Harran Ovasında Karık ve Damla Sulama Sistemlerinin Ekonomik Yönden Karşılaştırılması

Yıl 2001, Cilt: 07 Sayı: 01, 166 - 176, 01.01.2001

Gonca Karaca M. Fatih Selenay

https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000000273

Cited By: 4

Öz

Bu çal ışmada, Harran Ovas ı nda çal ışmaları n ı yürüten GAP Sulama Sistemlerinin İşletme, Bak ı m ve Yönetimi Projesinin GAP İ BY pilot alan olarak bekledi ği F ı rat Sulama Birli ği demonstrasyon alanlar ı nda, tarı m ı yap ı lan domates, biber, patl ı can ve pamuk bitkilerinin 3 da, 15 da, 35 da, 74 da ve 130 da olmak üzere farkl ı arazi büyüklüklerinde damla sulama ve kar ı k sulama yöntemleri ile sulanmas ı koşulunda, sulama sistemleri, sulama suyu ihtiyac ı , sistem debisi ve değişik masraf unsurlar ı aç ı s ı ndan karşı laşt ı r ı lm ışt ı r. Bu amaçla çal ışmalar ı n yürütüldü ğü F ı rat Sulama Birli ğ i alanlar ı nda toprak özellikleri saptanm ış , tar ı m ı yap ı lan bitkilerin su tüketimleri, ve sulama suyu ihtiyaçlar ı hesaplanm ış , sulama sistemleri planlanmış , sistem debileri belirlenmi ş , sistem unsurlar ı boyutland ı r ı lm ış ve 2000 y ı l ı fiyatlar ı na göre proje keşif özetleri haz ı rlanm ışt ı r. Her sistem için tesis masraf ı , bakı m onarı m masrafı , enerji masraflar ı , sulama işçiliği masraflar ı , yı ll ı k sabit masraflar, y ı ll ı k işletme masrafları ve y ı ll ı k toplam masraflar gibi de ğişik masraf unsurlar ı saptanarak ekonomik analiz yap ı lm ışt ı r. Ara şt ı rma sonuçlar ı na göre, mevsimlik toplam sulama suyu ihtiyac ı , damla sulama yönteminde 1224.5 mm — 1473.3 mm, kar ı k sulamada yönteminde ise 2066.9 mm — 2489.1 mm aras ı nda bulunmuştur. Damla sulama yönteminde toplam sulama suyu ihtiyac ı karı k sulama yöntemine oranla ortalama % 40 daha az bulunmu ştur. En büyük arazi parselinde 130 da , y ı ll ı k toplam gider aç ı s ı ndan damla sulama daha ekonomik, diğer parsellerde ise kar ı k sulama daha ekonomik olmuştur. Bu değerlere göre su kaynağı yeterli ise küçük ve orta büyüklükteki arazilerde kar ı k sulama, büyük arazilerde damla sulama uygulanabileceğ i, ancak su kayna ğı n ı n k ı s ı tl ı olmas ı koşulunda damla sulama yönteminin seçilmesi gerekti ği önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Harran Ovas ı , damla sulama sistemi, kar ı k sulama sistemi, sistem maliyeti

Economical Comparison of Furrow and Drip Irrigation Systems in Harran Plain

Öz

In this study, drip and furrow irrigation systems were compared based on irrigation water requirements, systems discharges and different costs for different land sizes 3 da, 15 da, 35 da, 74 da and 130 da and for different crops tomato, pepper, eggplant and cotton in demonstration areas of F ı rat Irrigation District — Harran Plain — Şanl ı urfa which was determined as the pilot area of Management, Operation and Maintenance of GAP Irrigation Systems. For this reason, soil properties of the working plots of F ı rat Irrigation District were determined, consumptive use of water and irrigation water requirements for each crop were computed, irrigation systems were designed, systems discharge were calculated, systems component were dimensioned and project costs were calculated based on the year 2000 costs. Economic analyses were made by calculating different costs such as contraction costs for each systems, repair and maintenance costs, energy costs, costs for irrigation labour, annual permanent costs, annual operation costs and annual total costs. Based on the results of this research, total annual irrigation water need was to be 1224.5 — 1473.3 mm for drip irrigation system and 2066.9 — 2489.1 mm for furrow irrigation systems. Total irrigation water needed for drip irrigation was found to be approximately 40 % less than furrow irrigation. Drip irrigation was the most economic in the biggest plot 130 da according to the annual total costs, but furrow irrigation was the most economic for the other plots 3, 15, 35 and 74 da . According to the theses results, it was recommended that if there is enough water supply furrow irrigation system can be applied for small and medium plots and drip irrigation system for big plots, drip irrigation system should be choose.

Anahtar Kelimeler

Harran Plain, drip irrigation system, furrow irrigation system, systems costs