Banditry and desertion in the Western Anatolia during the First World War

Yıl 2012, Cilt: 13 Sayı: 50, 429 - 447, 01.12.2011

Dilşen İnce Erdoğan

https://doi.org/10.1501/Tite_0000000364

Öz

-

Anahtar Kelimeler

-

BĐRĐNCĐ DÜNYA SAVAŞI YILARINDA BATI ANADOLU’DA ASKER KAÇAKLARI VE EŞKIYALIK

Öz

Birinci Dünya Savaşı’nın neden olduğu iç güvenlik sorunu Osmanlı İmparatorluğu’nda araştırılması gereken en önemli problemlerden biridir. Güvenlik ve asayiş savaş zamanlarında devletin özellikle hayati sorunudur. Çünkü devletin savaş alanlarındaki başarısı ülkenin içindeki güvenliğin ve barışın sağlanmasını gerektirir. Birinci Dünya Savaşı Osmanlı İmparatorluğu’nun sosyal, ekonomik ve siyasal çöküşüne neden olmuştur. Devlet otoritesi savaş boyunca zayıflamıştır. Ekonomik ve sosyal sorunlar barışın bozulmasının da nedenleri olmuştur. Eşkıyalık faaliyetlerin özellikle 19. yüzyıldan bu yana artması da imparatorluğun iç güvenliğini tehdit eden bir diğer unsurdur. Demografik ve etnik yapının savaş sonrası yaşanan göçler nedeni ile değişmesi ve buna bağlı olarak ortaya çıkan işsizlik ve topraksızlık eşkıyalık faaliyetlerinin artmasında ve yayılmasındaki etikilerin başında gelmektedir. Yaşanılan bölgenin coğrafi konumu ve iklimsel özellikleri de bu tür faaliyetlerin artmasının nedenlerindendir. Eşkıyalık faaliyetlerinin yanı sıra özellikle savaş yıllarında devletin karşısına büyük bir sorun olarak çıkan ve asayişin bozulmasına sebep olan diğer bir faktör de asker kaçakları meselesidir. Büyük Savaş yıllarında yaklaşık olarak 300.000 asker kaçağından bahsedilmektedir. Asker kaçakları sadece iç güvenliğin bozulmasının değil, özellikle savaşın ikinci yarısında cephede yaşanan başarısızlıklarının da nedenidir. İmparatorluğun etnik ve demografik yapısı, coğrafi özellikleri, iklim şartları ve etnik unsuların bağımsızlık talepleri bölgede yaşanan güvenlik sorunlarını niteliksel olarak değiştirebilmektedir. Yapılacak olan çalışma ile geleneksel tarih anlayışı yıkılarak, geçmiş genellemeler ile değil, zaman ve mekân küçültülerek ve dokümanter malzeme kullanılarak anlatılmaya çalışılacaktır. Böyle bir yaklaşımla Başbakanlık Osmanlı Arşiv belgeleri özellikle de Dâhiliye Nezareti Asayiş Kalemi ve Emniyet-i Umumiye Müdüriyetine gönderilen kayıtlar incelenecektir. Özellikle I. Dünya Savaşı yıllarında Batı Anadolu’da başta eşkıyalık faaliyetleri olmak üzere, asker kaçaklarının neden olduğu adli olaylar da belirlenmeye çalışılacaktır

Anahtar Kelimeler

Batı Anadolu, Eşkıyalık, Asker Kaçakları, Birinci Dünya Savaşı, İç Güvenlik