Makarnalık buğdayda mutasyon ıslahı ile bazı kantitatif karakterlerin geliştirilmesi

Year 2007, Volume: 13 Issue: 04, 346 - 353, 01.11.2007

İsmet Başer Oğuz Bilgin Kayıhan Z. Korkut Alpay Balkan

https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000000392

Cited By: 5

Abstract

Namık Kemal Üniversitesi, Ziraat Fakültesi, Tarla Bitkileri Bölümünde yürütülen bu araştırmada, iki makarnalık buğday çeşidine uygulanan 6 farklı gamma ışını dozunun M1 ve M2 generasyonlarında bitki gelişimi üzerine etkisi araştırılmıştır. M2 generasyonunda incelenen 7 karakter yönünden mutant ve kontrol genotipler karşılaştırıldığında, birçok özellik bakımından istenen mutant tipler elde edilmiştir. Özellikle 200 gray doz uygulamasından sonra seçilen mutant genotipler arasında bitki boyu yönünden önemli oranda kısalma gösteren genotipler elde edilmiştir. Bitki verimi, ana saptaki başakta tane ağırlığı, başakta tane sayısı, hasat indeksi, başak uzunluğu yönünden 300 gray doz uygulamalarında istenen özellikleri taşıyan genotipler ortaya çıkmıştır. Ayrıca, mutagen uygulamasının bitkide kardeş sayısını artırdığı belirlenmiştir. Kontrol ve seçilen mutant genotiplerde SDS-PAGE yöntemiyle elde edilen protein bandları yönünden özellikle 300-500 gray dozlarında farklılıklar gözlenmiştir

Keywords

Mutasyon, gamma ışını, mutant, makarnalık buğday, hasat indeksi, SDS-PAGE, varyabilite

Improvement of Some Quantitative Characters by Mutation Breeding in Durum Wheat

Abstract

In this research conducted in the Department of Field Crops, Agricultural Faculty, Namık Kemal University, the effect of six different gamma ray doses on plant growth in M1 and M2 generations derived from two durum wheat cultivars was investigated. When mutants and control genotypes in M2 generation were investigated for seven characters, a considerable number of mutants having the desired characteristics were obtained. The application of 200 gray dose resulted in significantly short genotypes among selected mutant genotypes. After 300 gray dose applications, suitable genotypes were obtained in terms of plant height, seed yield per main spike, the number of seeds per spike, harvesting index and spike length. In addition, mutagen application increased number of tillers per plant. For obtained protein band design using the SDS-PAGE method in the Standard and mutant durum wheat genotypes were observed different in 300, 400 and 500 gray mutagen doses

Keywords

Mutation, gamma rays, mutant, durum wheat, harvest index, SDS-PAGE, variability

References

• Ahmedi, N. and I. Majd. 1988. Attemp to improve some yield component and shattering resistance in wheat cv. Azadi by induced mutations. Mutation Breeding Newsletter, 19: 1617.
• Akçin, A., B. Sade, A. Tamkoç, M. Önder ve A. Topal. 1995. Gamma ve hızlı nötron ışını uygulanan buğday ve yemeklik dane baklağil çeşitlerinden elde edilen mutant populasyonlarda seleksiyon ıslahı. Proje No: TOAG796, Konya.
• Amer, I.M. and H.N. El-Rassas. 1996. Using gamma rays in barley breeding. Annasls of Agricultural Science Cairo. 39: 1, 257 268; 18 ref. 1994. Journal of Genetic, 19 (2): 275-281; 17 ref.
• Bashki, R., V.K. Sikka, M. Yunus and M.R. Naidu. 1987. Polygenic variation in wheat following hybridization and mutagenesis. Plant Breeding Abst., 05805633.
• Başer, İ., O. Bilgin, E. Sara ve Ö.Yorgancılar. 1997. Uzun boylu makarnalık buğday çeşitlerine uygulanan farklı dozdaki gamma ışınlarının bitki boyu, tane verimi ve bazı tarımsal özellikler üzerine etkisi. II. Tarla Bitkileri Kongresi.Bildiriler: 26-31. 25-27 Eylül 1997, Samsun.
• Başer, İ., K.Z. Korkut ve O. Bilgin. 2005. Mutagen uygulamanın Makarnalık buğdaylarda (T. durum Thell) M1 generasyonunda varyasyon üzerine etkisi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, Cilt 2 (1).
• Butnaru, G. 1991. Mutagenesis in triticale. National Wheat Research Center. Proceedings of the Second International Triticale Symposium Mexico DF (Mexico ). CIYMMT. p. 154 156. CIYMMT Apdo. Postal 6 641, 06600 Mexico, D.F. Mexico.
• Eser, D., Z. Sağel, M.İ. Tutluer, H. Peşkircioğlu A.S. Atilla, and M.S. Adak. 1991. The effect of Gamma radiation doses on some characters in M1 generation of large seeded type green lentil Pul 11 cultivar.Turkish Journal of Nuclear Sciences. 18 (2 ).
• Ibrahim, F. 1987. Mutation for powdery mildöw resistance in barley. Journal of Agriculture and Water Research, Plant Production, 6:2, 8392.
• Ibrahim, F. and H.O. Haidar. 1989. Mutaion in an Irak wheat cultivar, Saber Beg. Mutation Breeding Newsletter. No. 34, 14.
• Khamankar, Y.G. 1989. Gamma ray irradiation and selection for yield components in bread wheat. PKV. Research Journal, 13: 1,15.
• Kubba, A.J., F.A. Ahmed, R.M. Ishu, and I.F. Ibrahim. 1988. Development of semi dwarf mutant genotpes from bread wheat cultivar Inia 66. Journal of Agriculture and Water Resources Research Plant Production (Iraq). v. 6(2) p. 3950.
• Kubba, A.J. and F. Ibrahim. 1989. Semi dwarf mutants from bread wheat cultivar Inia 66. Mutation Breeding Newsletter. No. 34, 10; 2 ref.
• Nahgedi-Ahmadi, I. 1989. Development of resistant wheat genotpes against to powdery mildöw and lodging. Mutation Breeding Newsletter. No. 34, 1617.
• Pillai, M.A., M. Subramanian and S. Murugan. 1993. The effects of EMS and gamma rays on chlorofil mutants in upland rice. Annals of Agricultural Research. 14: 3, 302305; 4 ref.
• Potdukhe, N.R., S.S. Wanjariand and S.K. Raut. 1994. Variability by gamma rays in durum wheat. Agricultural Science Diegest Karnal. 14 (2): 121–125.
• Rakszegi, M., M. Karpati, R. Lasztity and Z. Bedo. 1999. Study of the LMW gluten subunits of some old Hungarian cultivars. Cereal Res. Com. 27 (3): 293299.
• Rakszegi, M., E. Sholz, M. Karpati, K. Ganzler, . R. Lasztity and Z. Bedo. 2000. Study of the LMW gluten subunits of some old Hungarian cultivars using capillar electrophoresis. Cereal Res. Com. 28 (4): 417424.
• Reddy, V.R.K., K.N. Pushpalatha, R. Nalini and M. Indra. 1992. Varyability in different quality characters of hexaploid triticale. Advances in Plant Sciences. 5 (1): 190-196.
• Singh, S.P., L.R. Singh, B. Singh and G. Singh. 1997. Study on variability caused by gamma ray in barley. Indian Journal of Agricultural Research. 31 (2): 110–114.
• Sykora, M. 1989. Development of desirable mutant lines using chemical agent in spring barley. Acta Facultatis Rerum Naturalium Universitatis Comenianae, Genetica. 20: 2331; 8 ref.
• Tuncel, B. 2001. Bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin Gliadin protein fraksiyonlarının kapillar elektroforesis ve SDS- PAGE yöntemleri ile belirlenmesi ve bu fraksiyonlar ile bazı buğday kalite kriterleri arasındaki ilişkilerin saptanması. Trakya Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, s. 84.
• Vadher P.V., K.B. Desai, S.N. Badaya and MU. Kukadia. 1988. Mutation in grain sorghum. Gujarat Agricultural University Journal. 13 (2): 82-85 .
• Veiga, A.A., C.E. Camargo, J. Felicio, B.S. Barros, A. Tulmann-Neto J.O.M. Menten and A. Ando. 1982. Semidrawrf cereal mutants and their use in crossbreeding. Proceeding of a research coor dination meeting organized by the Joint FAO/IAEA Division of Isotope and Radiation Application of Atomic Energy for Food and Agricultural Development and held in Vienna, 26 March, Jul p. 4751.
• Yıldırım, M.B., M.I. Çağırgan ve I. Turgut. 1987. Arpa mutant populasyonlarında seleksiyon uygulaması. Türkiye Tahıl Sempozyumu. Bildiriler: 473-481. 6-9 Ekim 1987, Bursa.
• Zhu, X.Q., B.L. Pang and X.Q. Wan. 1990. Development of 4 semidwarf mutants in Guanglui. International Rice Research Newsletter. 15(2): 6.
• Wu, Z. L. 1986 Increasing segregation range in spring wheat by irradiation. Mutation Breeding Newsletter, No: 27, 8.