, confirmatory factor analysis, correlation, and regression analysis via AMOS, SPSS, and PROCESS macros. The research findings indicate that workplace friendship dimensions have an impact on workplace happiness and serve as a mediating variable in job quality. Furthermore, through the impact analysis of individual workplace friendship dimensions, it was found that the Friendship Opportunity dimension has a greater impact on workplace happiness more than Friendship Value dimension. Thus, the study provides original results, and the findings was discussed in relation to theoretical and the literature.

Anahtar Kelimeler

Crafting, Workplace Happiness, Perceived Organizational Support

İŞ YERİ ARKADAŞLIĞININ İŞ YERİ MUTLULUĞU ÜZERİNDE ETKİSİ: İŞ YAŞAM KALİTESİNİN ARACI ROLÜ

Öz

Bu çalışmanın amacı, iş yeri arkadaşlığının iş yeri mutluluğuna etkisinin olup olmadığını ve etkinin var olması durumunda iş yaşam kalitesinin aracı rolünün ortaya konması amaçlanmıştır. Bu kapsamda, Isparta ilinde kozmetik alanında faaliyet gösteren firmalarındaki iş görenler örnekleminde veriler toplanmıştır. Anket yöntemiyle 215 örneklemden elde edilen veriler AMOS, SPSS ve PROCESS makrosu aracılıyla frekans analizi, doğrulayıcı faktör analizi, korelasyon ve regresyon analizleri uygulanmıştır. Araştırma bulgularına göre iş yeri arkadaşlığı boyutlarının, iş yeri mutluluğu üzerinde etki sahibi olduğu ve iş yaşam kalitesinin aracı değişken rolüne sahip olduğu saptanmıştır. Ayrıca iş yeri arkadaşlığı boyutlarıyla ayrı ayrı incelenen etki analizleri sonucunda Arkadaşlık Kurma Fırsatı boyutunun, Arkadaşlık Değeri boyutuna göre daha fazla oranda iş yeri mutluluğuna etki ettiği sonucu tespit edilmiştir. Bu bağlamda araştırmanın özgün sonucu ortaya konmuş, bulgular teorik ve alan yazınıyla tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İş Yeri Arkadaşlığı, İş Yeri Mutluluğu, İş Yaşam Kalitesi, Çalışma Yaşam Kalitesi

Kaynakça

• Alfisyahri, K., Etikariena, A., & Gatari, E. (2017). The relationship between perceived organizational support and employee’s turnover intention through supportive co-worker workshop in division B at Company X. Proceedings of the 1st International Conference on Intervention and Applied Psychology (ICIAP 2017). Advances in Social Science, Education and Humanities Research (ASSEHR), 13, 289-299.
• Alparslan, A. M., Yastıoğlu,, S., Taş, G., Ali, M., & Özmen, M. (2022). Yaşamın-işin anlam kaynakları ve iyi oluş ilişkisi üzerine bir araştırma. Visionary E-Journal/Vizyoner Dergisi, 13(33), 14-33. Alparslan, A., Yastıoğlu, S., & Taş, M. (2019). Mutlu eden yöneticiler: Pozitif psikoloji bağlamında araştırmalar ve öneriler. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ayvaz, A., & Çiçek, H. (2021). İş becerikliliğinin iş yerinde mutluluğa etkisi: Algılanan örgüt ve çalışma arkadaşı desteğinin rolü (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, Burdur.
• Ayvaz, A., & Çiçek, H. (2022). İş becerikliliği ve iş yeri mutluluğu. İksad Yayınevi.
• Bayramoğlu, G. (2018). İş/aile sınırı teorisi bağlamında kadın akademisyenlerin iş/yaşam dengesinin sağlanmasına yönelik bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 17(68), 1722-1744.
• Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
• Boyd, N. G., & Taylor, R. R. (1998). A developmental approach to the examination of friendship in leader-follower relationships. The Leadership Quarterly, 9(1), 1-25.
• Bromet, E. J., Dew, M. A., & Parkinson, D. K. (1990). Spillover between work and family: A study of blue-collar working wives. J. Eckenrode & S. Gore (Eds), Stress between work and family (ss. 133-151) içinde. Springer.
• Byrne, D., & Clore, G. L. (1970). A reinforcement model of evaluative responses. Personality: An International Journal, 1(2), 103–128.
• Caesens, G., Marique, G., Hanin, D., & Stinglhamber, F. (2016). The relationship between perceived organizational support and proactive behaviour directed towards the organization. European Journal of Work and Organizational Psychology, 25(3), 398-411.
• Cameron, K. S., Dutton, J. E., & Quinn, R. (2003). An introduction to positive organizational scholarship. Positive Organizational Scholarship, 3(13), 2-21.
• Chang, H.-T., Chou, Y.-J., Liou, J.-W., & Tu, Y.-T. (2016). The effects of perfectionism on innovative behavior and job burnout: Team workplace friendship as a moderator. Personality and Individual Differences, 96(1), 260-265.
• Chiaburu, D. S., & Harrison, D. A. (2008). Do peers make the place? Conceptual synthesis and meta-analysis of coworker effects on perceptions, attitudes, OCBs, and performance. Journal of Applied Psychology, 93(5), 1082.
• Child, D. (2006). The essentials of factor analysis (3. Edisyon). London: Continuum. Coch, L., & French Jr, J. R. (1948). Overcoming resistance to change. Human relations, 1(4), 512-532.
• Çapik, C. (2014). Geçerlilik ve güvenilirlik çalışmalarında doğrulayıcı faktör analizinin kullanımı. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 17(3), 196-205.
• Çiçek, D. (2005). Örgütlerde motivasyon ve iş yasam kalitesi: Bir kamu kurulusundaki yönetici personelin motivasyon seviyelerinin tespit edilerek iş yasam kalitesinin geliştirilmesi üzerine bir araştırma (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Çukurova Üniversitesi, Adana.
• Duchon, D., & Plowman, D. A. (2005). Nurturing the spirit at work: Impact on work unit performance. The leadership quarterly, 16(5), 807-833.
• Elizur, D., & Shye, S. (1990). Quality of work life and its relation to quality of life. Applied Psychology, 39(3), 275-291.
• Ensher, E. A., Thomas, C., & Murphy, S. E. (2001). Comparison of traditional, step-ahead, and peer mentoring on protégés’ support, satisfaction, and perceptions of career success: A social exchange perspective. Journal of Business and Psychology, 15(3), 419-438.
• Erhan, T. (2021). İşyeri mutluluğu: Bir kavram incelemesi. OPUS International Journal of Society Researches, 17(38), 5686-5712.
• Festinger, L. (1954). A theory of social comparison processes. Human relations, 7(2), 117-140.
• Fisher, C. D. (2010). Happiness at work. International journal of management reviews, 12(4), 384-412.
• Fiske, A. P. (1992). The four elementary forms of sociality: Framework for a unified theory of social relations. Psychological review, 99(4).
• Fredrickson, B. L. (2001). The role of positive emotions in positive psychology: The broaden-and-build theory of positive emotions. American psychologist, 56(3).
• Gavin, J. H., & Mason, R. O. (2004). The Virtuous Organization: The Value of Happiness in the Workplace. Organizational dynamics, 33(4), 379-392.
• Gemlik, H. N., Sığrı, Ü., & Sur, H. (2007). Sosyal karşılaştırma ve öğrenilmiş güçlülük ilişkisinin yönetsel etkileri hastane yöneticileri ve çalışanları üzerine bir çalışma. Yönetim Dergisi: İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi İşletme İktisadı Enstitüsü, 18(57), 55-66.
• George, D. (2011). SPSS for windows step by step: A simple study guide and reference, 17.0 update (10. Baskı). Baston: Pearson.
• Gillen, M., Baltz, D., Gassel, M., Kirsch, L., & Vaccaro, D. (2002). Perceived safety climate, job demands, and coworker support among union and nonunion injured construction workers. Journal of safety research, 33(1), 33-51.
• Gürbüz, S., & Şahin, F. (2014). Sosyal bilimlerde araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Hayes, A. F. (2013). Introduction to mediation, moderation, and conditional process analysis: A regression-based approach. The Guilford Press.
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri (5. Baskı). Ankara: Asil Yayın Dağıtım.
• Keyes, C. L. (2005). Mental illness and/or mental health? Investigating axioms of the complete state model of health. Journal of consulting and clinical psychology, 73(3), 539-548.
• Kır, A., Kösem, Ü., Akçakanat, T., & Uzunbacak, H. H. (2020). Öğretmenlerde şükrün işyeri mutluluğuna etkisinde cinsiyetin düzenleyici rolü. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 6(2), 5-18.
• Kline, R. B. (2019). Yapısal Eşitlik Modellemesinin İlkeleri ve Uygulaması (4. Baskı) (Çev. Ed: S. Şen). Nobel Yayın Dağıtım.
• Leiter, M. P., & Durup, M. J. (1996). Work, home, and in-between: A longitudinal study of spillover. The Journal of applied behavioral science, 32(1), 29-47.
• Milam, J. G. (2012). Why workplace friendships matter: An assessment of workplace friendships, employee engagement, job embeddedness, and job burnout (Yayımlanmamış doktora tezi). Alliant International University, LA, California.
• Morgeson, F. P., & Humphrey, S. E. (2006). The Work Design Questionnaire (WDQ): Developing and validating a comprehensive measure for assessing job design and the nature of work. Journal of applied psychology, 91(6).
• Narcıkara, E. B. (2018). Spiritüelite (Ruhsallık) ve iş ortamında anlam arayışı. Alanya Akademik Bakış, 2(1), 11-25.
• Newstrom, J. W. & Davis, K. (1997). Organizational behavior–human behavior at work (10. Baskı). McGraw-Hill. International Edition, New York.
• Nielsen, I. K., Jex, S. M., & Adams, G. A. (2000). Development and validation of scores on a two-dimensional workplace friendship scale. Educational and Psychological Measurement, 60(4), 628-643.
• Ömüriş, E. (2014). İşyerinde arkadaşlık ilişkilerinin temel belirleyicileri ve örgütsel sonuçlar üzerine etkisi (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Akdeniz Üniversitesi, Antalya.
• Özgen, H., Öztürk, A., & Yalçın, A. (2002). İnsan Kaynakları Yönetimi. İstanbul: Nobel Kitabevi.
• Plessis, M. du. (2021). Chapter 6 Enhancing Psychological Wellbeing in Industry 4.0: The Relationship Between Emotional Intelligence, Social Connectedness, Work-Life Balance and Positive Coping Behaviour. N. Ferreira, I.L. Potgieter ve M. Coetzee (Eds), Agile Coping in the Digital Workplace (99-118). Springer International Publishing, Cham.
• Polat, F. N., & Erdem, R. (2017). Merhamet yorgunluğu düzeyinin çalışma yaşam kalitesi ile ilişkisi: Sağlık profesyonelleri örneği. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26, 291-312.
• Preacher, K. J., & Hayes, A. F. (2004). SPSS and SAS procedures for estimating indirect effects in simple mediation models. Behavior Research Methods, Instruments, & Computers, 36(4), 717-731.
• Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2009). Promoting self-determined school engagement: Motivation, learning, and well-being. New York: Taylor & Francis.
• Salas-Vallina, A., Alegre, J., & Guerrero, R. F. (2018). Happiness at work in knowledge-intensive contexts: Opening the research agenda. European Research on Management And Business Economics, 24(3), 149-159.
• Sias, P. M., & Cahill, D. J. (1998). From coworkers to friends: The development of peer friendships in the workplace. Western Journal of Communication (includes Communication Reports), 62(3), 273-299.
• Sias, P. M., Gallagher, E. B., Kopaneva, I., & Pedersen, H. (2012). Maintaining workplace friendships: Perceived politeness and predictors of maintenance tactic choice. Communication Research, 39(2), 239-268.
• Steiner, D. D., & Truxillo, D. M. (1989). An improved test of the disaggregation hypothesis of job and life satisfaction. Journal of Occupational Psychology, 62(1), 33-39.
• Suojanen, I. (2012). Work for your happiness-Theoretical and empirical study defining and measuring happiness at work (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). University of Turku, Finlandiya.
• Şahinbaş, F., & Erigüç, G. (2019). Pozitif örgütsel davranış yaklaşımıyla işyeri arkadaşlığı ve işe adanma ilişkisi: Sağlık Çalışanları üzerine bir araştırma. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 15(4), 1201-1225.
• Tierney, P., & Tepper, B. J. (2007). Introduction to The Leadership Quarterly special issue: Destructive leadership. The Leadership Quarterly, 18(3), 171-173.
• Tortumlu, M., & Taş, M. A. (2020). İşyeri kabalığı ve mutluluk ilişkisinde iş yaşamında yalnızlığın düzenleyici etkisi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, 23(2), 706-719.
• Turan, N. (2019). Bir kamu üniversitesi personelinin çalışma mutluluğunu etkileyen faktörler: Nitel araştırma örneği. Journal of Economy Culture and Society, 60(1), 187-205.
• Türk, S., & Akın Gürdal, S. (2019). Mutluluk işten ayrılma niyetini azaltır mı? Mutluluk ve yaşam doyumunun işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi. Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(1), 4-28.
• Van Laar, D., Edwards, J. A., & Easton, S. (2007). The work‐related quality of life scale for healthcare workers. Journal of advanced nursing, 60(3), 325-333.
• Warr, P., Cook, J., & Wall, T. (1979). Scales for the measurement of some work attitudes and aspects of psychological well‐being. Journal of occupational Psychology, 52(2), 129-148.
• Wesarat, P., Sharif, M. Y., & Abdul Majid, A. H. (2014). A conceptual framework of happiness at the workplace. Asian Social Science, 11(2), 78-88.
• Williams, P., Kern, M. L., & Waters, L. (2017). The role and reprocessing of attitudes in fostering employee work happiness: An intervention study. Frontiers in Psychology, 8(1), 28-37.
• Wrzesniewski, A., & Dutton, J. E. (2001). Crafting a job: Revisioning employees as active crafters of their work. Academy of management review, 26(2), 179-201.
• Xu, S., Martinez, L. R., Van Hoof, H., Tews, M., Torres, L., & Farfan, K. (2018). The impact of abusive supervision and co-worker support on hospitality and tourism student employees’ turnover intentions in Ecuador. Current issues in Tourism, 21(7), 775-790.
• Yap, W. M., & Badri, S. K. Z. (2020). What makes millennials happy in their workplace? Asian Academy of Management Journal, 25(1).
• Yozgat, U., & Bilginoğlu, E. (2020). İşyerinde mutluluk ölçeği türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 15(1), 201-206.