Kendilenmiş Mısır Hatlarının Tane Verimi ve Diğer Bazı Özellikler Bakımından Kombinasyon Yeteneklerinin Yoklama Melezlemesi Yöntemiyle Belirlenmesi

Yıl 2007, Cilt: 13 Sayı: 02, 120 - 127, 01.05.2007

Nevzat Aydın Sabri Gökmen Ahmet Yıldırım

https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000000440

Öz

Melez mısır ıslahının en önemli safhalarından biri kendilenmiş hatların verim potansiyeli ve kombinasyon yeteneklerinin belirlenmesidir. Bu çalışma ile kendilenmiş atdişi mısır hatlarının tane verimi ve bazı agronomik özellikleri bakımından kombinasyon yetenekleri belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmada 30 adet kendilenmiş mısır hattı kullanılmıştır. Yoklama melezleri 2000 yılında kendilenmiş hatların FrMo 17 hattı ile melezlenmesiyle elde edilmiştir. Araştırma, Samsun ve Tokat lokasyonlarında 2001 yılında yürütülmüştür. Çalışmada tepe püskülü çıkış süresi, bitki boyu, koçan uzunluğu, koçanda tane sayısı, bin tane ağırlığı ve tane veriminin kombinasyon yetenekleri saptanmıştır. İncelenen bütün özellikler bakımından her iki lokasyonda da önemli kombinasyon yeteneği farklılıkları belirlenmiştir. 15, 16 ve 18 nolu hatlar her iki lokasyonda da yüksek kombinasyon yeteneği göstermiştir. Bitki boyu, koçan uzunluğu ve bin tane ağırlığı bakımından önemli seviyede kombinasyon yeteneği gösteren hatlar tane verimi bakımından da ilk sıralarda yer almıştır. Kombinasyon yeteneği çalışılan materyal için önemli bir seleksiyon kriteridir

Anahtar Kelimeler

Mısır, yoklama melezi, kombinasyon yeteneği

Determination of Combining Ability of Inbred Corn Lines in terms of Grain Yield and Some Other Characteristics by Topcrossing Method

Öz

Determination of yield potential and combining ability of inbred lines is one of the most important steps in hybrid corn breeding. The objective of this study was to determine the yield potential and the agronomic characters of homozygote dent inbred lines. Thirty lines were topcrossed with the public U.S. inbred line FrMo17 in 2000. F1 hybrids were evaluated in the different yield trials at two locations, Samsun and Tokat, in 2001. Data on combining ability of time to tassel, plant height, ear lenght, number of kernel per ear, 1000kernel weight and grain yield were investigated. Significant combining ability differences were observed among inbred lines for all traits in both locations. Inbred lines no 15, 16 and 18 had high combining ability in both locations. The highest yielding lines also showed significant positive combining ability effects for plant height, ear lenght and kernel weight. Combining ability was an important selection parameter for these materials

Anahtar Kelimeler

Corn, topcross, combining ability

Kaynakça

• Aguerre, M. N., J. Luquez and J. C. Suarez. 1997. Evaluation of heterosis among short season populations of corn. Maydica 42: 291-295.
• Altınbaş, M., İ. Turgut ve S. Yüce. 1994. Dokuz kendilenmiş mısır hattının diallel melezlerinde bazı tarımsal özelliklerin kalıtımları. I. Erkencilik öğeleri, bitki boyu ve koçan yüksekliği. Anadolu 4 (1):42-60.
• Altınbaş, M. 1995. Melez mısırda tane verimi ve kimi bitki özellikleri bakımından heterosis ve kombinasyon yeteneği. Anadolu 5 (2): 35-51.
• Altınbaş, M. 1996. Mısırda tane verimi ve öğeleri bakımından melez performanslarının tahminlenmesinde kimi istatistik-genetik parametrelerin etkinliği üzerine bir çalışma. Anadolu 6 (1): 32-44.
• Bosch, L., E. Casanos, E. Sanchez and F. Nuez. 1997.
• Variability of maize landraces from Northwest Spain. Cab Abstracts 1996-7/1998.
• Çeçen, S., S. Çakmakçı ve İ. Turgut. 1998. Bazı kendilenmiş mısır hatları ve yoklama melezlerinin ikinci ürün koşullarında karşılaştırılması. Turk J. of Agriculture and Forestry 22:209-213.
• Hallauer, A. R. and J. B. Miranda. 1988. Quantitative
• Genetics in Maize Breeding Second Edition. Iowa State Univ. Press, Ames, IA. Hinze L. L. and K. R. Lamkey. 2003. Absence of epistasis for grain yield in elite maize hybrids. Crop Sci. 43: 46-56.
• Kara, Ş. M. 2001. Mısır kendilenmiş hatlarında verim ve verim öğelerinin değerlendirilmesi I. Heterosis ve uyum yeteneklerinin line x tester analizi. Turk J. of
• Agriculture and Forestry 25: 383-391. Litun, P. P. and I. A. Gureva. 1978. Methods of evaluation the combining ability of inbred maize lines and of selecting them for concrete breeding programmes. Cab Abstracts 1979-1981.
• Lonnquist, J. H. and M. F. Lindsey. 1964. Topcross versus S1 line performance in corn. Crop Sci. 4: 580-584.
• Misevic, D. 1990. Genetic analysis of crosses among maize populations representing different heterotic patterns. Crop Sci. 30:997-1001.
• Moll, R. H., W. S. Salhuana and H. F. Robinson. 1962.
• Heterosis and genetic diversity in variety crosses of maize. Crop Sci. 2:197-198. Mungoma, C. and L. M. Pollak. 1988. Heterotic patterns among ten corn belt and exotic maize populations. Crop Sci. 28:500-504.
• Nevado, M. E. and H. Z. Cross. 1990. Diallel analysis of relative growth rates in maize synthetics. Crop Sci. 30: 552.
• Ordas, A. 1991. Heterosis in crosses between American and Spanish populations of maize. Crop Sci. 31:931-935.
• Rawlings J. O. and D. L. Thompson. 1962. Performance level as criterion for the choice of maize testers. Crop Sci. 2: 220.
• Sotchenko, V. S. 1971. Evaluation of combining ability of maize lines in topcrosses and diallel crosses. Cab Abstracts 1972-1975.
• Sprague, G. F. and A. Tatum. 1942. General vs. specific combining ability in single crosses of corn. J. Am. Soc. Agronomy 34: 923-932.
• Teron, A., H. Preciado, H. Cardova, H. Mickelson and R. Lopez. 1997. Heterotic patterns of 30 maize lines derived from population 43 Sr of CIMMYT. Agronomia- Mesoamericana, 8:26-34.
• Vasal, S. K., G. Srinivasan, S. Pandey, F. Gonzalez, J. Crossa and D. L. Beck. 1993. Heterosis and combining ability of CIMMYT’s quality protein maize germplasm: I.
• Lowland Tropical. Crop Sci. 33: 46-51. Zambeki, B. T., E. S. Horner and F. G. Martin. 1986. Inbred lines as testers for general combining ability in maize. Crop Sci. 26:908-910.