Gaziantep Kentinde 2040 Yılına Kadar Oluşabilecek Arazi Kullanımı/Arazi Örtüsü Değişiminin Tahmini

Yıl 2014, Cilt: 20 Sayı: 1, 83 - 101, 12.03.2014

Hakan Oğuz Nuri Bozali

https://doi.org/10.15832/tbd.77489

Öz

Gaziantep ekonomik, endüstriyel ve sosyal yaşam standartları sebebiyle son 20 yılda hızlı bir büyüme göstermiştir. Geçmişten günümüze meydana gelen büyümenin yanı sıra gelecekte meydana gelecek büyümenin tespiti ve çevreye duyarlı senaryoların potansiyel etkisini değerlendiren bir kent büyüme modeli kentlerin gelecekteki sağlıklı büyümeleri için faydalı olacaktır. Bu yüzden, bu çalışmada SLEUTH kent büyüme modeli kullanılmıştır. Piksel tabanlı olan SLEUTH modeli son yıllarda çok kullanılan bir kent büyüme modeli olup bu çalışmada Gaziantep mücavir alanına uygulanmıştır. Model geçmiş yıllardaki uydu görüntülerinden elde edilen kent alanları kullanılarak kalibre edilip, 3 farklı: (1) Kontrolsüz/plansız büyüme (2) Kısmi kontrollü/planlı büyüme (3) Kontrollü/planlı büyüme senaryoları geliştirilerek 2040 yılına kadarki değişimin tesbiti yapılmıştır. Kontrolsüz/plansız büyüme ile tarım ve orman gibi çevresel öneme sahip alanlar için hiçbir koruma öngörülmemiştir. Kısmi kontrollü/planlı büyüme senaryosu ile çevresel alanların kısmen kentleşmeden korunması planlanmıştır. Kontrollü/planlı büyüme senaryosu ile de tarım ve orman gibi çevresel alanlar üzerinde maksimum bir koruma sağlanması öngörülmüştür. Çalışmanın sonucunda tarım alanları en çok etkilenen sınıf olarak bulunmuştur. Kontrolsüz büyüme senaryosu dahilinde 14,300 hektar tarım alanının yok olacağı ve kontrollü büyüme ile yaklaşık 8,000 hektarlık tarım arazisinin kurtarılabileceği tahmin edilmiştir. Çalışmanın sonuçlarının şehir plancıları ve yöneticileri için potansiyel kaynak oluşturacağı ümit edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

SLEUTH modeli; Uzaktan Algılama; CBS; Landsat; Uydu görüntüsü