Öz
This study was conducted to determine seed yield and its affecting components in grasspea lines (Lathyrus sativus L.), supplied from ICARDA (International Center for Agricultural Research for Dry Areas, Aleppo, Syria), in ecological conditions of Diyarbakır, in Southeastern Turkey, with winter sowings, during three consecutive years, 2008-09, 2009-10 and 2010-11. The field trials were performed according to randomized blocks design with three replications. According to the averages of the combined three years; the investigated traits had ranges as follows: Days to physiological seed maturity – 208.6-211.7 days; the number of pods per plant – 20.0-34.0 pod plant-1; the number of seeds per pod – 3.083.72 seed pod-1; seed yield – 188.3-309.2 kg da-1; biological yield – 528.2- 847.1 kg da-1; straw yield – 318.3-551.5 kg da-1; harvest index – 32.0%-42.8% and 1000 seed weight – 89.3-136.5 g. According to results of GGE Biplot analysis; while 2008-09 and 2009-10 growing seasons were found near to each other, 2010-11 growing season was found different the two growing seasons considering all of the investigated traits. Additionally; the investigated eight traits made up three groups, and seed yield, biological yield, straw yield, 1000 seed weight and days to physiological seed maturity traits took part in the first group. Sel 706 (6), Sel 681 (4), Sel 2999 (12) and Sel 666 (1) lines were found as promising lines respectively in terms of the first group traits
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abd El Moneim A M (1992). Forage Legume Improvment, Legume Program, Annual Report, 193-249
- Abd El Moneim, A M & Cocks P S (1993). Adaptation and yield stability of selected lines of Lathyrus spp. under rainfed conditions in West Asia. Euphytica 66 (1-2): 89–97
- Akdeniz H, Yılmaz İ & Terzioğlu Ö (1996). Van koşullarında yetiştirilen bazı adi mürdümük (Lathyrus sativus L.) ve nohut mürdümüğü (Lathyrus ciceria L.) hatlarının tohum verimleri üzerinde bir araştırma. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Adana, s. 240-244
- Bayram G, Türk M, Budaklı E & Çelik N (2004). Bursa ekolojik koşullarında yetiştirilen yaygın mürdümük (Lathyrus sativus L.) hatlarının verim ve adaptasyonu üzerinde bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 18 (2), 73-84
- Bucak B (2009). Kıraç koşullarında mürdümük (Lathyrus spp.) hatlarının tohum veriminin belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 13(4):57-65
- Campbell C G, Mehra R B, Agrawal S K, Chen Y Z, Abd El Moneim A M, Khawaja H I T, Yadow C R, Tay J U & Araya W A (1994). Current status and future strategy in breeding grasspea. (Lathyrus sativus L.). Euphytica 73: 167-175
- DMBM (2012) Diyarbakır Meteoroloji Bölge Müdürlüğü uzun yıllar (1975-2012) ve deneme yıllarına göre aylık veriler
- Eberhart S A & Russell W A (1966). Stability parameters for comparing varieties. Crop Science 6: 36-40
- Fırıncıoglu H K, Unal S, Pank Z & Beniwal S P S (2012). Growth and development of narbon vetch (Vicia narbonensis L.) genotypes in the semi-arid central Turkey. Spanish Journal of Agricultural Research 10(2): 430-442
- Finlay K W & Wilkinson G N (1963) The analysis of adaptation in plant-breeding programme. Australian Journal of Agricultural Research 14: 742-754
- Gabriel K R (1971). The biplot graphic display of matrices with application to principal component analysis. Biometrika 58: 453-467
- GTHB (2013). Mürdümük tescil raporu. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü, 23 sayfa, ANKARA, dosya/1-16273/h/murdumuk-tescil-raporu.pdf)
- Gül İ, Sümerli M & Yılmaz Y (2004). Diyarbakır Koşullarında bazı mürdümük (Lathyrus sativus L.) hatlarının verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Tarim Bilimleri Dergisi–Journal of Agricultural Sciences 10(4): 416-421
- Hanbury C D, White C L, Mullan B P & Siddique K H M (2000). A review of the potential of Lathyrus sativus L. and L. cicera L. grain for use an animal feed. Animal Feed Science Technology 87: 1-27
- İlker E, Aykut Tonk F, Çaylak Ö, Tosun M & Özmen İ (2009). Assessment of genotype x environment interactions for grain yield in maize hybrids using AMMI and GGE biplot analyses. Turkish Journal of Field Crops 14(2): 123 – 135
- Karadağ Y, İptaş S & Yavuz M (2004). Agronomic potential of grasspea (Lathyrus sativus L.) under rainfed condition in semi-arid regions of Turkey. Asian Journal of Plant Sciences 3(2): 151-155
- Karadağ Y, İptaş S & Yavuz M (2008). Anadolu’nun Orta- Kuzey Geçit İklim Özelliğine Sahip Tokat ve Amasya İllerine Uyumlu Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Çeşit Adaylarının Belirlenmesi. Tarim Bilimleri
Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Hatlarının Tohum Verimi ve Verim Komponentlerinin Belirlenmesi ve GGE Biplot Analiz Yöntemiyle Değerlendirilmesi
Öz
Bu çalışma, ICARDA’dan (Uluslararası Kurak Alanlar için Tarımsal Araştırma Merkezi, Halep, Suriye) temin edilen mürdümük hatlarının, Diyarbakır ekolojik koşullarındaki tohum verimi ve verim komponentlerinin belirlenmesi amacıyla 2008-09, 2009-10 ve 2010-11 yetiştirme sezonlarında üç yıl süreyle kışlık olarak yürütülmüştür. Araştırmada tarla denemeleri tesadüf blokları deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Üç yıllık ortalamalara göre; fizyolojik olum gün sayısı 208.6-211.7 gün, bitkide bakla sayısı 20.0-34.0 bakla bitki-1, baklada tohum sayısı 3.08-3.72 tohum bakla-1, tohum verimi 188.3-309.2 kg da-1, biyolojik verim 528.2- 847.1 kg da-1, saman verimi 318.3-551.5 kg da-1, hasat indeksi % 32.0-% 42.8 ve bin dane ağırlığı 89.3-136.5 g arasında değişim göstermiştir. GGE Biplot analiz sonucuna göre; incelenen tüm özellikler dikkate alındığında; araştırmanın yürütüldüğü 2008-09 ve 2009-10 yılları
birbirlerine yakın bulunurken, 2010-11 yılı farklı bulunmuştur. Ayrıca araştırmada incelenen sekiz özellik başlıca üç
grup oluşturmuş olup, I. grupta tohum verimi, biyolojik verim, saman verimi, bin dane ağırlığı ve fizyolojik olum gün
sayısı özellikleri yer almıştır. Araştırmada I. grupta yer alan özellikler bakımından sırasıyla; Sel 706 (6), Sel 681 (4), Sel
2999 (12) ve Sel 666 (1) hatları öne çıkmıştır.
Anahtar Kelimeler: GGE Biplot analizi; Mürdümük (Lathyrus sativus L.); Tohum verimi; Verim komponentleri; Genotip
× yıl interaksiyonu
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Abd El Moneim A M (1992). Forage Legume Improvment, Legume Program, Annual Report, 193-249
- Abd El Moneim, A M & Cocks P S (1993). Adaptation and yield stability of selected lines of Lathyrus spp. under rainfed conditions in West Asia. Euphytica 66 (1-2): 89–97
- Akdeniz H, Yılmaz İ & Terzioğlu Ö (1996). Van koşullarında yetiştirilen bazı adi mürdümük (Lathyrus sativus L.) ve nohut mürdümüğü (Lathyrus ciceria L.) hatlarının tohum verimleri üzerinde bir araştırma. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi, Adana, s. 240-244
- Bayram G, Türk M, Budaklı E & Çelik N (2004). Bursa ekolojik koşullarında yetiştirilen yaygın mürdümük (Lathyrus sativus L.) hatlarının verim ve adaptasyonu üzerinde bir araştırma. Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 18 (2), 73-84
- Bucak B (2009). Kıraç koşullarında mürdümük (Lathyrus spp.) hatlarının tohum veriminin belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 13(4):57-65
- Campbell C G, Mehra R B, Agrawal S K, Chen Y Z, Abd El Moneim A M, Khawaja H I T, Yadow C R, Tay J U & Araya W A (1994). Current status and future strategy in breeding grasspea. (Lathyrus sativus L.). Euphytica 73: 167-175
- DMBM (2012) Diyarbakır Meteoroloji Bölge Müdürlüğü uzun yıllar (1975-2012) ve deneme yıllarına göre aylık veriler
- Eberhart S A & Russell W A (1966). Stability parameters for comparing varieties. Crop Science 6: 36-40
- Fırıncıoglu H K, Unal S, Pank Z & Beniwal S P S (2012). Growth and development of narbon vetch (Vicia narbonensis L.) genotypes in the semi-arid central Turkey. Spanish Journal of Agricultural Research 10(2): 430-442
- Finlay K W & Wilkinson G N (1963) The analysis of adaptation in plant-breeding programme. Australian Journal of Agricultural Research 14: 742-754
- Gabriel K R (1971). The biplot graphic display of matrices with application to principal component analysis. Biometrika 58: 453-467
- GTHB (2013). Mürdümük tescil raporu. T.C. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, Tohumluk Tescil ve Sertifikasyon Merkez Müdürlüğü, 23 sayfa, ANKARA, dosya/1-16273/h/murdumuk-tescil-raporu.pdf)
- Gül İ, Sümerli M & Yılmaz Y (2004). Diyarbakır Koşullarında bazı mürdümük (Lathyrus sativus L.) hatlarının verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Tarim Bilimleri Dergisi–Journal of Agricultural Sciences 10(4): 416-421
- Hanbury C D, White C L, Mullan B P & Siddique K H M (2000). A review of the potential of Lathyrus sativus L. and L. cicera L. grain for use an animal feed. Animal Feed Science Technology 87: 1-27
- İlker E, Aykut Tonk F, Çaylak Ö, Tosun M & Özmen İ (2009). Assessment of genotype x environment interactions for grain yield in maize hybrids using AMMI and GGE biplot analyses. Turkish Journal of Field Crops 14(2): 123 – 135
- Karadağ Y, İptaş S & Yavuz M (2004). Agronomic potential of grasspea (Lathyrus sativus L.) under rainfed condition in semi-arid regions of Turkey. Asian Journal of Plant Sciences 3(2): 151-155
- Karadağ Y, İptaş S & Yavuz M (2008). Anadolu’nun Orta- Kuzey Geçit İklim Özelliğine Sahip Tokat ve Amasya İllerine Uyumlu Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Çeşit Adaylarının Belirlenmesi. Tarim Bilimleri
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 24 Aralık 2014 |
| Gönderilme Tarihi | 27 Şubat 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 21 Sayı: 1 |
Cited By
Yarı Kurak İklim Koşullarında Bazı Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Performanslarının Belirlenmesi
Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi
https://doi.org/10.30910/turkjans.1246539
Estimation of G × E Interaction of Lentil Genotypes for Yield using AMMI and GGE Biplot in Pakistan
Journal of Soil Science and Plant Nutrition
https://doi.org/10.1007/s42729-023-01182-x
Kuraklık Stresine Tolerans Bakımından İki Mürdümük (Latyhrus sativus L.) Genotipinin Değerlendirilmesi
Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi
Mehmet ARSLAN
https://doi.org/10.30910/turkjans.448349
Reducing anti-nutritional factor and enhancing yield with advancing time of planting and zinc application in grasspea in Ethiopia
Journal of the Science of Food and Agriculture
Ashutosh Sarker
https://doi.org/10.1002/jsfa.8433
Yaygın Mürdümük (Lathyrus sativus L.) Genotiplerinin Yarı Kurak İklim Koşullarında Bazı Tarımsal Özellikleri ile Verim Performanslarının Belirlenmesi
European Journal of Science and Technology
Mehmet Arif ÖZYAZICI
https://doi.org/10.31590/ejosat.655662
Journal of Agricultural Sciences is published open access journal. All articles are published under the terms of the Creative Commons Attribution License (CC BY).